سید مجید غضنفری، جمشید جمالی، مهدی یوسفی، مریم نواب زاده، محسن ذاکریان، سید روح الله حسینی، ملیحه متوسلیان،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۱ )
چکیده
هدف حجامت یکی از روش‌های پیشگیری و درمانی طب ایرانی است که به دو روش خشک و تر انجام می‌شود. نکته مهم آن است که حجامت می‌‌بایست در زمان و محل مناسب و برای افراد واجد شرایط انجام شود تا بیشترین اثرات مفید خود را داشته باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی علل انجام حجامت در ایام حزیران و میزان آگاهی افراد نسبت به شرایط و اصول انتخاب حجامت انجام شد.
روش ها این مطالعه مقطعی‌توصیفی در سال ۱۳۹۸ و در شهرهای مشهد و بیرجند در بازه زمانی هفته آخر خرداد و هفته اول تیرماه انجام شد. حجم نمونه مورد‌نیاز مطالعه درمجموع ۴۰۰ نفر تعیین شد. نمونه‌ها به روش آسان انتخاب شدند. تحلیل اطلاعات با نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ انجام شد.
یافته ها از ۳۹۲ پرسش‌نامه، ۶۲/۸ درصد (۲۴۶ نفر) شرکت‌کنندگان مرد، ۷۵/۱ درصد (۲۹۲ نفر) متأهل و ۴۰/۳ درصد (۱۵۴ نفر) دارای تحصیلات دانشگاهی و ۷۷/۷ درصد (۲۸۹ نفر) دارای وضعیت اجتماعی‌اقتصادی متوسط بودند. ۲/۸۲ درصد (۵۳ نفر) خانم‌ها، خانه‌دار و ۶/۶ درصد (۲۶ نفر) مراجعین دارای بیماری زمینه‌ای بودند. ۸/۴۰ درصد (۱۱۹ نفر) مراجعین دارای سابقه حجامت ۲ بار یا بیشتر در سال بودند و ۷/۴۲ درصد (۱۳۲ نفر) مراجعین رضایت متوسطی از انجام آن داشتند. در این مطالعه بیشترین علت انجام حجامت، حفظ سلامتی مراجعین (۷۳/۹ درصد - ۲۷۲ نفر) و در مرحله بعد، با هدف درمان بیماری بود. درمورد میزان آگاهی افراد نسبت به اصول حجامت مشخص شد بیش از نیمی از مراجعه‌کنندگان درخصوص بهترین فصل سال برای انجام حجامت (بهار)۸۱/۵ درصد (۲۵۵ نفر) ، سیر بودن در زمان انجام حجامت ۴/۷۴ درصد (۲۱۰ نفر) و زمان مناسب استحمام بعد از حجامت (بعد از ۲۴ ساعت) ۷/۷۹ درصد (۲۴۰ نفر)، نوع تغذیه بعد از حجامت (شربت عسل) ۶۴/۷ درصد (۱۸۹ نفر) و عوارض ناشی از حجامت (بدون هیچ عارضه) ۳/۶۹% (۱۸۵ نفر) اطلاعات صحیحی دارند ولی در سایر موارد مثل بهترین ساعات انجام حجامت در روز (ساعات اولیه صبح) ۴۶/۹ درصد (۱۳۰ نفر)، بهترین روز هفته (پنجشنبه) ۳/۲۱ درصد (۶۲ نفر) و بهترین روزهای ماه جهت انجام حجامت (میانه ماه) ۳۵/۶ درصد (۸۶ نفر) میزان آگاهی‌شان مطلوب نبود.
نتیجه گیری با توجه به استقبال زیاد افراد جامعه از حجامت حزیران و با عنایت به سطح آگاهی کم مراجعه‌کنندگان از برخی اصول و شرایط صحیح حجامت، مانند زمان حجامت، آگاهی بخشی کافی به افراد جامعه ازطریق رسانه‌ها و بهره‌گیری از متخصصین طب سنتی جهت نظارت بر انجام حجامت صحیح و رعایت اصول آن در این مراکز ضروری است.
