مقدمه
اضافهوزن و چاقی عارضه متابولیکی رو به افزایشی است که در ابعاد اپیدمی در حال گسترش است. برآوردهای فعلی نشان میدهد تا سال 2030 بیش از 1/12 میلیارد بزرگسال در سراسر جهان چاق خواهند شد [1]. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که به ازای یک واحد افزایش در شاخص توده بدنی، خطر وقوع بیماریهای قلبیعروقی هشت درصد افزایش مییابد [2]. علاوه بر وزن و شاخص توده بدنی، دور کمر و دور کمر به باسن هم میتواند چاقی کل و چاقی مرکزی بدن را نشان دهد و پیشگوییکننده بیماریهای قلبیعروقی باشد [3]. شواهد پژوهشی نشان دادهاند اضافهوزن و چاقی با افزایش لیپیدها و لیپوپروتئینهای سرم رابطه دارد [4] و از جمله عوامل خطرزای بیماریهای قلبیعروقی، میتوان به تغییرات پاتولوژیک لیپیدها و لیپوپروتئینهای سرم اشاره کرد.
شناخت عوامل مؤثر در پیدایش بیماریهای قلبیعروقی میتواند نقش مهمی در پیشگیری بیماری داشته باشد. از مهمترین عوامل خطرزای این بیماریها میتوان به بالا رفتن لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL)، لیپوپروتئین با چگالی بسیار پایین (VLDL)، کلسترول تام (TC)، تریگلیسرید (TG) و کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) اشاره کرد [5]. تحقیقات همچنین نشان دادهاند چاقی باعث آزاد شدن سیتوکینهای پیشالتهاب مانند IL-6 از بافت چربی میشود. سطح سرمی بالای IL-6 باعث افزایش سنتز کبدی پروتئین واکنشگر C (CRP)میشود [6]. CRP یکی از زیستنشانگرهای غیرتخصصی التهاب بوده که مستقل از سایر عوامل خطر سنتی پیشبینیکننده حوادث قلبیعروقی بهویژه در زنان معرفی شده است و نشان داده شده است که سطح خونی CRP در افراد چاق بالاتر از افراد با وزن نرمال است و با BMI رابطه مثبت دارد [7].
شواهد اخیر نشان داده است که برخی از مؤلفههای رژیمغذایی مانند ادویهجات میتوانند نقش اساسی در پیشگیری یا درمان چاقی و اختلالات متابولیک مرتبط با آن داشته باشند [6]. در بین این ادویهها، زردچوبه به دلیل داشتن ماده فعال کورکومین علاقه تحقیقاتی قابل توجهی دریافت کرده است. کورکومین دارای سمّیت کمی است و طیف گستردهای از عملکردهای دارویی از جمله اثرات آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی، ضدمیکروبی و ضدسرطان را انجام میدهد [9 ،8] و از طریق کاهش التهاب، تنظیم هموستاز کلسترول، کاهش LDL، پراکسیداسیون لیپیدی و افزایش HDL بر نیمرخ لیپیدی اثر مثبت دارد [11 ،10]. همچنین با افزایش فعالیت بتا اکسیداسیون و مهار فعالیت اسید چرب سنتتاز، منجر به کاهش ذخیره چربی در بدن شده و به گیرندههای LDL میچسبد و مانع جذب آن میشود [12]. البته آکازاوا و همکاران، این اثر را در مطالعه خود تأیید نکردند و بیان کردند افزایش HDL بدون تغییر در وزن بدن، توده بدن و کلسترول تام، تریگلیسرید و گلوکز است [13].
بایوم و همکاران نیز نشان دادند شش ماه مصرف کورکومین اثر قابل توجهی بر غلظت کلسترول سرم و تریگلیسرید ندارد [14]. علاوه بر این، چندین مطالعه اثرات متضاد مصرف نانوکورکومین را بر شاخصهای آنتروپومتریک (وزن بدن، شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن گزارش کردند. برخی از کارآزماییهای بالینی تأثیر معنیداری از مصرف کورکومین را بر شاخصهای ترکیب بدن و آنتروپومتریک ارائه دادند [16 ،15]. در مقابل برخی از پژهشها هیچ تأثیر معنیداری از مصرف مکمل کورکومین بر وزن یا شاخص توده بدنی گزارش نکردند [19-17].
