مقدمه
کووید-19‌1 یک بیماری همه‌گیر است. در 11 فوریه سال 2020 سازمان بهداشت جهانی رسماً نام جدید ویروس بیماری کرونا را با عنوان کووید-19 اعلام و از گسترش ویروس در سراسر جهان ابراز نگرانی کرد [1]. در مارس سال 2020، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که کووید-19 را می‌توان به عنوان بیماری همه‌گیر توصیف کرد. طبق آمار رسمی سازمان بهداشت جهانی در سال 2020، ایران پس از ایتالیا، اسپانیا، ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا بیشترین تعداد جان‌باختگان بر اثر ابتلا به کرونا را داشته است [2]. این ویروس بر سلامت جسمی میلیون‌ها نفر تأثیر مستقیمی داشته است و علاوه بر این، می‌تواند تهدید بزرگی برای سلامت روان باشد [3].
کرونا ویروس‌ها در انسان یک بیماری تنفسی خفیف با علائمی شبیه به سرماخوردگی ایجاد می‌کنند، اما توانایی ایجاد بیماری شدید تنفسی و حتی کشنده نیز در آن‌ها به اثبات رسیده است.این بیماری باعث التهاب دستگاه تنفسی فوقانی شده و سپس دستگاه تنفسی تحتانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند که در بیشتر موارد موجب آسیب ریوی کشنده و مرگ می‌شوند [4]. بیماری کرونا علاوه بر عوارض جسمانی می‌تواند اثرات مخرب روانی مانند اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی، تغییرات هیجانی، ترس، انگ و سندروم استرس پس از سانحه را نیز در پی داشته باشد [5, 6, 7]. 
یکی از عوامل مهم و مؤثر بر روند درمان بیماری‌ها حالات روانی، سطوح انرژی و میزان استرس و اضطراب افراد است. پژوهشگران، اضطراب را یک حالت هیجانی منفی که با بی‌قراری، تشویش، نگرانی و فعال‌سازی یا انگیختگی بدنی همراه است، توصیف کرده‌اند [8]. اضطراب بیمار می‌تواند نتایج منفی فیزیولوژیک و روان‌شناختی همچون کاهش کیفیت زندگی، کاهش انگیزه، افزایش مصرف دارو‌ها، طولانی کردن دوره بهبود و افزایش طول مدت ‌بستری در بیمارستان را به دنبال داشته باشد [9]. اضطراب از طریق ایجاد آریتمی می‌تواند باعث مرگ بیمار شود. بیمار مضطرب نقش کمتری در مراقبت از خود به عهده می‌گیرد و مدت بیشتری در بیمارستان می‌ماند که سبب افزایش هزینه درمان او خواهد شد [10].
اضطراب درباره کووید-19 شایع است و به نظر می‌رسد بیشتر به دلیل ناشناخته بودن و ایجاد ابهام شناختی در افراد درباره این ویروس است. اطلاعات کم علمی در‌باره کووید-19 این اضطراب را بیشتر می‌کند [11]. در یک مطالعه مرور سیستماتیک که در ایران انجام شد، طی همه‌گیری کووید-19، شیوع استرس، اضطراب و افسردگی به ترتیب 29/6، 31/9 و 33/7 درصد گزارش شد [12]. در مطالعه‌ای دیگر که در ووهان چین در سال 2020 انجام شد، 45/9 درصد از بیماران کووید-19 بستری در بیمارستان افسردگی، 38/8 درصد اضطراب و 54/1 درصد بی‌خوابی داشتند [13].
