مقدمه
کاتاراکت در کنار بیماری‌های قلبی و آرتریت یکی از علل شایع ناتوانی در سالمندان محسوب می‌شود. شیوع کاتاراکت در افراد بالای چهل سال در آمریکا 20/5 میلیون نفر، در افراد بالای پنجاه سال در چین 23/3 درصد گزارش شده است [1]. 
کاتاراکت همچنین با میزان بالای مرگ‌و‌میر در سالمندان همراه است [2]. نتایج در ایران نشان داده که بیشترین میزان جراحی کاتاراکت در سنین 80-71 سالگی انجام می‌شود و این جراحی از میزان شیوع بالای 32/8 درصدی برخوردار است [3].
اولین روش شناخته‌شده برای درمان کاتاراکت به سده پنجم قبل از میلاد برمی‌گردد. این روش کوچینگ نام داشت که به معنای قرار گرفتن در تختخواب بود که با استفاده از سوزن آب مرواریدی که در بینایی اختلال ایجاد کرده بود از چشم خارج می‌شد، ولی آب مروارید به طور کامل تخلیه نمی‌شد و فقط به صورت هدفمند کدورت از روی محور بصری خارج می‌شد، اما به دلیل استفاده از روش‌های آسپتیک خیلی زود اثرات زیان‌آوری روی چشم داشت و نهایتاً منجر به نابینایی می‌شد [2]. 
عمل جراحی فیکو از شایع‌ترین و مدرن‌ترین اعمال جراحی انجام‌شده برای درمان کاتاراکت (بزرگ‌ترین عامل نابینایی در جهان)است که در کشور ما نیز به طور روزافزون در حال انجام است. روش فاکوامولسیفیکاسیون و آموزش این روش می‌تواند جزء اولویت‌های نظام سلامت قرار گیرد [3].
در اعمال جراحی به شیوه‌های نوین، کاربرد امواج فراصوتی از جایگاه وسیعی برخوردارند. این امواج در عمل‌های جراحی برای جداسازی بافت‌های خاص مانند جداسازی عدسی چشم در عمل جراحی آب مروارید (روش فیکو) مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این روش با ایجاد شکافی سه میلی‌متری روی صلبیه، عدسی چشم پس از فرایند خردسازی خارج شده و عدسی تاشونده‌ای جایگزین می‌شود و بیمار همان روز مرخص می‌شود. 
فرایند خردسازی توسط یک سوزن که امواج فراصوتی را به محیط انتقال می‌دهد، انجام می‌پذیرد و سپس ذرات ریز از طریق روزنه‌ای که در وسط سوزن قرار دارد، تخلیه می‌شود [4]. 
هر ساله ده‌ها میلیون بیمار در جهان تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. جراحی همیشه یک تجربه بزرگ برای بیمار و خانواده‌اش محسوب می‌شود و اضطراب، واکنشی طبیعی در مقابل جراحی است، زیرا جراحی از هر نوعی که باشد به منزله تهدیدی برای تمامیت بدن و زندگی محسوب می‌شود. مدیریت اضطراب یک عنصر کلیدی از مراقبت‌های بهداشتی بیمارمحور است [5].
اضطراب یکی از رویدادهای شایع قبل و بعد از عمل است. درجه اضطراب هر بیمار به عوامل بسیاری بستگی دارد. اضطراب یکی از عوامل احتمالی لغو اعمال جراحی غیرضروری است [6]. اضطراب ایجادشده در افزایش فشار خون، تاکیکاردی و بروز حمله قلبی نقش مؤثری دارد و موجب کاهش رعایت اصول مراقبتی نظیر رژیم غذایی، ورزش و رعایت فعالیت‌های صحیح می‌شود [7]. 
درما‌ن‌های فعلی برای تعدیل متغیرهای فیزیولوژیک ناشی از اضطراب، عمدتاً بر آزمایشات دارویی متمرکز شده‌اند، به طوری که قبل از عمل، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضداضطراب تجویز می‌شود، این در حالی است که اغلب داروها دارای عوارض نامطلوب هستند [8]. 
