مقدمه: چاقی و اضافه‌وزن یک مشکل اساسی در سلامت عمومی است. به نظر می‌رسد مکمّل‌های طبیعی که بر اساس گیاهان سنّتی فرموله شده‌اند روش درمانی سالم‌تری برای چاقی ‌باشند. هدف این مطالعه مقایسۀ اثر مکمّل گیاهی حاوی چهار گیاه مرزنجوش، زیره، زنیان و سداب مبتنی بر طبّ سنّتی با دارونما به ‌همراه رژیم غذایی کاهش وزن بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی و شاخص‌های تن‌سنجی در افراد چاق است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور است که بر روی بیماران چاق با نمایۀ تودۀ بدنی بالای 30 و محدودۀ سنّی 20 تا 50 سال انجام شد. مدت مطالعه 8 هفته بود. پس از دریافت رضایت نامه آگاهانه، 64 داوطلب به‌طور تصادفی به 2 گروه دریافت‌کنندۀ 3 گرم مکمّل (3 عدد کپسول یک گرمی n=31) و دارونما (3 بار در روز n=33) تقسیم شدند. وزن بدن نمونه‌ها و BMI و دور کمر و دور باسن آنان در مرحلۀ ورود به مطالعه و هفتۀ 4 و 8 اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: دریافت مکمّل گیاهی موجب کاهش معنی‌دار شاخص‌های تن‌سنجی، وزن، BMI و تودۀ چربی نسبت به ابتدای مداخله و همچنین در مقایسه با گروه دارونما شد (0/05 P<). همچنین کاهش معنی‌داری در میزان کلسترول تام، HDL-C و تری‌گلیسیرید تام مشاهده شد (0/05 P<)
نتیجه‌گیری: مصرف این مکمّل گیاهی، به‌طور مؤثر، شاخص‌های تن‌سنجی و تودۀ چربی بدن افراد بزرگ‌سال چاق را کاهش می‌دهد. همچنین کارایی بالقوه‌ای در کنترل سطح پروفایل چربی در افراد چاق دارد.