روش‌های مختلفی برای کنترل اضطراب وجود دارد که به 2 دسته بزرگ دارویی و غیردارویی تقسیم می‌شود: دسته دارویی شامل داروهای ضد‌اضطراب و ضد‌افسردگی است و از موارد غیردارویی می‌توان به آموزش، آرام‌سازی عضلانی، حساسیت‌زدایی منظم، هیپنوتیزم، مواجهه، درمان گروهی و آگاهی‌بخشی اشاره کرد [14]. استفاده از روش‌های دارویی مانند بنزودیازپین‌ها در بیماران مبتلا به کرونا می‌تواند موجب سرکوب سیستم تنفسی و تشدید بیماری شود؛ بنابراین استفاده از روش‌های غیردارویی جهت کنترل اضطراب این بیماران ارجح است [15].
آرام‌سازی بنسون که یکی از روش‌های تمرکز حواس است و موجب کاهش تنش می‌شود. بنسون این روش را معرفی کرد. ازجمله ویژگی‌های آن یادگیری و آموزش آسان به دیگران است. روش آرام‌سازی بنسون علاوه بر فواید بسیار و روش کار آسان، بدون عارضه است و فرد می‌تواند به طور مستقل از آن استفاده کند [16].
در مطالعه‌ای نشان داده شد که آرام‌سازی بنسون به طور معناداری موجب کاهش سطح اضطراب در بیماران مبتلا به سرطان سینه شده است [17]. یافته دیگری نشان داد آرام‌سازی بنسون بر کاهش اضطراب پرستاران تأثیر دارد [18] و همچنین بر میزان استرس بیماران همودیالیزی مؤثر بوده است [19]. در مطالعه سید احمدی‌نژاد و همکاران، آرام‌سازی را برکاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس مؤثر دانستند [20]. 
استرس و اضطراب می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و آن‌ها را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر کند. در‌نتیجه، مردم برای مقابله با اضطراب باید استراتژی‌هایی یاد بگیرند. با توجه به شیوع سریع این بیماری و کمبود تحقیق در این زمینه، انجام تحقیقات برای کمک به شناسایی این بیماری و به‌ویژه اضطراب ایجاد‌شده و راهکارهای مقابله با اضطراب امری ضروری است و می‌تواند به بهبود زندگی مردم و سلامت جامعه کمک کند [21]. با توجه به شیوع بالای اضطراب در بیماران کووید-19 و اثرات نامطلوب بر تمام دستگاه‌های بدن و عوارض زیاد داروها‌ی ضد‌اضطراب، این سؤال اساسی وجود دارد که آیا استفاده از روش آرام‌سازی بنسون می‌تواند باعث کاهش اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19 شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر روش آرام‌سازی بنسون بر اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19 انجام شد.
مواد و روش‌ها
این پژوهش یک مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را بیماران مبتلا به کرونای بستری در بیمارستان آموزشی‌دانشگاهی امیرالمؤمنین (ع) وابسته به دانشگاه علوم‌پزشکی اراک تشکیل دادند. نمونه‌گیری از مرداد تا مهر سال 1400 انجام گرفت. حجم نمونه بر اساس مطالعات قبلی [16] و با توجه به ضریب اطمینان 95 درصد و توان آزمون 80 درصد در هر گروه 22 نفر محاسبه شد که با در نظر گرفتن احتمال ریزش تعداد نمونه در هر گروه 32 نفر تعیین شد. از روش نمونه‌گیری دردسترس برای انتخاب نمونه‌ها استفاده شد، سپس نمونه‌ها به طور تصادفی ساده به 2 گروه کنترل و آزمون تقسیم شدند. 
معیارهای ورود به مطالعه شامل ابتلا به بیماری کرونا با تستPCR مثبت، توانایی برقراری ارتباط به زبان فارسی، گذشتن 24 ساعت از زمان بستری، عدم استفاده از سایر روش‌های طب مکمل، عدم ‌ابتلا به بیماری روانی، عدم مصرف داروهای ضد‌اضطراب و معیار خروج از مطالعه عدم همکاری، فوت بیمار و تغییرات سطح هوشیاری بود.