ما در عصر ارتباطات به سر می‌بریم که وجه مشخصه آن تلاش در جهت تغییر نگرش و متقاعد ساختن همگانی است و این فیلم‌ها یک رویکرد تازه برای پیشگیری است. یکی از راه‌های آموزش به بیماران استفاده از فیلم‌های آموزشی است. 
ازجمله مزایای این ابزار شامل امکان نمایش عملی اقدامات مانند درگیر کردن حواس بینایی و شنوایی و قابلیت استفاده بیشتر در بیماران با سطح سواد پایین‌تر است [9].
استفاده از مولتی‌مدیا نیز به عنوان ابزاری ارزشمند در آموزش و مشاوره به بیمار، به‌ویژه آموزش قبل از عمل برای کاهش اضطراب و کنترل علائم حیاتی، معرفی شده است [10]. فیلم ویدئویی می‌تواند برای انتقال مطالب جهت آموزش بیماران در مدت زمان کوتاه اسـتفاده شود و چون دارای محتوای از پیش تعیین‌شــده اســت، از آموزش‌هـای فوری مفیـدتر خواهد بود. 
فیلم ویدئویی می‌تواند به عنوان یک وسـیله آموزشـی توسط پرستار به کار رود، زیرا ممکن اسـت خصـوصیات منحصر به فرد این وسیله تأمین‌کننده بازخورد مســـتقیم در مورد ظرفیت‌های فراگیر در ارتبـاطـات بین فردی و یـادگیری در حیطه روانی حرکتی باشـــد. 
از دیگر مزایای آموزش ویدئویی می‌توان به توانایی برای ایجاد ذخیره‌ســـازی فراوان اطلاعات، ایجاد تداوم در اطلاعات، عدم ایجاد اضــطراب در آموزش و اضــافه کردن اطلاعات جدید به مطالب قبلی اشاره کرد. همچنین استفاده از نوارهای ویدئویی باعث می‌شود که در کمترین زمـان و بـدون نیاز به پرســـنل کارآزموده تعداد زیادی از بیماران را آموزش داد [11].
اگرچه مطالعات مختلفی جهت کاهش اضطراب در بیماران تحت عمل‌های جراحی با استفاده از ابزارهای آموزش انجام‌شده است، ولی ایده‌ال‌ترین روش برای دادن این اطلاعات کماکان ناشناخته باقی مانده است [12]. 
به عنوان مثال، مؤمنی و همکاران نشان دادند که آموزش با (Video Compact Disk(VCD دیسک فشرده ویدئویی و کتابچه آموزشی تفاوت معناداری بر اضطراب قبل از عمل بیماران کاندیدای پیوند عروق کرونر را ندارد [13].
تو و همکارانخود نشان دادند که آموزش تصویری پویانمایی دوبُعدی موجب کاهش اضطراب قبل از عمل جراحی روده می‌شود [14]. نتایج مطالعه نادریان فرد و همکاران نشان داد که اجرای روش‌های آموزشی مبتنی بر فیلم می‌تواند رفتار‌های خودمراقبتی بیماران را بهبود بخشد؛ بنابراین به‌کارگیری این روش توسط مراقبین بهداشتی جهت ارتقای خودمراقبتی بیماران دیابتی می‌تواند مؤثر باشد [15]. 
در مطالعه آینده‌نگر کنترل‌شده‌ای که چویلن و همکاران با هدف بررسی تأثیر چندوجهی بیمار قبل از عمل جراحی بر دلیریوم و اضطراب و دانش بعد از عمل جراحی در بیماران تحت عمل اندارکتومی ترومبوآمبولیک ریوی انجام شد، بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت آماری معناداری از نظر بروز اضطراب، دلیریوم و تعداد روزهای بستری در آی‌سی‌یو وجود نداشت [16].
رنجبر کتی لته در مطالعه خود به بررسی مقایسه تأثیر دو روش فیلم آموزشی و آموزش توسط همتا بر اضطراب بیماران کاندیدای اکوی مری پرداخت. این یک مطالعه کارآزمایی بالینی بود که روی 46 بیمار کاندید اکوی مری مراجعه‌کننده به مرکز قلب مازندران انجام شد. یافته‌های این مطالعه نشان داد که میانگین نمره اضطراب قبل از آزمایش در سه گروه آزمایش با فیلم آموزشی، آزمایش با همتایان و کنترل، تفاوت آماری معناداری نداشت [17].
