هدف: با توجه به گسترش ابتلا به ویروس کرونای انسانی (با نام علمی SARS-CoV-۲) در سراسر دنیا و مرگ‌و‌میر ناشی از آن همچنین نبود راه درمانی قطعی برای درمان این بیماری، داروها و روش‌های درمانی غیرتهاجمی و تهاجمی مختلفی در سراسر دنیا برای تخفیف اثرات بیماری یا تسریع روند درمان بیماران استفاده می‌شود که تأثیر مثبت و قطعی هیچ‌کدام از این موارد مورد تأیید واقع نشده است و تنها در بعضی موارد مؤثر واقع شده‌ند. هدف از این تحقیق بررسی برخی ویژگی‌های بالینی و درمان‌های حمایتی در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ فوت‌شده مراجعه‌کننده به بیمارستان هاجر ارتش در تهران (۱۳۹۹-۱۳۹۸) بود.
روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلیِ گذشته‌نگرِ بنیادیِ کاربردی روی۱۰۰ بیمار کووید ۱۹ در بیمارستان تخصصی و فوق‌تخصصی هاجر، ۵۰۳ ارتش تهران، از اسفند ۱۳۹۸ تا مهر ۱۳۹۹ با ابزار اطلاعات جمعیت‌شناختی پرونده انجام شد. جامعه مطالعه بیماران فوت‌شده مبتلا به کووید ۱۹ بستری در مرکز آموزشی‌درمانی بیمارستان هاجر شهر تهران بودند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. در دو گروه دارای و بدون بیماری زمینه‌ای تقسیم‌بندی شدند. پس از هماهنگی و اخذ مجوز لازم پژوهشگران به بیمارستان هاجر رفتند. با رعایت کامل موازین کنترل عفونت و پوشش حفاظت فردی کامل پس از معرفی خود و کسب رضایت و اجازه آگاهانه اطلاعات از پرونده‌های فوتی‌ها در اثر کووید ۱۹ جمع‌آوری شد.
یافته ها: نتایج مطالعات ما نشان داد در این تحقیق از درمان‌های حمایتی ونتیلاتور، تزریق داروی تنگ‌کننده عروق و فراورده‌های خونی استفاده شد. نتایج آماری پرونده این بیماران فوتی نشان داد که استفاده از ونتیلاتور نسبت به بقیه روش‌های حمایتی به طور معنی‌دار درصد بالاتری را به خود اختصاص داده است (P=۰/۰۱). در ۶۲ (۶۲ درصد) بیمار از دستگاه ونتیلاتور استفاده شده بود. در ۲۸ بیمار (۲۸ درصد) از تزریق داروی تنگ‌کننده عروق و در ۱۳ بیمار (۱۳ درصد) از فراورده خونی استفاده شده بود. اکثر فوت‌شدگان دارای بیماری زمینه‌ای بودند (۷۹ درصد). فشار خون بالا، دیابت و مشکلات قلبی درصد بیشتر بیماری‌های زمینه‌ای گزارش‌شده را به خود اختصاص داده بودند. شدت بیماری و تظاهرات بالینی و میزان مرگ‌و‌میر بیماران مبتلا به کرونا در زیر‌گروه‌های قلبی‌عروقی، دیابت و فشار خون بالا نسبت به سایر افراد مبتلا به بیماری کرونا‌ویروس دارای اختلاف معنی‌داری بود (P=۰/۰۱). نتایج آماری نشان داد که هیچ ارتباط معنی‌داری بین سن و جنس فوتی‌ها و استفاده از هیچ‌کدام از درمان‌های حمایتی دیده نشد (P≥۰/۰۱). نتایج آماری ارتباط معنی‌دار بین سن و جنس فوتی‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای را نشان داد (P≤۰/۰۱).
نتیجه گیری: انتخاب روش‌های درمانی که نیاز قطعی بیمار هستند و همچنین اثرات مطلوب‌تری در روند بهبود بیماری دارند ارزش بالایی را در درمان بیماران به خود اختصاص می‌دهند. بررسی و مقایسه روش‌های درمانی مختلف که در طول پاندمی کرونا در بیمارستان هاجر مورد استفاده قرار گرفته‌اند، میزان نیاز بیماران به استفاده از این درمان‌های حمایتی و اهمیت هرکدام از آن‌ها را نشان داد تا گامی در جهت درمان هدفمند و سودمند برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ برداشته شود. در مطالعه ما نیاز به ونتیلاتور اهمیت بیشتری نسبت به دو روش حمایتی دیگر، یعنی تزریق داروی تنگ‌کننده عروق و استفاده از فراورده‌های خونی داشت.