بنابراین از آنجا که، استراتژیهای مدیریت وزن برای بهبود سلامت روان و جسم افراد چاق و دارای اضافهوزن از اهمیت زیادی برخوردار است و مرور نتایج مطالعات پیشین نشان میدهد که یافتهها دارای ابهامات فراوانی است؛ نیاز به تحقیقات بیشتری است. بنابراین هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر شش هفته مکملدهی نانوکورکومین بر نیمرخ لیپیدی، پروتئین واکنشگر C و شاخصهای آنتروپومتریک دختران دارای اضافهوزن بود.
مواد و روشها
مطالعه حاضر نیمهتجربی و از نوع کاربردی با طرح پیشآزمون پسآزمون بود. افراد موردمطالعه شامل 24 نفر از دانشجویان دختر دارای اضافهوزن دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که از بین کلیه دانشجویان دارای اضافهوزن این دانشگاه با میانگین سنی 64/1±48/22 سال و شاخص توده بدنی 29/3±53/27 کیلوگرم بر متر مربع به طور هدفمند انتخاب شدند.
ابتدا اطلاعات و آگاهی لازم درباره چگونگی انجام پژوهش و مراحل آن به آزمودنیها داده شد. معیارهای دیگر ورود به تحقیق شاخصهایی همچون سالم بودن، عدم مصرف دارو، عدم استعمال دخانیات و عدم شرکت در برنامههای منظم تمرینی حداقل به مدت یک سال پیش از شرکت در تحقیق بود. معیارهای خروج از پژوهش نیز شامل انصراف از شرکت در پروتکل تمرینی، عدم مصرف مکمل یا مصرف بیش از یکبار در روز در طول شش هفته مکملیاری، انجام فعالیت ورزشی در طی دوره تمرین، ابتلا به بیماری سرماخوردگی یا بیماریهای التهابی دیگر بود. پس از توضیح اهداف پژوهش، از همه آزمودنیها رضایتنامه کتبی آگاهانه دریافت شد و به آنها اطمینان داده شد که هر وقت مایل بودند میتوانند از دوره تحقیق خارج شوند همچنین با ارائه پرسشنامه یادداری ثبت 24ساعته غذا، شرایط تغذیهای یکسانسازی شد.
آزمودنیها بهطور تصادفی در دو گروه مکمل (12=n) و دارونما (12=n) قرار گرفتند. دو روز قبل از شروع دوره مداخله، ارزیابیهای اولیه شامل شاخصهای آنتروپومتریکی (قد و وزن و شاخص توده بدنی و دور کمر به باسن) هر آزمودنی در آزمایشگاه موردسنجش قرار گرفت. قد افراد با قدسنج سکا (ساخت آلمان) با دقت 5/0 و وزن افراد با ترازوی سکا و با دقت 1/0 کیلوگرم با حداقل لباس اندازهگیری شد. شاخص توده بدن از تقسیم وزن (کیلوگرم) بر مجذور قد (متر مربع) به دست آمد. و برای اندازهگیری دور کمر، محیط شکم در محدوده ناف و برای اندازهگیری دور باسن، پهنترین قسمت باسن با متر نواری اندازهگیری شد. سپس با تقسیم اندازه دور کمر به دور باسن اندازه WHR بهدست آمد. آزمودنیهای گروه مکمل به مدت شش هفته هر روز قبل از ناهار یک کپسول 80 میلیگرمی نانوکورکومین (ساخت شرکت اکسیر نانوسینا کشور ایران) مصرف کردند [20]. گروه دارونما نیز کپسولهای 80 میلیگرمی حاوی نشاسته آمادهشده دریافت میکردند؛ چنانکه کپسولهای دریافتی در هر دو گروه دارونما و مکمل از نظر اندازه یکسان بودند. توزیع و مصرف کپسول به صورت تصادفی و بدون اطلاع آزمودنیها از سایر گروهها صورت گرفت.
