TY - JOUR T1 - Nutritional and Medicinal Values of Dates (Phoenix Dactylifera L.) From the Perspective of Modern Medicine and Iranian Traditional Medicine TT - بررسی ارزش غذایی و دارویی خرما از دیدگاه علم پزشکی و طب- اسلامی JF - CMJA JO - CMJA VL - 12 IS - 1 UR - http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-848-fa.html Y1 - 2022 SP - 44 EP - 55 KW - Dates KW - Food Benefits KW - Ancient Iranian Medicine KW - Persian Traditional Medicine N2 - هدف خرما یکی از قدیمی‌ترین غذاهای دارویی است که حاوی قندهای طبیعی (ساکارز، گلوکز و فروکتوز)، ویتامین‌ها، مواد معدنی، ترکیبات فنلی و آنتی‌اکسیدانی بالاست. طیف وسیعی از متابولیت‌های ثانویه در خرما شامل آنتوسیانین‌ها، کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها، اسید فنولیک، پروسیانیدین و استرول وجود دارند. این ترکیبات فعال زیستی دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی، ضدسرطان، ضدالتهاب و محافظت از کبد هستند. هدف از این پژوهش بررسی ارزش دارویی‌ و غذایی خرما در پزشکی نوین و طب سنتی (ایرانی‌اسلامی) است. روش ها در این مطالعه مروری متون برگزیده طب سنتی‌اسلامی و تمامی مقالات ثبت‌شده در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی معتبر (پابمد، مگ‌ایران، آوید، گوگل‌اسکالر، قرآن، مخزن الادویه) طی سال‌های 2010 تا 2021، با در نظر گرفتن کلید‌واژه‌های تخصصی و عمومی در قسمت آزمایش‌های بالینی انسان و بیماری‌های مشترک (زنان، قلبی‌عروقی، التهاب گوارشی و مغز) جست‌وجو و بررسی شدند. یافته ها با توجه به خواص آنتی‌اکسیدانی (فلاونوئیدی و پلی‌فنولی) خرما، این میوه برای حفظ سلامت قلبی‌عروقی، باروری، رفع التهاب، بهبود کارکرد دستگاه گوارش و سلامت مغز هم در پزشکی نوین و هم در طب‌ سنتی، اعم از طب ‌سنتی عمومی، یونانی، رومی، ایرانی، چینی و هند استفاده می‌شود. همچنین جهت رفع ضعف، بی‌ثباتی حافظه، تب، درد، اختلالات عصبی، ناباوری زنان و مردان، سیاه‌سرفه، دردهای مثانه و برای آرام‌بخشی و به‌عنوان خلط‌آور، ملین و ادرارآور معرفی شده است. در متون ‌اسلامی و قرآن‌کریم (در سوره مبارکه مریم) به خرما اشاره شده است. این میوه باعث تقویت انقباض و عضلات دهانه رحم در ماه‌های آخر حاملگی می‌شود. همچنین باعث کاهش فشار خون در زنان باردار برای مدت‌زمان کوتاهی می‌شود که موجب کاهش میزان خونریزی در حین زایمان می‌شود. نتیجه گیری نتایج این پژوهش مروری حاکی از اهمیت ارزش دارویی و تغذیه‌ای خرما در بهبود فعالیت‌های متابولیکی بدن، به‌خصوص عملکرد قلب، باروری و دستگاه گوارش است. M3 10.32598/cmja.12.1.1101.2 ER -