با توجه به اهمیت موضوع و کثرت بیماران کاندیدای عمل جراحی فیکو و همچنین وجود اضطراب ناشی از این عمل، پژوهشگران بر آن شدند تا مطالعه‌ای با هدف تعیین تأثیر فیلم آموزشی بر اضطراب قبل از عمل جراحی بیماران کاندیدای عمل جراحی چشم با روش فیکو انجام دهند تا بتواند گامی در جهت ارائه راهکارهایی به منظور کاهش علائم جسمانی و روحی اضطراب و کاربرد روش‌های درمانی غیردارویی مانند، دادن آگاهی به بیماران در مراقبت‌های پرستاری قبل از عمل جراحی بردارد.

مواد و روش‌ها
مطالعه حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی با دو گروه آزمایش و کنترل بود که تعداد 160 نفر از بیماران کاندیدای عمل جراحی فیکو که در کلینیک فوق تخصصی ابوریحان وابسته به سازمان تأمین اجتماعی شهر تهران در سال 98-‌97 پرونده داشتند به روش تصادفی ساده در آن شرکت کردند. 
به این صورت که تمامی بیمارانی که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، لیست شدند. سپس به هرکدام شماره‌ای اختصاص داده شد و بعد بر حسب تصادف تنظیم شدند، به طوری که در نوشتن اعداد ترتیب خاصی وجود نداشت. در ادامه پژهشگران به صورت تصادفی از بین اعداد مورد نظر، تعداد نمونه‌ 160 نفر (هشتاد نفر برای گروه آزمایش و هشتاد نفر برای گروه کنترل) انتخاب کردند.
 لیست بیماران مورد پژوهش به ترتیب ساعت مراجعه نوشته و به هرکدام شماره‌ای اختصاص داده شد. شماره‌های مورد نظر در گوی ریخته شدند و توسط نفر دوم به تعداد 160 شماره (هشتاد نفر گروه آزمایش و آزمایش نفر گروه کنترل) از شماره‌های مورد نظر به صورت تصادفی برداشته شد.
معیارهای ورود به پژوهش شامل این موارد بود: از هر دو جنس زن و مرد باشند، رضایت کامل جهت شرکت در پژوهش را داشته باشند، وجود بیماری در آن‌ها توسط پزشک متخصص چشم تأیید شده باشد و بیماران مشکل آب مروارید دارند، آشنا به زبان فارسی و توانایی خواندن و نوشتن و در محدوده‌ سنی 75‌–‌20 سال باشند، عدم ابتلا به اختلالات شدید روان‌پزشکی همچون اختلالات سایکوتیک، اختلال خلقی دو‌قطبی، اختلال هراس و عدم ابتلا به افسردگی.
 هنگام انجام مطالعه بیمارانی که وضعیت بالینی و عمومی‌شان وخیم شد و یا در برنامه‌های آموزشی مشابه هنگام انجام پژوهش حاضر شرکت کردند، از مطالعه خارج شدند.
پس از مشخص کردن بیماران واجد شرایط پژوهش و کسب اجازه از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران و دریافت کد اخلاق، پژوهش آغاز شد. از تمامی واحدهای مورد پژوهش رضایت‌نامه کتبی اخذ شد. واحدهای مورد پژوهش در روز قبل از عمل جراحی فیکو، پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه اضطراب اشپیل برگر را پر تکمیل کردند.
در مواردی که بیماری سواد نداشت و یا قادر به پر کردن پرسش‌نامه نبود، پژوهشگر سؤالات پرسش‌نامه را به صورت شفاهی از بیماران پرسید و جواب‌ها را خودش وارد پرسش‌نامه‌ها کرد. پس از پر کردن پرسش‌نامه‌ها، برای گروه آزمون، فیلم کوتاه‌‌‌مدت آموزشیتوسط پژوهشگران در مورد عمل جراحی فیکو پخش شد و برای گروه کنترل طبق عادت، توضیحاتی در مورد عمل جراحی فیکو داده شد. 