آزمودنیها پس از 12 ساعت ناشتایی در محل آزمایشگاه دانشگاه شهید چمران اهواز حضور یافتند و از آنها مقدار پنج میلیلیتر خون جهت اندازهگیری سطوح سرمی نیمرخ لیپیدی و CRP گرفته شد. نمونه خونی اول 48 ساعت قبل از آغاز و نمونه دوم 48 ساعت پس از پایان دوره شش هفتهای مکملدهی گرفته شد. نمونههای خونی با سرعت سه هزار دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند و پس از جدا کردن سرم، در دمای منفی 70 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. در پژوهش حاضر سطوح CRP با استفاده از کیت تجاری بیومریکا ساخت کشور آلمان به روش الایزا و اجزای نیمرخ لیپیدی با استفاده از کیت بیونیک و به روش آنزیمی اندازهگیری شد.
دادهها پس از جمعآوری توسط نرمافزار SPSS نسخه 23 پردازش و تحلیل شدند. طبیعی بودن توزیع دادهها توسط آزمون شاپیروویلک بررسی شد. ازآنجاییکه دادهها طبیعی بودند، برای بررسی تغییرات درونگروهی از آزمون تی وابسته و برای بررسی تغییرات بینگروهی از آزمون تی مستقل استفاده شد. سطح معنیداری نیز P≤0/05 در نظر گرفته شد.
یافتهها
نتایج آماری مربوط به تغییرات آنتروپومتریک و ترکیب بدن در پیش و پسآزمون در جدول شماره 1 ارائه شده است. در شاخصهای ترکیب بدن (شامل وزن بدن، شاخص توده بدنی، نسبت دور کمر به باسن) بر اساس آزمون تی وابسته و تی مستقل (به ترتیب تغییرات درونگروهی و بینگروهی) تغییرات معنیداری مشاهده نشد (05/0≤P). همچنین تغییرات درونگروهی و بینگروهی در شاخصهای نیمرخ لیپیدی (کلسترول تام، تریگلیسرید، لیپوپروتئین کم چگال و لیپوپروتئین با چگالی بالا) و پروتئین واکنشگر C (جدول شماره 2) در دو گروه مکمل و دارونما وجود نداشت (05/0≤P).
بحث
نتایج پژوهش حاضر نشان داد شش هفته مصرف مکمل نانوکورکومین، سبب تغییر معناداری در شاخص نیمرخ لیپیدی، پروتئین واکنشگر C (CRP) و شاخصهای آنتروپومتریک (وزن، شاخص توده بدنی "BMI" و دور کمر به باسن "WHR") در دختران دارای اضافهوزن نمیشود که با نتایج پژوهش محمدی و همکاران، یانگ و همکاران و محمدی و همکاران که نشان دادند مصرف مکمل کورکومین تأثیری بر شاخصهای آنتروپومتریک ندارد، همسو است [17، 18، 21] و با پژوهشهای انجامشده توسط پناهی و همکاران، دیپیرو و همکاران، رحیمی و همکاران ناهمسوست [15، 16، 22]. از جمله دلایل ناهمسویی با مطالعه دیپیرو و همکاران این بود که هرچند آزمودنیهای هر دو تحقیق افراد دارای اضافهوزن بودند، با این حال نمونهها در تحقیق مذکور دچار سندرم متابولیک بودند و در طی دوره 30 روزه مکملدهی و همچنین 30 روز قبل از آن، مداخلاتی در سبک زندگی آزمودنیها رعایت میشده است؛ به عنوان مثال 500 کیلوکالری محدودیت کالری در روز و همچنین 210 دقیقه فعالیت بدنی در هفته را میتوان ذکر کرد، چنانکه در تحقیق حاضر محدودیت کالری و فعالیت بدنی منظم انجام نشده است. در پژوهشهای پناهی و همکاران نیز علاوه بر آنکه آزمودنیها افراد دیابتی بودند، دُز مکمل کورکومین هزار میلیگرم در روز در طی دوره سهماهه تحقیق بود، در حالی که در تحقیق حاضر دُز مصرفی مکمل 80 میلیگرم در روز در یک دوره شش هفتهای بود.
