مقدمه: از سماق به‌عنوان داروی گیاهی در طبّ سنّتی استفاده می‌شود. هدف این مطالعه، بررسی اثر 10 هفته تمرین هوازی به همراه مکمّل‌یاری پودر سماق، بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام (TAC) و شاخص‌های مقاومت انسولینی و تن‌سنجی در زنان مبتلا به دیابت نوع 2 بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی نیمه‌تجربی در سال 1395 روی 40 زن 40 تا 60 ساله‌ی مبتلا به دیابت نوع دو در شهرستان عجب‌شیر انجام گرفت. نمونه‌ها به‌طور تصادفی در چهار گروه (گروه مکمّل، تمرین، مکمّل و تمرین و دارونما) قرار گرفتند. تمرین شامل 40 تا 60 دقیقه پیاده‌روی و ایروبیک، هفته‌ای 3 جلسه با شدت 45 تا 60% حداکثر ضربان قلب ذخیره بود. گروه‌های 1 و 3، روزانه 3 گرم پودر سماق مصرف ‌کردند. نمونه‌خون آزمودنی‌ها در پیش و پس‌آزمون پس از ۴۸ ساعت عدم فعالیت بدنی و عدم مصرف پودر سماق و ۱۲ ساعت ناشتایی جمع‌آوری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی، تحلیل واریانس و LSD در سطح معناداری 0/05>P تجزیه‌وتحلیل شد.

یافته‌ها: TAC بعد از 10 هفته در گروه‌های مکمّل، تمرین و مکمّل و تمرین به‌ترتیب با 39/53، 24/44و 22/03% افزایش، به‌طور معناداری تغییر یافت و شاخص مقاومت انسولینی در گروه‌های مذکور به‌ترتیب با 37/7، 52/44و 22/86% کاهش، به‌طور معناداری تغییر یافت. همچنین شاخص‌های تن‌سنجی وزن، شاخص توده‌ی بدن و ... در گروه‌های 2 و 3 کاهش معنادار داشت (0/05>P).

نتیجه‌گیری: مصرف پودر سماق همراه با ورزش‌های ایروبیک و پیاده‌روی آثار مطلوبی روی TAC، حسّاسیت انسولینی، قند خون و شاخص‌های تن‌سنجی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 داشت؛ بنابراین می‌تواند به‌عنوان درمان مکمّل در کنار درمان‌های دارویی برای کنترل دیابت و جلوگیری از عوارض ثانویه‌ی آن موردِاستفاده قرار گیرد.