در روز عمل جراحی مجدداً پژوهشگر به محیط پژوهش مراجعه کرده و یک ساعت قبل از اینکه بیمار به اتاق عمل جهت جراحی فیکو برود، نسبت به تکمیل مجدد پرسش‌نامه‌ها اقدام کرد. محتوای فیلم کوتاه‌مدت آموزشی (ده دقیقه‌ای) در مورد ماهیت بیماری کاتاراکت (آب مروارید)، نحوه عمل جراحی فیکو و نحوه سدیت کردن بیمار (به زبان ساده)، مراقبت‌های قبل و بعد از عمل جراحی و دادن اطمینان به بیمار در مورد کم عارضه بودن عمل جراحی بود. 
فیلم آموزشی توسط نویسنده اول ضبط شد و به وسیله گوشی تلفن همراه برای بیماران مورد پژوهش نمایش داده شد. همچنین این فیلم کوتاه از طریق فضای مجازی برای بیماران گروه آزمایش ارسال شد تا در صورت نیاز، مجدداً آن را ببینند. روایی فیلم کوتاه توسط پنج نفر از استادان پرستاری و سه نفر از استادان جراحی چشم و دو نفر روان‌شناس بررسی شد و بعد از انجام اصلاحات مورد نظر، جهت بیماران مورد پژوهش استفاده شد. 
ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش‌نامه محقق‌ساخته مشخصات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه استاندارد اشپیل برگر بود. مشخصات جنس، سن، وضعیت تحصیلات، وضعیت درآمد ماهیانه، وضعیت تأهل، شغل، تعداد فرزندان و نوع بیمه به وسیله پرسش‌نامه مشخصات جمعیت‌شناختی سنجیده شد.
پرسش‌نامه اضطراب اشپیل برگر مقیاس‌های جداگانه خودسنجی برای اندازه‌گیری اضطراب آشکار و پنهان است. مقیاس اضطراب آشکار بیست جمله است که احساسات فرد را «در این لحظهو در زمان پاسخگویی» ارزشیابی می‌کند. 
مقیاس اضطراب پنهان هم شامل بیست جمله است که احساسات عمومی و معمولی افراد را می‌سنجد.
در پاسخ‌گویی به مقیاس اضطراب آشکار چهار گزینه شامل: 1- خیلی کم، 2- کم، 3- زیاد و 4- خیلی زیاد وجود داشت. در پاسخگویی به اضطراب پنهان نیز چهار گزینه شامل: 1- تقریباً هر‌گز، 2- گاهی اوقات، 3- بیشتر اوقات و 4- تقریباً همیشه وجود داشت. 
نمره چهار نشان‌دهنده حضور بالایی از اضطراب بود که ده مقیاس اضطراب آشکار و یازده مقیاس اضطراب پنهان بر این اساس نمره‌گذاری شد. برای نمره‌گذاری سایر عبارات، رتبه بالا برای هر عبارت، نشان‌دهنده عدم اضطراب است که ده عبارت اضطراب آشکار و نُه عبارت مقیاس اضطراب پنهان را شامل شد. 
وزن‌های نمره‌گذاری برای عباراتی که حضور اضطراب را نشان می‌دادند، همانند مواردی بود که روی فرم آزمون سیاه شده بود. اعتبار این پرسش‌نامه در خارج از کشور به روش همسانی درونی در کار با بزرگسالان، دانشجویان و فراخواندگان ارتش 0/95-‌0/86، به روش آزمونبازآزمون برای دانش آموزان 0/77 و برای دانشجویان 0/70 گزارش شده است. در هنجاریابی آزمون درایران اعتبار(روایی)آزمونبازآزمون برای مقیاس اضطراب اسپیل برگر0/65 تا0/86 محاسبه شده است [18].
پایایی این پرسش‌نامه نیز در مطالعات مختلفی انجام شده است، مثلاً در پژوهش خانی‌پور و همکاران، ضریب همسانی پرسش‌نامه اسپیل برگر به شیوه آلفای کرونباخ 0/66 به دست آمده است [19]. همچنین پایایی این پرسش‌نامه در تحقیقات مختلف 87 درصد محاسبه شده است [20]. 