سعادتی و همکاران نیز طی مطالعهای نشان دادند وزن و شاخص توده بدنی در افراد دارای کبد چرب غیرالکلی به طور معنیداری در هر دو گروه مکمل (1500 میلیگرم در روز) و دارونما کاهش معنیداری پس از 12 هفته دارد، اما این تغییرات بین دو گروه معنیدار نبود و نسبت دور کمر به باسن فقط در گروه مکمل به طور معنیداری کاهش یافت [23]. سازمان بهداشت جهانی اندازه دور کمر 94-9/101 سانتیمتر در مردان و 80-9/87 سانتیمتر در زنان و نسبت دور کمر به باسن بزرگتر از 8/0 در زنان و 9/0 در مردان را معادل با مقادیر شاخص توده بدن در محدوده اضافهوزن (25-30 کیلوگرم بر مترمربع) معرفی کرده است [24].
لیسنر و همکاران بیان کردند که دور کمر رابطه قوی و مستقیمی با خطر بیماری قلبی کرونری دارد و بزرگ بودن دور کمر با دقت بالایی هم چاقی کلی و هم چاقی مرکزی بدن را نشان میدهد [3]. با این حال در تحقیق حاضر تغییراتی در این شاخص مشاهده نشد. مکانیسم دقیقی که از طریق آن کورکومین ممکن است بر وزن بدن و BMI تأثیر بگذارد، هنوز شناخته نشده است. با این حال، کورکومین آنزیم Janus Kinase (JNK) را تنظیم میکند که نشان داده شده است نقش اساسی در پاتوژنز چاقی دارد [8، 25]. کورکومین همچنین ممکن است آنزیم 11βHSD1 که کورتیزول را فعال میکند، مهار کند [26].
غلظت بالاتر کورتیزول در سلولهای چربی باعث چاقی مرکزی میشود [27].کورکومین همچنین چاقی را از طریق مهار تمایز چربی در مراحل اولیه از طریق سرکوب فاکتور رونویسی پراکسیزوم پرولیفراتور ـ فعالشده گیرنده -c (PPAR-c)و با افزایش پروتئین کیناز فعالشده با مونوفسفات متعاقب لیپولیز کاهش میدهد [26]. علاوه بر این، برخی مطالعات قبلی نشان دادهاند که مکمل کورکومین ممکن است هزینه انرژی را کاهش دهد [8، 28].
مکانیسم احتمالی دیگر تأثیر زردچوبه / کورکومین بر چاقی با تأثیر آن بر هورمونها ارتباط دارد. متاآنالیزهای قبلی گزارش دادند که مصرف کورکومین میتواند لپتین را کاهش و سطح آدیپونکتین را افزایش دهد، از این طریق اشتها و هومئوستاز انرژی را تعدیل میکند. از طرف دیگر، تولید بیش از حد هورمون آدیپونکتین با فعال کردن AMPK میتواند باعث افزایش استفاده از گلوکز و اکسیداسیون اسیدهای چرب شود که به نوبه خود، کاهش وزن را تسهیل میکند [29]. با این حال در تحقیق حاضر مصرف یک دوره شش هفتهای مصرف مکمل کورکومین بر کاهش وزن و شاخص توده بدنی تأثیر معنیداری نداشت که ممکن است ناشی از طول دوره کوتاه مکملدهی باشد.
از دیگر نتایج تحقیق حاضر، بهبود شاخصهای نیمرخ لیپیدی (کاهش کلسترول تام، تریگلیسرید، LDL و افزایش HDL) و CRP پس از شش هفته مکملدهی نانوکورکومین بود؛ هرچند که این تغییرات معنادار نبود که با نتایج سهایی و همکاران که تأثیر شش هفته مکمل کورکومین را بر سطوح نیمرخ لیپیدی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک مورد بررسی قرار دادند و هیچ تغییری مشاهده نکردند [30] همسو بود. همراستا با نتایج تحقیق حاضر بوام و همکاران نیز نشان داد که مصرف شش ماه مکمل کورکومین در نیمرخ لیپیدی افراد سالمند تغییرات معنیداری ایجاد نمیکند. آنها ارتباط مثبتی بین غلظت کلسترول و جذب کورکومین یافتند [14]. همچنین یک مطالعه سیستمیک و متاآنالیز هیچ تغییر معنیداری از تأثیر مصرف مکمل کورکومین بر سطوح نیمرخ لیپیدی مشاهده نکرد [31].
