مقدمه: اختلالات خواب از رایج‌ترین اختلالات ذهنی گزارش‌شده در بین سالمندان است که می­توان با انجام مداخلات غیر دارویی از قبیل بازتاب­درمانی و حمام پا به بهبود کیفیت خواب آنان کمک کرد. هدف از مطالعه‌ی حاضر مقایسه‌ی تأثیر بازتاب­درمانی و حمام پا بر بهبود کیفیت خواب سالمندان است.

  مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی بدون شاهد است که بر روی 46 نفر از سالمندان مرد، در دو گروه بازتاب­درمانی و حمام پا انجام شده است. از تمامی نمونه ها رضایت کتبی آگاهانه گرفته شد. مداخله‌ی بازتاب­درمانی، صبح­ها هفته­ای یک‌بار و هر بار به مدت ده دقیقه برای هر پا انجام شد. در گروه حمام پا از سالمندان گروهِ مشارکت‌کننده خواسته شد که به مدت 6 هفته پاهای خود را یک ساعت قبل از خوابیدن در آب 41 تا 42 درجه‌ی سانتی‌گراد غوطه­ور سازند. ابزار مورد استفاده پرسش‌نامه‌ی کیفیت خواب پیترزبورگ بود که قبل و بعد از مداخله برای هر دو گروه تکمیل شد. داده­ها با استفاده از آزمون­های آماری ویلکاکسیون، من ویتنی و کای دو تجزیه و تحلیل شد.

  یافته‌ها: نتایج نشان داد میانگین نمره‌ی کل کیفیت خواب شرکت­کنندگان بعد از مداخله در گروه حمام پا 57/3 ± 13/4 و در گروه بازتاب­درمانی 91/3 ± 04/4 است که در مقایسه با نمره‌ی کل قبل از مداخله، در هر دو گروه کاهش یافته است (01/0= p و 001/0= p ). مقایسه‌ی تغییرات نمرات کیفیت خواب سالمندان مرحله‌ی قبل و بعد در دو گروه بازتاب­درمانی و حمام پا نشان­ داد که تغییرات در هیچ‌یک از اجزاء و نمره‌ی کل تفاوت آماری معنی­داری نداشته است.

  نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که حمام پا و بازتاب­درمانی باعث بهبود کیفیت خواب در سالمندان
می­گردد.