مقدمه: بادرنجبویه ازگیاهان داروئی پرکاربرد است، اما علاوه برگونه اصلی (Melissa officinalis L.)، چندین گونه گیاهی دیگر با نام بادرنجبویه در بازارهای دارویی بفروش می‌رسد که خواص، نوع و غلظت ترکیبات دارویی آنها با گونه اصلی کاملاً مشابه نیست، ازاینرو بررسی دقیقتر این گونه‌ها و تعیین شاخص‌های گیاهشناسی، خواص درمانی و عوارض جانبی احتمالی آنها حائز اهمیت می‌باشد.
روش کار: این پژوهش در دو بُعد مطالعه مستندات پژوهشی معتبر و انجام پژوهش‌های میدانی صورت گرفته است، در بُعد اول علاوه بر مطالعه فلورهای مرتبط با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی Pubmed,webmed،Scopus،Magiran،SID،Google Scholar، Web of Science،Namamatn،Cilvica با کلید واژه‌های فارسی همچون بادرنجبویه، خواص درمانی، اثرات جانبی، اسم محلی، عطاری و معادل انگلیسی Lemon balm, local name, Side effect, therapeutic properties مقالات منتشر شده مرتبط نیز یافت شد. در بُعد دوم، نمونه‌هایی که تحت عنوان بادرنجبویه در نقاط مختلف کشور عرضه می‌شد، خریداری و پس از انتقال به هرباریوم شناسایی شدند.
یافته‌ها: بر اساس نمونه‌های شناسایی شده مشخص شد در حال حاضر علاوه بر گونه Melissa officinalis، حداقل 15 گونه گیاهی دیگر تحت عنوان بادرنجبویه در کشور به فروش می‌رسد.
نتیجه گیری: عدم تخصص کافی در علم گیاه شناسی بسیاری از عرضه کنندگان گیاهان دارویی، منجر به بروز تقلبات سهوی در ارائه گونه‌های متعددی تحت عنوان بادرنجبویه شد است؛ این گیاهان که شامل 14 گونه از خانواده نعناع (Dracocephalum polychaetum,Dracocephalum,moldavica Dracocephalum Surmandinum Dracocephalum subcapitatumDracocephalum kotschy Dracocephalum Lindbergii Dracocephalum aucheri, Hymenocrater elegans, Hymenocrater Bituminosus (Dracocephalum thymiflorum Stachys inflata, Nepeta persica Nepeta mahanensis, Marrubium vulgare و یک گونه ازخانواده گاوزبان (Asperugo procombens) می‌باشد، این تقلبات علاوه بر کاهش اثرات درمانی می‌تواند زمینه ساز ایجاد عوارض ناشناخته در بیماران شود، از اینرو شناسایی دقیق گونه‌های دارویی موجود در بازار دارویی کشور بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: بادرنجبویه، اسم محلی، عطاری، خواص درمانی

متن کامل [PDF 995 kb]   (1263 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (1863 مشاهده)