با این حال برخی تحقیقات تأثیرات مکمل کورکومین را بر نیمرخ لیپیدی گزارش کردهاند؛ چنانکه یک کارآزمایی متقاطع پس از 30 روز مصرف مکمل کورکومین کاهش معنیدار سطوح سرمی تریگلیسرید را در افراد چاق گزارش داد، در حالی که در سایر اجزای نیمرخ لیپیدی تغییری مشاهده نشد [32]. همچنین در پژوهشی دیگر تبریزی و همکاران نشان دادند مصرف مکمل کورکومین منجر به کاهش معنیدار تریگلیسیرید و کلسترول تام شد، ولی بر سطوح HDL وLDL تأثیری نداشت [33]. تحقیقات نشان دادهاند کورکومین مانع از تشکیل رادیکالهای آزاد اکسیژن میشود و اثرات آنتیاکسیدانی آن ممکن است در کاهش پیشرفت و عوارض التهاب و هایپرلیپیدمی مؤثر باشد. همچنین کورکومین فعالیت اسیدهای چرب سنتاز (FAS) را مهار میکند و باعث تقویت اکسیداسیون β- اسیدهای چرب میشود؛ درنتیجه میتواند منجر به کاهش مؤثر ذخایر چربی شود و با استفاده از این مکانیسم، کورکومین میتواند متابولیسم لیپیدها را تنظیم کند [34].
از دیگر نتایج تحقیق حاضر میتوان به بهبود سطوح CRP سرمی پس از شش هفته مصرف مکمل نانوکورکومین اشاره کرد، با این حال تغییرات معنیدار نبود که با تحقیق سهایی و همکاران [28] همسو و با تحقیق شادکام و همکاران [3] که نشان دادند مصرف روزانه یک گرم زردچوبه منجر به کاهش معنیدار سطح CRP میشود و همچنین با تحقیق هولت و همکاران که کاهش سطح CRP را نشان دادند [35] ناهمسوست. همچنین موشهای پلیکیستیک درمانشده با کورکومین کاهش در سطح CRP پس از 14 روز را نشان دادند [31]. تحقیقات نشان دادهاند کورکومین پاسخهای التهابی را از طریق کاهش فعالیت آنزیم سیکلواکسیژناژ 2، لیپواکسیژناز و آنزیم نیترواکساید سنتاز و کاهش تولید سایتوکاینهای التهابی از جمله فاکتور نکروزدهنده تومور آلفا (TNF-α)، اینترلوکین 1، 2، 6، 8 و 12 کاهش میدهد، همچنین مانع از بیان فاکتور هستهای KB (NF-KB)، آنزیم سیکلواکسیژناز و آنزیم نیترواکساید سنتاز میشود و از این طریق فرایند التهاب و تومورزایی را مهار میکند [36].
با این حال ممکن است ناهمخوانی نتایج تحقیق حاضر با تحقیق هولت و همکاران به دلیل مسیرهای متابولیسم لیپیدی متفاوت در حیوانات (به عنوان مثال موش و رت) باشد، بنابراین این مطالعات نمیتوانند بهآسانی به انسان تعمیم داده شوند [37]. همچنین یک دلیل احتمالی دیگر برای عدم معنیداری نتایج پژوهش حاضر با تحقیقات مذکور، احتمالاً مدت مطالعه، نوع و دُز مکمل کورکومین باشد؛ همچنین غلظتها، شرایط و انواع مختلف سلولها و جذب و توزیع کورکومین در بافتها برای فعالیتهای بیولوژیکی آن مهم است [34، 38].
نتیجهگیری
مصرف یک دوره کوتاهمدت (شش هفتهای) مکمل کورکومین منجر به ایجاد تغییرات معنیدار بر شاخصهای آنتروپومتریک بدن، سطوح نیمرخ لیپیدی و پروتئین واکنشگر C در دختران دارای اضافهوزن نشد. از این رو مصرف طولانیمدت و دُزهای متفاوت این مکمل توصیه میشود.
از جمله نقاط قوت تحقیق حاضر میتوان به استفاده از مکمل نانوکورکومین اشاره کرد که دارای فراهمزیستی بالایی است. از جمله محدودیتهای پژوهش حاضر نیز طول دوره کوتاه مکملدهی و تعداد اندک آزمودنیها بود؛ از این رو توصیه میشود چنین مطالعهای با طول دوره طولانیتر، دُزهای متفاوت و تعداد آزمودنیهای بیشتری اجرا شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این طرح با کد اخلاق EE/96.24.3.85899/scu.ac.ir از کمیته اخلاق دانشگاه شهید چمران اهواز و کد بالینی IRCT20180927041150N1 در مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی ثبت شده است.
