مقدمه : امروزه در بسیاری از کشورها انجام ماساژ به عنوان یک بخش مهم از مراقبت پرستاری محسوب می گردد و در موقعیت های بالینی به عنوان درمان مکمل در کاهش استرس به کار می رود . این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر ماساژ بازتابی و ماساژ استروک بر شاخص های فیزیولوژیک در بیماران مبتلا به سکته قلبی انجام شد.

  مواد و روش ها : این کارآزمایی بالینی برروی 105 بیمار که ابتدا به صورت مبتنی بر هدف و سپس بطور تخصیص تصادفی انتخاب شدند، درسه گروه(35 نفره) ماساژ استروک، ماساژ بازتابی و گروه کنترل انجام شد. در گروه مداخله هر بیمار در دو نوبت صبح و عصر در یک روز و هر نوبت به مدت 15 دقیقه تحت ماساژ مربوطه قرارگرفت. علائم حیاتی و میزان اکسیژن خون شریانی قبل و بلافاصله بعد از انجام ماساژ با استفاده از فشار سنج و ترمومتر و پالس اکسی متر اندازه گیری شد.از آزمون تی زوجی و کای دو در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.

  یافته ها : در گروه ماساژ استروک، بین میانگین میزان اکسیژن خون شریانی (002/0= P ) ودرجه حرارت (017/0 =p ) در دو نوبت صبح و عصر اختلاف معنی دارآماری دیده شد. در گروه ماساژ بازتابی نیز در دو نوبت صبح و عصر بین میانگین تعداد نبض و درجه حرارت اختلاف معنی دار (001/0= P ) وجود داشت. در گروه کنترل تغییر معنی داری در شاخص های فیزیولوژیک در دو نوبت کاری صبح و عصر دیده نشد.

  نتیجه گیری : نتایج نشان داد هر دو نوع ماساژ بر علائم حیاتی مؤثر بودند اما ماساژ استروک علاوه بر علائم حیاتی بیماران بر میزان اکسیژن خون شریانی آنها نیز اثر مثبت داشت؛ بنابراین انجام آن در این بیماران توصیه می شود.