در تحقیق حاضر نیز، به منظور تعیین روایی (اعتبار) پرسش‌نامه اشپیل برگر از روش اعتبار محتوا استفاده شد، به این صورت که پرسش‌نامه در اختیار 15-10 نفر از استادان گروه پزشکی و پرستاری قرار گرفت و پس از اصلاحات لازم، مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین به منظور تعیین پایایی پرسش‌نامه اشپیل برگر از روش آزمون مجدد استفاده شد. بدین صورت که پرسش‌نامه مورد نظر توسط افراد واجد مشخصات واحدهای پژوهش تکمیل شد و پس از ده روز توسط همین افراد تکمیل شده و همبستگی بین نتایج تجزیه و تحلیل شد.
در پژوهش حاضر، جهت تعیین پایایی (ثبات) این پرسش‌نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن 0/91 احراز شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های توصیفی از میانگین، انحراف معیار، تعداد و درصد و داده‌های استنباطی از آزمون تی مستقل و تی زوجی استفاده شد. آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 انجام شد.سطح معناداری 0/05 در نظر گرفته شد. 

یافته‌ها 
در این مطالعه، 160 نفر از بیماران کاندیدای عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو به کلینیک فوق تخصصی ابوریحان وابسته به سازمان تأمین اجتماعی شهر تهران وارد مطالعه شدند که حداقل سن آن‌ها 50 و حداکثر 79 سال بود. میانگین سنی بیماران گروه آزمایش و کنترل شرکت‌کننده در مطالعه به ترتیب 7/68±58/63 و 9/15±62/32 بود.
109 نفر (125/ 68درصد) مرد بودند و در گروه آزمایش چهارده نفر (17/5 درصد) تحصیلات دیپلم و در گروه کنترل 26 نفر (32/5 درصد) تحصیلات خواندن و نوشتن داشتند. 124 نفر (77/5 درصد) متأهل و 155 نفر (87/ 96درصد) بیمه درمانی داشتند. تفاوت آماری معناداری در توزیع متغیرهای جمعیت‌شناختی با توجه به گروه مشاهده نشد (جدول شماره 1).


میانگین نمره اضطراب آشکار در بیماران کاندیدای عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو در گروه آزمایش و کنترل قبل از مطالعه تفاوت آماری معناداری نداشت (0/141=P).
میانگین نمره اضطراب آشکار و پنهان در گروه آزمایش قبل از آزمایش به ترتیب 4/86±48/92، 6/27±50/97 و بعد از آزمایش به ترتیب 7/04±37/95 و 6/79±44/20 بود. تفاوت آماری معناداری در نمره اضطراب آشکار و پنهان قبل و بعد از آزمایش در گروه آزمایش وجود داشت (0/05>P). 
تفاوت آماری معناداری در نمره اضطراب آشکار قبل و بعد از آزمایش در گروه کنترل وجود داشت (0/05>P)، 7/80±46/31 در مقابل 8/23±44/10. تفاوت آماری معناداری در نمره اضطراب پنهان قبل و بعد از آزمایش در گروه کنترل وجود نداشت (0/05<P)، 8/35±48/88 در مقابل7/46±48/72. 
مقایسه میانگین نمره اضطراب آشکار و پنهان نشان داد که تفاوت آماری معناداری در نمره اضطراب آشکار و پنهان بعد از آزمایش در دو گروه آزمایش و کنترل وجود داشت (0/0001=‌P) (جدول شماره 2). 




بحث
 در مطالعه حاضر که روی 160 نفر از بیماران کاندیدای عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو انجام شد، در گروه آزمایش، میانگین و انحراف معیار اضطراب آشکار و پنهان به ترتیب 7/04±37/95 و 6/79±‌44/20بود. 
نتایج این مطالعه بیانگر آن است که فیلم کوتاه‌مدت آموزشی در کاهش اضطراب آشکار و پنهان بیماران کاندیدای عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو در گروه آزمایش تأثیر دارد. نتایج مطالعه ذکا و همکاران که به بررسی تأثیر بررسی تأثیر فیلم آموزشی بر اضطراب قبل از عمل بیماران تحت عمل جراحی قلب باز بدون پمپ پرداختند، نشان داد که بعد از آزمایش، میانگین نمره اضطراب آشکار بیماران گروه آزمایش 4/2±27/7به صورت آماری معناداری کمتر از گروه کنترل 5/3±./33 بود (0/001>P). 