ابزار استفاده‌شده در این پژوهش شامل پرسش‌نامه ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه اضطراب آشکار اشپیل برگر بود. پرسش‌نامه ویژگی‌های جمعیت‌شناختی شامل اطلاعات مربوط به مشخصات فردی بیمار شامل سن، جنس، وضعیت تأهل، شغل، سطح تحصیلات، محل سکونت، سابقه بیماری زمینه‌ای و داروهای مصرفی بود. قسمت دوم شامل ابزار سنجش اضطراب آشکار اشپیل برگر بود. این پرسش‌نامه در سال 1983 به وسیله اشپیل برگر به عنوان مقیاس خود‌سنجی اضطراب به 2 فرم آشکار و پنهان و به صورت لیکرت طراحی شده که در این مطالعه از پرسش‌نامه اضطراب آشکار که شامل 20 سؤال است، استفاده شده است. سؤالات در مقیاس 4 گزینه‌ای لیکرت از 1 تا 4 (خیلی کم، کم، زیاد و خیلی زیاد) بودند. برای ارزیابی و مقایسه اضطراب آشکار گروه‌ها از میانگین نمرات به‌دست‌آمده استفاده شد. پایایی این پرسش‌نامه در مطالعه روحی و همکاران 90 درصد محاسبه شده است [22].
این مطالعه با اخذ تأییدیه کمیته اخلاق با کد IR.ARAKMU.REC.1400.103 ‌از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی اراک تأیید و ثبت شد. پس از کسب مجوزهای لازم پژوهش، پژوهشگر با مراجعه به بیمارستان آموزشی‌دانشگاهی امیرالمؤمنین (ع) اراک مراجعه و اهداف پژوهش را برای بیماران توضیح داد و رضایت‌نامه آگاهانه و کتبی از واحدهای پژوهش اخذ کرد. قبل از آزمایش، ابتدا یک پیش‌آزمون بر اساس پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه سنجش سطح اضطراب اشپیل برگر انجام شد. 
سپس روش آرام‌سازی بنسون به گروه آزمایش آموزش داده شد و فایل صوتی آرام‌سازی ضبط شده از طریق گوشی و هدفون در اختیار گروه آزمایش قرار داده شد و این افراد به مدت 15 دقیقه 2 بار در روز به مدت 2 روز در صبح ساعت (10 تا 11) و عصر ‌ساعت (16 تا 17) در مجموع 4 جلسه این روش را اجرا کردند، اما گروه کنترل، آزمایشی دریافت نکردند. روز دوم بعد از اجرای چهارمین جلسه آرام‌سازی دوباره پرسش‌نامه سنجش اضطراب اشپیل برگر توسط هر 2 گروه تکمیل شد. این شیوه آرام‌سازی به روش زیر آموزش داده شد، بیمار در هر وضعیتی که خودش در آن احساس راحتی بیشتری می‌کند، قرار می‌گیرد و چشمان خود را می‌بندد، تمام عضلات بدن را از کف پاها به تدریج به سمت صورت به آرامی شل و آرامش خود را حفظ کند و شروع به تنفس عمیق از طریق بینی می‌کند، به طوری که خودش اکسیژن وارده به ریه‌هایش را احساس کند، سپس از طریق دهان عمل بازدم را انجام می‌دهد. 
قبل از انجام فن، تمام وسایل اضافی بیماران از قبیل ساعت، دست‌بند، انگشتر و همه وسایلی که قابلیت جدا شدن را دارند از بیمار جدا و در کنار بیمار قرار داده شد. بعد از توضیح مراحل به صورت بالا از بیمار خواسته شد تا یک بار در حضور محقق آرام‌سازی را انجام داده و به هر گونه ابهام و سؤال بیمار درباره فن آرام‌سازی بنسون پاسخ داده شد. از آنجا که ممکن بود برخی از بیماران انجام تکنیک را فراموش کنند، چک‌لیست روزانه تهیه شد و در اختیار هر‌یک از بیماران قرار داده شد تا به طور روزانه نحوه عملکرد خود را ثبت کنند. 