حامی مالی
این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی است که در دانشگاه شهید چمران اهواز به تصویب رسیده است و کلیه هزینههای آن را معاونت پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز تأمین کرده است.
مشارکت نویسندگان
مفهومسازی، روش پژوهش و نمونهگیری: سمیه فخری؛ تحلیل دادهها: فاطمه فخری و سمیه فخری؛ نگارش متن و بازبینی: فاطمه فخری، سعید شاکریان و علی اکبر علیزاده؛ نظارت و مدیریت پروژه: سمیه فخری.
تعارض منافع
نویسندگان مقاله اعلام میدارند هیچگونه تعارض منافعی در مقاله حاضر وجود ندارد.
References
Panzhinskiy E, Bashir R, Bagchi D, Nair S. Effect of curcumin and α-lipoic acid in attenuating weight gain and adiposity. Journal of the American College of Nutrition. 2019; 38(6):493-8. [DOI:10.1080/07315724.2018.1557572] [PMID]
Lira FS, Yamashita AS, Uchida MC, Zanchi NE, Gualano B, Martins Jr E, et al. Low and moderate, rather than high intensity strength exercise induces benefit regarding plasma lipid profile. Diabetology & Metabolic Syndrome. 2010; 2:31. [DOI:10.1186/1758-5996-2-31] [PMID] [PMCID]
Shadkam T, Nazarali P, Bijeh N. [The effect of aerobic exercises combined with curcuma longa supplementation on cardiovascular inflammatory indexes and body composition in sedentary women (Persian)]. Journal of Sport Biosciences. 2016; 8(2):193-206. [DOI:10.22059/JSB.2016.59095]
Kheirandish R, Ranjbar R, Veisi A. [The response of Irisin serum and insulin resistance to acute Pilates training sessions Pilates training in obese sedentary women (Persian)]. Journal of Fasa University of Medical Sciences. 2019; 8(4):1056-67. http://journal.fums.ac.ir/article-1-1634-en.html
Gotto Jr AM. High-density lipoprotein cholesterol and triglycerides as therapeutic targets for preventing and treating coronary artery disease. American Heart Journal. 2002; 144(6 Suppl):S33-S42. [DOI:10.1067/mhj.2002.130301] [PMID]
Alappat L, Awad AB. Curcumin and obesity: Evidence and mechanisms. Nutrition Reviews. 2010; 68(12):729-38. [DOI:10.1111/j.1753-4887.2010.00341.x] [PMID]
Atashak S. [The effect of eight weeks of Pilates training on C-reactive protein, insulin resistance, and body composition in middle-aged obese women (Persian)]. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences. 2018; 17(5):421-34. http://journal.rums.ac.ir/article-1-3997-en.html
Mousavi SM, Milajerdi AR, Kord Varkaneh H, Gorjipour MM, Esmaillzadeh A. The effects of curcumin supplementation on body weight, body mass index and waist circumference: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 2020; 60(1):171-80. [DOI:10.1080/10408398.2018.1517724] [PMID]
Maheshwari RK, Singh AK, Gaddipati J, Srimal RC. Multiple biological activities of curcumin: A short review. Life Sciences. 2006; 78(18):2081-7. [DOI:10.1016/j.lfs.2005.12.007] [PMID]
El-Wakf AM, El-Habibi ESM, Mogalli A. Curcumin acts as cardiovascular protector via improving leptin and insulin resistance in obese male rats. The Journal of American Science. 2013; 9(3):397-405. http://www.jofamericanscience.org/journals/am-sci/am0903/064_16586am0903_397_405.pdf
Kapakos G, Youreva V, Srivastava AK. Cardiovascular protection by curcumin: Molecular aspects. Indian Journal of Biochemistry & Biophysics. 2012; 49(5):306-15. [PMID]
Adab Z, Eghtesadi Sh, Vafa MR, Heydari I, Shojaei A, Haqqani H, et al. Effect of turmeric on body measurement indices, glycemic condition, and lipid profile in hyperlipidemic patients with type 2 diabetes. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology. 2013; 8(3):217-27. http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-1440-en.html