همچنین بعد از آزمایش، میانگین نمره اضطراب پنهان بیماران گروه آزمایش 4/1±29/3 به صورت آماری معناداری کمتر از گروه کنترل5/0±32/2 بود (0/025=P) که با مطالعه حاضر هم‌خوانی دارد [21]. 
جلالا و همکاران، مطالعه‌ای تحت عنوان تأثیر اطلاعات مولتی‌مدیا قبل از عمل بر اضطراب قبل از عمل بیماران تحت بیهوشی ناحیه‌ای انجام دادند، نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش به بیماران از طریق مولتی‌مدیا قبل از عمل، اضطراب این بیماران را کاهش می‌دهد که با مطالعه حاضر هم‌سو است [12]. 
رزم‌آرا و همکاران، مطالعه‌ای نیمه‌تجربی تحت عنوان بررسی تأثیر آموزش به روش فیلم آموزشی بر کیفیت زندگی بیماران مزمن انسدادی ریه روی چهل نفر از بیماران بستری در بخش داخلی بیمارستان شهدای شهرستان قاین انجام دادند. میانگین نمره کیفیت زندگی کل و بُعد روانی و جسمی و تمامی هشت بُعد کیفیت زندگی قبل و بعد از آزمایش اختلاف معناداری نشان دادند (0/001>P) [22]. 
نتایج مطالعه روفینینگو و همکاران نشان داد که آموزش از طریق فیلم می‌تواند سبب کاهش سطح اضطراب و افزایش رضایت‌مندی بیماران شود [23] که در مطالعه حاضر نیز فیلم آموزشی کوتاه‌مدت سطح اضطراب بیماران را کاهش داد. 
تو و همکاران، مطالعه‌ای تحت عنوان تأثیر پویانمایی دوبُعدی بر دانش و اضطراب قبل از عمل بیماران تحت جراحی روده انجام دادند. نتایج این مطالعه نشان داد میانگین نمره اضطراب قبل از عمل بیماران گروه آزمایش به صورت آماری معناداری کمتر از گروه کنترل بود که این مطالعه نیز هم‌سو با مطالعه حاضر است [24]. 
جانگ و همکاران گزارش دادند که آموزش و مشاوره قبل از عمل توسط پرستاران با کاهش میزان عوارض بعد از عمل و کاهش سطح اضطراب در بیماران تحت عمل جراحی قلب باز همراه است [25]. 
عبداله‌زاده و همکاران، به بررسی تأثیر آموزش از طریق فیلم به زبان بومی بر اضطراب بیماران تحت آنژیوگرافی عروق کرونر پرداختند. این یک مطالعه نیمه‌تجربی بود که روی 160 نفر از بیماران بستری در مرکز آموزشی درمانی امام خمینی(ره) اردبیل انجام شد. 
در این مطالعه، اختلاف میانگین اضطراب موقعیتی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به صورت معناداری کاهش نشان داد که هم‌سو با مطالعه حاضر است [26]. حسینی و همکاران با استفاده از برنامه آموزش شنیداری اظهار داشتند میانگین نمره اضطراب و افسردگی به صورت معنا‌داری بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت داشت، به طوری که سطح اضطراب و افسردگی بیماران تحت عمل جراحی قلب باز، بعد از عمل کاهش یافت و این مطالعه هم‌راستا با مطالعه حاضر بود [27]. 
وسایل کمک آموزشی مختلفی وجود دارند که جهت آموزش به بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، از‌جمله مواردی که منجر به افزایش آگاهی و درنتیجه کاهش اضطراب و نگرانی ناشی از مجهولات می‌شود، نمایش فیلم آموزشی برای بیماران، با استفاده از نوار ویدئویی است که با صرف وقت نسبتاً کم و بدون نیاز به کارکنان کارآزموده می‌توان تعدادی زیادی از بیماران را از این طریق آموزش داد [28].