علاوه بر این، یک شماره تماس در اختیار نمونه‌های مورد پژوهش قرار داده شد تا در صورت بروز هرگونه مشکل یا سؤال با پژوهشگر تماس بگیرند. داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 21 با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون‌های تی‌زوجی، تی‌مستقل و کای‌دو) تجزیه‌و‌تحلیل شد.
یافته‌ها
در این پژوهش، 64 بیمار مبتلا به کرونا در 2 گروه آزمایش و کنترل که هر گروه 32 نفر بودند، بررسی شدند و تا آخر پژوهش هیچ ریزشی مشاهده نشد. یافته‌های پژوهش نشان داد میانگین و انحراف معیار سن نمونه‌های گروه آزمایش 19/78±‌47/68 و گروه کنترل 19/77±‌51/15 سال بود. بیشتر نمونه‌های پژوهش، یعنی 22 نفر (68/8 درصد) در گروه آزمایش، 17 نفر (53/1 درصد) در گروه کنترل زن بودند. همچنین در این مطالعه مشخص شد بیشتر افراد هر 2 گروه، یعنی (75 درصد) گروه آزمایش و (71/9 درصد) گروه کنترل متأهل بودند. بررسی مشخصات جمعیت‌شناختی‌ نظیر سن، جنس، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، شغل، محل سکونت، سابقه بیماری زمینه‌ای و مصرف دارو در 2 گروه آزمایش و کنترل نشان داد 2 گروه از نظر متغیرهای جمعیت‌شناختی همگن بودند و اختلاف معنادار آماری بین آن‌ها مشاهده نشد (0/05<P) (جدول شماره 1).


یافته‌ها نشان داد میانگین و انحراف معیار نمره اضطراب قبل از آمایش در گروه کنترل 6/62±‌54/75 و در گروه آزمایش 8/85±‌55/21 بود. نتایج آزمون تی‌مستقل نشانگر عدم وجود تفاوت معنادار بین نمره اضطراب در 2 گروه بود (0/05<P) و میانگین و انحراف معیار نمره اضطراب قبل از آرام‌سازی بنسون در گروه کنترل 6/62±‌54/75 ‌و بعد از آرام‌سازی بنسون 6/35±‌52/03 بوده که در گروه کنترل تفاوت معنادار بوده است (0/001>P). 
همچنین آزمون تی‌مستقل تفاوت آماری معناداری را بین میانگین و انحراف معیار نمره اضطراب در مرحله بعد از آزمایش در 2 گروه آزمایش و کنترل نشان داد (0/001>P) (جدول شماره 2). 


بحث
این مطالعه با هدف تعیین تأثیر روش آرام‌سازی بنسون بر اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19 انجام شد. بر اساس نتایج این مطالعه، بین میزان اضطراب بیماران در مرحله قبل از آزمایش در 2 گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود نداشت (0/05<P). 
مطالعات مشابهی در این زمینه انجام شده است، از‌جمله جعفری و همکاران، اثر آرام‌سازی بنسون بر سطح اضطراب بیماران در انتظار آزمایشات تشخیصی و درمانی الکتروفیزیولوژیک را بررسی کردند که نتایج آن با یافته‌های مطالعه حاضر هم‌خوانی دارد [23]. همچنین مطالعه آقاخانی و همکاران با هدف‌ تعیین تأثیر آرام‌سازی بنسون بر اضطراب بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نشان داد آرام‌سازی بنسون اضطراب بیماران گروه آزمایش را نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش می‌دهد [24].
