مقدمه: بی خوابی مزمن از شکایات شایع بیماران تحت همودیالیز می باشد. پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیر آرام سازی پیشرونده عضلانی بر بی خوابی بیماران تحت همودیالیز انجام گرفته است.

  مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه تجربی یک گروهی قبل و بعد می باشد . تعداد 42 بیمار تحت درمان با همودیالیز که دارای مشکل بی خوابی بودند و حداقل به مدت 6 ماه تحت همودیالیز نگهدارنده قرار داشتند، به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار جمع آور داده ها شامل شاخص شدت بی خوابی و برگه ثبت خواب دو هفته ای بود که قبل و پس از آرام سازی توسط نمونه ها تکمیل گردید. آرام سازی پیشرونده عضلانی طی 3 جلسه به بیماران آموزش داده شد و از آنها خواسته شد به مدت یک ماه، روزی دو بار به انجام آرام سازی بپردازند و پس از هر بار، برگه ثبت آرام سازی را تکمیل کنند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی زوجی، ویلکاکسون، مک نمار، پیرسون و اسپیرمن استفاده گردید.

  یافته ها: بیشتر نمونه ها زن(5/54درصد)، متاهل(60درصد) و خانه دار(2/54درصد) بودند. میانگین سنی نمونه ها 85/12 ± 83/42سال و میانگین سابقه درمان با همودیالیز 54/4 ± 97/4 سال بود. تحلیل داده ها نشان داد که میانگین نمره شدت بی خوابی پس از آرام سازی(04/5 ± 34/6) به طور معنی داری کمتر از زمان قبل از آرام سازی(16/6 ± 54/15) بود ( 001/0> Ｐ ). متغیرهای مربوط به برگه ثبت خواب نظیر مدت زمان به خواب رفتن، تعداد بیدار شدن ها در طی شب ومدت زمان خواب واقعی شبانه قبل و پس از انجام آرام سازی اختلاف معنی داری( 001/0> Ｐ ) را نشان دادند.

  نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، آرام سازی پیشرونده عضلانی باعث بهبود شدت بی خوابی و متغیرهای مربوط به خواب بیماران همودیالیزی می گردد و می تواند به عنوان یک روش مفید در بخش های همودیالیز آموزش داده شود.