Akazawa N, Choi Y, Miyaki A, Tanabe Y, Sugawara J, Ajisaka R, et al. Curcumin ingestion and exercise training improve vascular endothelial function in postmenopausal women. Nutrition Research. 2012; 32(10):795-9. [DOI:10.1016/j.nutres.2012.09.002] [PMID]
Baum L, Cheung SKK, Mok VCT, Lam LCW, Leung VPY, Hui E, et al. Curcumin effects on blood lipid profile in a 6-month human study. Pharmacological Research. 2007; 56(6):509-14. [DOI:10.1016/j.phrs.2007.09.013] [PMID]
Rahimi HR, Mohammadpour AH, Dastani M, Jaafari MR, Abnous Kh, Ghayour Mobarhan M, et al. The effect of Nano-curcumin on HbA1c, fasting blood glucose, and lipid profile in diabetic subjects: A randomized clinical trial. Avicenna Journal of Phytomedicine. 2016; 6(5):567-77. [PMID] [PMCID]
Panahi Y, Khalili N, Sahebi E, Namazi S, Saberi Karimian M, Majeed M, et al. Antioxidant effects of curcuminoids in patients with type 2 diabetes mellitus: A randomized controlled trial. Inflammopharmacology. 2017; 25(1):25-31. [DOI:10.1007/s10787-016-0301-4] [PMID]
Mohammadi A, Sahebkar AH, Iranshahi M, Amini M, Khojasteh R, Ghayour‐Mobarhan M, et al. Effects of supplementation with curcuminoids on dyslipidemia in obese patients: A randomized crossover trial. Phytotherapy Research. 2013; 27(3):374-9. [DOI:10.1002/ptr.4715] [PMID]
Yang YS, Su YF, Yang HW, Lee YH, Chou JI, Ueng KC. Lipid‐lowering effects of curcumin in patients with metabolic syndrome: A randomized, double‐blind, placebo‐controlled trial. Phytotherapy Research. 2014; 28(12):1770-7. [DOI:10.1002/ptr.5197] [PMID]
Campbell MS, Berrones AJ, Krishnakumar IM, Charnigo RJ, Westgate PM, Fleenor BS. Responsiveness to curcumin intervention is associated with reduced aortic stiffness in young, obese men with higher initial stiffness. Journal of Functional Foods. 2017; 29:154-60. [DOI:10.1016/j.jff.2016.12.013]
Amirkhani Z, Azarbayjani MA, Matin Homaei H, Peeri M. Effect of combining resistance training and curcumin supplementation on liver enzyme in inactive obese and overweight females. Iranian Journal of Diabetes and Obesity. 2016; 8(3):107-14. http://ijdo.ssu.ac.ir/article-1-305-en.html
Mohammadi A, Sadeghnia HR, Saberi‐Karimian M, Safarian H, Ferns GA, Ghayour‐Mobarhan M, et al. Effects of curcumin on serum vitamin E concentrations in individuals with metabolic syndrome. Phytotherapy Research. 2017; 31(4):657-62. [DOI:10.1002/ptr.5779] [PMID]
Di Pierro F, Bressan A, Ranaldi D, Rapacioli G, Giacomelli L, Bertuccioli A. Potential role of bioavailable curcumin in weight loss and omental adipose tissue decrease: Preliminary data of a randomized, controlled trial in overweight people with metabolic syndrome. Preliminary study. European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 2015; 19(21):4195-202. [PMID]
Saadati S, Hatami B, Yari Z, Shahrbaf MA, Eghtesad S, Mansour A, et al. The effects of curcumin supplementation on liver enzymes, lipid profile, glucose homeostasis, and hepatic steatosis and fibrosis in patients with non-alcoholic fatty liver disease. European Journal of Clinical Nutrition. 2019; 73(3):441-9. [DOI:10.1038/s41430-018-0382-9] [PMID]
Huxley R, Mendis S, Zheleznyakov E, Reddy S, Chan J. Body mass index, waist circumference and waist: Hip ratio as predictors of cardiovascular risk-a review of the literature. European Journal of Clinical Nutrition. 2010; 64(1):16-22. [DOI:10.1038/ejcn.2009.68] [PMID]