در مطالعه فیاضی و همکاران نیز نشان داده شد آرام‌سازی بنسون بر کاهش درد پس از بای‌پس قلبی و همچنین بر علائم حیاتی، به‌ویژه تعداد تنفس و افزایش آرامش بیمار مؤثر است، در این مطالعه به اثربخشی این تکنیک تأکید داشتند و به این جهت با مطالعه ما هم‌خوانی دارد [25]. در مطالعه‌ای که نجفی و همکاران با هدف بررسی تأثیر روش آرام‌سازی بنسون بر اضطراب پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه در مراکز آموزشی درمانی شهید رجایی تهران در سال 1394 انجام دادند، دریافتند بین 2 گروه آزمایش و کنترل از نظر اضطراب آشکار اختلاف معنادار آماری وجود دارد و میانگین نمره اضطراب در گروه آزمایش به طور معناداری کاهش پیدا کرده که همسو با مطالعه حاضر است [16]. 
مطالعات نشان می‌دهد روش‌های درمانی مکمل مانند آرام‌سازی بر کاهش استرس افراد مؤثر است. آرام‌سازی تنش عضلانی را کاهش داده، میزان اضطراب را می‌کاهد و آثار نامطلوب فیزیولوژیک ناشی از تنش را از بین می‌برد. تکنیک‌های آرام‌سازی باعث ایجاد تعادل بین هیپوتالاموس خلفی و هیپوتالاموس قدامی می‌شود و در‌نتیجه از عوارض ناشی از تنش جلوگیری می‌کند. تکنیک‌های آرام‌سازی با اثر مقابله‌ای در برابر استرس باعث کاهش میزان فشارخون، منظم شدن تنفس و کاهش اسپاسم عضلانی در افراد می‌شود [26].
یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد میانگین نمره اضطراب بیماران در گروه آزمایش قبل و بعد از آزمایش تفاوت آماری معناداری وجود دارد (0/001>P). در گروه کنترل نیز میانگین نمره اضطراب در زمان پس از آزمایش نسبت به زمان قبل از آزمایش کاهش یافت، اما میزان کاهش اضطراب در مقایسه با گروه آزمایش کم بود و این نتیجه نشانگر اهمیت حمایت پرستاران و تأثیر آن در کاهش اضطراب بیماران بوده که در گروه آزمایش به علت ارتباط مستمر و اجرای روش آرام‌سازی میزان کاهش بیشتر است. مطالعات نشان می‌دهند که سطوح بالاتر حمایت اجتماعی با سطوح پایین‌تر افسردگی و اضطراب رابطه دارد. حمایت اجتماعی باعث تغییرات ادراکی افراد از وقایع تنش‌زا شده، به طوری که افراد کمتر احساس فشار کرده و اثرات تنش بر آن‌ها کاهش می‌یابد [27]. 
بداقی و همکاران نیز در مطالعه خود نشان دادند بین حمایت اجتماعی درک‌شده و اضطراب، رابطه معکوسی وجود دارد [28].مطالعه حاضر با مطالعه ایلاتی و همکاران درباره تأثیر آرام‌سازی بنسون بر میزان استرس بیماران همودیالیزی که نشان دادند میانگین نمره در گروه آزمون قبل از آزمایش از 18/17±‌64/75 به 9/47±‌36/2 در بعد از آزمایش کاهش یافته، هم‌خوانی دارد [19]. در پژوهشی که سید احمدی‌نژاد و همکاران انجام دادند، تأثیر آرام‌سازی پیش‌رونده عضلانی بر میزان افسردگی، اضطراب و استرس زنان نخست باردار بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد نمره اضطراب بعد از آزمایش در گروه آزمایش کاهش معناداری داشته (0/001>P) که با مطالعه حاضر همسو است [20]. 
در همین راستا، تیموری و همکاران در پژوهشی که تحت عنوان بررسی تأثیر آرام‌سازی بنسون بر معیارهای فیزیولوژیک بیماران نامزد عمل جراحی قلب باز انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که اختلاف معناداری بین مراحل قبل و بعد از آزمایش، در هر 2 گروه از نظر متغیرهای فیزیولوژیک به جز فشار خون دیاستول وجود دارد [29]. در مطالعه مالمیر و همکاران که تأثیر آرام‌سازی بنسون بر اضطراب بیماران نامزد عمل جراحی قلب باز را بررسی کردند. یافته‌های پژوهش نشان داد آرام‌سازی باعث کاهش معناداری در میزان اضطراب بیماران شده، اما در گروه کنترل، اضطراب افزایش یافته بود [30]. نتایج این تحقیق با مطالعه حاضر مغایرت دارد. 