فیلم‌های آموزشی و پویانمایی می‌تواند با تحریک حس شنیداری و دیداری، به انتقال پیام به یادگیرنده کمک کند، همچنین با تأثیر بر هر سه حیطه یادگیری (دانش، عاطفی و روانی حرکتی) می‌تواند به یادگیری عمیق‌تر بیمار کمک کند [29].
اگر آموزش‌ها از طریق ابزارهای نوین آموزشی مانند فیلم آموزشی به بیماران ارائه شود، احتمالاً تأثیر بیشتری در کاهش اضطراب داشته باشد، زیرا از مزایای فیلم‌های آموزشی ارائه اطلاعات مربوط به مراقبت‌های بعد از عمل جراحی با جزئیات بیشتر، قابلیت استفاده برای بیماران سطوح مختلف تحصیلی، فراهم آوردن امکان آموزش گام‌به‌گام و مرورهای مکرر است [30].
با توجه به اینکه در بیشتر مطالعات صورت گرفته و همچنین در مطالعه حاضر نیز مشخص شد که فیلم کوتاه‌مدت آموزشی بر اضطراب بیماران ناشی از عمل جراحی تأثیر دارد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود مسئولین و مدیران پرستاری از این روش به عنوان یک روش مراقبتی آسان، کاربردی و کم‌هزینه استفاده کنند تا به واسطه آن هم اضطراب بیماران کاهش یابد و هم در وقت و انرژی مراقبین پرستاری و پزشکی صرفه‌جویی شود. 
آگاهی بیماران در مورد عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو از محدودیت‌های مطالعه بود که می‌توانست از طریق دیگری از قبیل گفت‌وگو با سایر بیماران و دوستان دستخوش تغییر شود که تا حدودی با جدا کردن بیماران جراحی‌شده از جراحی‌نشده، این محدویت قابل کنترل بود. 

نتیجه‌گیری
نتایج این مطالعه نشان داد که فیلم کوتاه‌مدت آموزشی منجر به کاهش اضطراب پنهان و آشکار در بیماران کاندیدای عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکو می‌شود؛ بنابراین می‌توان به ضرورت تقویتاین روش به عنوان روشی نوین در راستای بهبود مراقبت‌های بالینی بیماران تحت عمل جراحی کاتاراکت قبل از جراحی پی برد. 
بر همین اساس، آموزش از طریق فیلم کوتاه‌مدت آموزشی دارای مزیت‌های چشمگیری است که می‌تواند منجر به بهبود مراقبت شود و چنانچه ارائه‌دهندگان مراقبت، درصدد ارائه‌ مراقبت‌های جامع هستند، بهتر است از این روش برای بیماران قبل از عمل جراحی استفاده کنند. لذا پیشنهاد می‌شود مدیران پرستاران شرایطی را فراهم آورند تا برای بیماران کاندیدای عمل جراحی چشم، فیلم کوتاه‌مدت آموزشی به عنوان روشی کم‌هزینه و آسان مورد استفاده قرار گیرد. آموزش پرسنل پرستاری به منظور آموزش بیماران از طریق فیلم آموزشی و فراهم ساختن امکانات به منظور ایجاد تعامل پرستاران با بیماران ضروری است.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر دارای کد اخلاقIR.IAU.TMU.REC.1398.147و 20200115046145N1:IRCT از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران است. اصول اخلاقی تماماً در این مقاله رعایت شده است. شرکت کنندگان اجازه داشتند هر زمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. همچنین همه شرکت کنندگان در جریان روند پژوهش بودند. اطلاعات آن ها محرمانه نگه داشته شد.

حامی مالی
این مقاله از پایان‌نامه به شماره 13610403972004 کارشناسی ارشد نویسنده اول،در گروه پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران استخراج شده است.

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: فرهاد ادهمی، محمد صاحب‌الزمانی؛ روش پژوهش و نمونه‌گیری: درنا ستار، مهران نقی‌بیرانوند؛ تحلیل داده‌ها: فرهاد ادهمی، مهران نقی‌بیرانوند؛ نگارش متن و بازبینی: تمام نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از پرسنل محترم کلینیک فوق تخصصی ابوریحان شهر تهران و بیماران شرکت‌کننده در این پژوهش تقدیر و تشکر می‌شود.