طبّ مکمّل و جایگزین توجّه بسیاری از بیماران به ویژه بیماران مزمن را به خود جلب کرده است. با توجّه به شیوع بالای دیابت در کشور ما، مطالعه حاضر جهت بررسی میزان فراوانی استفاده از طبّ مکمّل به وسیله این بیماران و کسب اطلاعات در خصوص ابعاد گوناگون آن طراحی شد.

  افراد مورد مطالعه از میان بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، که به درمانگاه غدد بیمارستان ولایت قزوین در سال 1391 مراجعه کرده بودند، انتخاب شدند. جمعاً 197 بیمار مورد بررسی قرار گرفتند و علاوه بر خصوصیات دموگرافیک آنان، سؤالاتی درباره استفاده از روش­های درمانی مختلف، چگونگی آشنایی، میزان رضایت، اطلاع به پزشک معالج و هزینه تحمیل­شده از آن­ها پرسیده شد. آخرین FBS و HbA₁C بیماران نیز ثبت گردید و اطلاعات گردآوری­شده مورد تحلیل آماری قرار گرفت.

  نتایج نشان داد 78.2 درصد بیماران حداقل یک بار از طبّ مکمّل استفاده کرده بودند. شایع­ترین روش­های مورد استفاده به ترتیب شیوع، شامل رژیم غذایی خاص ( 29.4%)، داروهای گیاهی عرضه­شده در عطاری­ها ( 25.4% )، اپیوئیدها ( 23.9% )، داروهای گیاهی عرضه­شده در داروخانه­ها ( 21.3% ) و دعادرمانی ( 13.7% ) بود. فقط 23% بیماران، استفاده از طبّ مکمّل را به پزشک معالج خود اطلاع داده بودند.

  پس می­توان نتیجه گرفت بسیاری از بیماران دیابتی بدون اطلاع پزشک معالج خود از طبّ مکمّل و جایگزین استفاده می­کنند. پزشکان باید این احتمال را در ذهن داشته باشند و در این خصوص از بیماران خود پرسش کنند. اطلاع­رسانی مناسب در خصوص فواید و خطرات این­گونه درمان­ها و به ویژه لزوم عدم قطع داروهایی که در طبّ کلاسیک تجویز می­گردند، باید مد نظر قرار گیرد.