بر‌خلاف نتایج مطالعه حاضر، در مطالعه سیفی و همکاران که با هدف مقایسه آرام‌سازی بنسون و صدای طبیعت بر اضطراب بیماران مبتلا به نارسایی قلبی انجام شد، نتایج نشان داد بعد از 3 روز اجرای آزمایش تفاوت معناداری در میانگین اضطراب بیماران مشاهده نشد [31] که در تناقض با مطالعه حاضر است و تفاوت نتایج می‌تواند به تفاوت در جامعه پژوهش و ماهیت اضطراب مرتبط باشد.
نتایج پژوهش نشان داد آرام‌سازی موجب کاهش اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19می‌شود، به گونه‌ای که پس از آرام‌سازی بنسون اضطراب بیماران نسبت به قبل از آزمایش کاهش معناداری نشان داد. این یافته می‌تواند حاکی از تأثیر آرام‌سازی بر اضطراب از طریق کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک و ترشح کاته کولامین‌ها باشد و با کاهش تعداد ضربان قلب، تنفس و فشار خون موجب آرامش بیمار شود [19]. 
از محدودیت‌های این پژوهش می‌توان به فقدان برنامه پیگیری، عدم امکان انتخاب تصادفی آزمودنی‌ها از جامعه هدف و استفاده از پرسش‌نامه برای جمع‌آوری داده‌ها اشاره کرد؛ بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش پیشنهاد می‌شود این روش با حجم نمونه بیشتر و برنامه پیگیری مداوم‌تر و استفاده از سایر روش‌های جمع‌آوری داده انجام شود.
نتیجه‌گیری
طبق نتایج این پژوهش، آرام‌سازی بنسون موجب کاهش میزان اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19 می‌شود. با توجه به اینکه استفاده از روش‌های غیر‌دارویی که به عنوان درمان‌های تکمیلی شناخته می‌شوند به همراه درمان‌های رایج در بیماران به کار می‌روند، استفاده از آرام‌سازی بنسون با توجه به هزینه کم و سادگی آن به عنوان یکی از اقدامات مکمل برای کاهش اضطراب بیماران مبتلا به کووید-19 توصیه می‌شود. 

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تمام اصول اخلاقی در این پژوه رعایت شده و در شورای اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی اراک با کد IR.ARAKMU.REC.1400.103 تأیید شده است. این مطالعه برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد پرستاری دانشکده پرستاری اراک به شماره 6345 مصوب 27/4/1400 است.

حامی مالی
دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، حامی مالی این پژوهش بوده است.

مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش‌های پژوهش حاضر مشارکت داشته‌اند.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، مسئولین محترم بیمارستان امیرالمؤمنین اراک و تمام پزشکان، پرستاران و بیمارانی که در این پژوهش ما را یاری رساندند، تقدیر و تشکر می‌شود.