Wang SL, Li Y, Wen Y, Chen YF, Na LX, Li ST, et al. Curcumin, a potential inhibitor of up-regulation of TNF-alpha and IL-6 induced by palmitate in 3T3-L1 adipocytes through NF-kappaB and JNK pathway. Biomedical and Environmental Sciences. 2009; 22(1):32-9. [DOI:10.1016/S0895-3988(09)60019-2]
Hu GX, Lin H, Lian QQ, Zhou SH, Guo J, Zhou HY, et al. Curcumin as a potent and selective inhibitor of 11β-hydroxysteroid dehydrogenase 1: Improving lipid profiles in high-fat-diet-treated rats. PLoS One. 2013; 8(3):e49976. [DOI:10.1371/journal.pone.0049976] [PMID] [PMCID]
Kumari M, Chandola T, Brunner E, Kivimaki M. A nonlinear relationship of generalized and central obesity with diurnal cortisol secretion in the Whitehall II study. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2010; 95(9):4415-23. [DOI:10.1210/jc.2009-2105] [PMID] [PMCID]
Bradford PG. Curcumin and obesity. BioFactors. 2013; 39(1):78-87. [DOI:10.1002/biof.1074] [PMID]
Jafarirad S, Mansoori A, Adineh A, Panahi Y, Hadi A, Goodarzi R. Does turmeric/curcumin supplementation change anthropometric indices in patients with non-alcoholic fatty liver disease? A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clinical Nutrition Research. 2019; 8(3):196-208. [DOI:10.7762/cnr.2019.8.3.196] [PMID] [PMCID]
Sohaei S, Amani R, Tarrahi MJ, Ghasemi-Tehrani H. The effects of curcumin supplementation on glycemic status, lipid profile and hs-CRP levels in overweight/obese women with polycystic ovary syndrome: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Complementary Therapies in Medicine. 2019; 47:102201. [DOI:10.1016/j.ctim.2019.102201] [PMID]
Kocher A, Bohnert L, Schiborr C, Frank J. Highly bioavailable micellar curcuminoids accumulate in blood, are safe and do not reduce blood lipids and inflammation markers in moderately hyperlipidemic individuals. Molecular Nutrition & Food Research. 2016; 60(7):1555-63. [DOI:10.1002/mnfr.201501034] [PMID]
Ramı́rez-Boscá A, Soler A, Carrión MA, Dı́az-Alper J, Bernd A, Quintanilla C, et al. An hydroalcoholic extract of Curcuma longa lowers the apo B/apo A ratio: implications for atherogenesis prevention. Mechanisms of Ageing and Development. 2000; 119(1-2):41-7. [DOI:10.1016/S0047-6374(00)00169-X]
Tabrizi R, Vakili S, Lankarani KB, Akbari M, Mirhosseini N, Ghayour-Mobarhan M, et al. The effects of curcumin on glycemic control and lipid profiles among patients with metabolic syndrome and related disorders: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Current Pharmaceutical Design. 2018; 24(27):3184-99. [DOI:10.2174/1381612824666180828162053] [PMID]
Zingg JM, Hasan ST, Meydani M. Molecular mechanisms of hypolipidemic effects of curcumin. BioFactors. 2013; 39(1):101-21. [DOI:10.1002/biof.1072] [PMID]
Holt PR, Katz S, Kirshoff R. Curcumin therapy in inflammatory bowel disease: A pilot study. Digestive Diseases and Sciences. 2005; 50(11):2191-3. [DOI:10.1007/s10620-005-3032-8] [PMID]
Jurenka JS. Anti-inflammatory properties of curcumin, a major constituent of Curcuma longa: A review of preclinical and clinical research. Alternative Medicine Review. 2009; 14(2):141-53. [PMID]
Sahebkar AH. A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials investigating the effects of curcumin on blood lipid levels. Clinical Nutrition. 2014; 33(3):406-14. [DOI:10.1016/j.clnu.2013.09.012] [PMID]
Anand P, Kunnumakkara AB, Newman RA, Aggarwal BB. Bioavailability of curcumin: Problems and promises. Molecular Pharmaceutics. 2007; 4(6):807-18. [DOI:10.1021/mp700113r] [PMID]