 

References
1.Ahmed MZ, Ahmed O, Aibao Z, Hanbin S, Siyu L, Ahmad A. Epidemic of COVID-19 in China and associated psychological problems. Asian Journal of Psychiatry. 2020; 51:102092. [PMID] [PMCID]
2.Liu N, Zhang F, Wei C, Jia Y, Shang Z, Sun L, et al. Prevalence and predictors of PTSS during COVID-19 outbreak in China hardest-hit areas: Gender differences matter. Psychiatry Research. 2020; 287:112921. [PMID] [PMCID]
3.Talevi D, Socci V, Carai M, Carnaghi G, Faleri S, Trebbi E, et al. Mental health outcomes of the CoViD-19 pandemic. Rivista di Psichiatria. 2020; 55(3):137-44. [PMID]
4.Kasavandi A, Amirani M, Pirzadeh Nori N. [A review of the correlation between anxiety and the prevalence of Covid 19 (Persian)]. New Cellular & Molecular Biotechnology Journal. 2021; 11(43):9-23. [Link]
5.Azizi Mahkooyeh S, Rasti A, Asadpur Asl A, Rahimi S, Kordbagheri M. [Effect of face-to-face awareness training on the anxiety of patients with COVID-19: A quasi-experimental study (Persian)]. Journal of Hayat. 2022; 27(4):446-58. [Link]
6.Yang L, Wu D, Hou Y, Wang X, Dai N, Wang G, et al. Analysis of psychological state and clinical psychological intervention model of patients with COVID-19. MedRxiv. 2020; 1-8. [DOI:10.1101/2020.03.22.20040899]
7.Liu S, Yang L, Zhang C, Xiang YT, Liu Z, Hu S, et al. Online mental health services in China during the COVID-19 outbreak. The Lancet Psychiatry. 2020; 7(4):e17-8. [DOI:10.1016/S2215-0366(20)30077-8] [PMID]
8.O’rourke DJ, Smith RE, Smoll FL, Cumming SP. Relations of parent-and coach-initiated motivational climates to young athletes’ self-esteem, performance anxiety, and autonomous motivation: Who is more influential? Journal of Applied Sport Psychology. 2014; 26(4):395-408. [DOI:10.1080/10413200.2014.907838]
9.Kaydu A, Gokcek E. Frequency of anxiety and depression in patients of urtolithiasis undergoing Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy in Diyarbakir, Turkey. The Journal of the Pakistan Medical Association. 2019; 69(3):426-31. [PMID]
10.Pathak P, Mahal R, Kohli A, Nimbran V. Progressive muscle relaxation: An adjuvant therapy for reducing pain and fatigue among hospitalized cancer patients receiving radiotherapy. International Journal of Advanced Nursing Studies. 2013; 2(2):58-65. [DOI:10.14419/ijans.v2i2.715]
11.Bajema KL, Oster AM, McGovern OL, Lindstrom S, Stenger MR, Anderson TC, et al. Persons evaluated for 2019 novel coronavirus-United States, January 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2020; 69(6):166-70. [DOI:10.15585/mmwr.mm6906e1] [PMID] [PMCID]
12.Salari N, Hosseinian-Far A, Jalali R, Vaisi-Raygani A, Rasoulpoor S, Mohammadi M, et al. Prevalence of stress, anxiety, depression among the general population during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Globalization and Health. 2020; 16(1):57. [PMID]
13.Hu Y, Chen Y, Zheng Y, You C, Tan J, Hu L, et al. Factors related to mental health of inpatients with COVID-19 in Wuhan, China. Brain, Behavior, and Immunity. 2020; 89:587-93. [PMID] [PMCID]
14.Ayyadhah Alanazi A. Reducing anxiety in preoperative patients: A systematic review. British Journal of Nursing. 2014; 23(7):387-93. [DOI:10.12968/bjon.2014.23.7.387] [PMID]
15.Liu K, Chen Y, Wu D, Lin R, Wang Z, Pan L. Effects of progressive muscle relaxation on anxiety and sleep quality in patients with COVID-19. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2020; 39:101132. [PMID] [PMCID]
16.Najafi Ghezeljeh T, sedghian H, Mohades Ardabili F. [Effect of Benson relaxation technique on anxiety in critical care nurses (Persian)]. Iranian Journal of Cardiovascular Nursing. 2016; 5(3):26-33. [Link]
17.Moradipour S, Soleimani MA, Mafi M, Sheikhi MR. [Effect of Benson’s relaxation technique on death anxiety among patients with breast cancer (Persian)]. Journal of Hayat. 2019; 24(4):355-67. [Link]
18.Sajadi M, Goudarzi K, Khosravi S, Farmahini-Farahani M, Mohammadbeig A. Benson’s relaxation effect in comparing to systematic desensitization on anxiety of female nurses: A randomized clinical trial. Indian Journal of Medical and Paediatric Oncology. 2017; 38(2):111-5. [PMID]
19.Elali E, Mahdavi A, Jannati Y, Yazdani J, Setareh J. [Effect of benson relaxation response on stress among in hemodialysis patients (Persian)]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2012; 22(91):61-8. [Link]
20.Seyed Ahmadi Nejad FS, Golmakani N, Asghary Pour N, Shakeri MT. [Effect of progressive muscle relaxation on depression, anxiety, and stress of primigravid women (Persian)]. Evidence Based Care. 2015; 5(1):67-76. [Link]
21.Alipour A, Ghadami A, Alipour Z, Abdollahzadeh H. [Preliminary validation of the Corona Disease Anxiety Scale (CDAS) in the Iranian sample (Persian)]. Quarterly Journal of Health Psychology. 2020; 8(32):163-75. [Link]
22.Roohy GR, Rahmany A, Abdollahy AA, Mahmoody Gh. [The effect of music on anxiety level of patients and some of physiological responses before abdominal surgery (Persian)]. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2005; 7(1):75-8. [Link]
23.Jafari H, Baghaei Lake M, Sedghisabet M, Kazemnejadleili E. [Benson muscle relaxation effect on patients anxiety undertake diagnostic and treatment within electrophysiological interventions (Persian)]. Journal of Holistic Nursing And Midwifery. 2015; 25(4):37-44. [Link]
24.Aghakhani N, Seyyedakbari V, Khademvatani K, Alinejad V. [Study of the effect of benson relaxation method on the anxiety level of patients with myocardial infarction admitted to Ccu Wards of Educational and Treatment Center of Seyyed Shahada, Urmia, IRAN, 2017 (Prsian)]. Nursing and Midwifery Journal . 2019; 17(3):239-50. [Link]
25.Fayazi S, Shariati A, Momeni M. [The efficacy of benson’s relaxation technique on postoperative pain in coronary artery bypasses graft (Persian)]. Jundishapur Scientific Medical Journal. 2010; 8(63):479-89. [Link]
26.Bavazin F, Vieskarami H. [The effect of relaxation techniques on the reduction of stress, sexual anxiety, communication concerns, and social concerns in females with infertility (Persian)]. Iranian Journal of Nursing Research. 2018; 13(2):10-6. [Link]
27.Jalaei T, Astanegi S, Rahmati M, Salari N. [The survey of perceived social support status and its relation to fear and anxiety of CABG candidate patient’s in Imam Ali’s Hospital of Kermanshah (Persian)]. Nursing and Midwifery Journal . 2018; 16(5):354-63. [Link]
28.Bodaghi E, Alipour F, Bodaghi M, Nori R, Peiman N, Saeidpour S. [The role of spirituality and social support in pregnant women’s anxiety, depression and stress symptoms (Persian)]. Community Health Journal. 2016; 10(2):72-82. [Link]
29.Teimouri F, Pishgooie SA, Malmir M, Rajai N. [The effect of Benson relaxation on physiological criteria in patients undergoing coronary artery bypass graft surgery (Persian)]. Complementary Medicine Journal. 2019; 9(3):3812-23. [DOI:10.32598/cmja.9.3.3812]
30.Malmir M, Teimouri F, Pishgooie SAH, Dabaghi P. ‎ [The role of Benson› s relaxation on reducing state anxiety on candidate of open heart surgery patient›s (Persian)]. Military Caring Sciences Journal. 2015; 2(3):182-90. [DOI:10.18869/acadpub.mcs.2.3.182]
31.Seifi L, Najafi Ghezeljeh T, Haghani H. [The effects of benson relaxation technique and nature sound›s on anxiety in patients with heart failure (Persian)]. Nursing and Midwifery Journal. 2017; 15(2):147-58. [Link]