مقدمه: از گیاه شب خسب (AlbizziaJulibrissin) در طبّ سنّتی در درمان مشکلات مختلفی مانند اضطراب، افسردگی و بی­خوابی استفاده می‌شود. با توجه به عوارض جانبی داروهای ضدّ تهوع، در این مطالعه به بررسی اثرات عصاره‌ی برگ گیاه شب خسب استخراج‌شده به روش‌های مختلف، در جلوگیری از تهوع در مدل جوجه پرداخته شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی تجربی، برگ گیاه شب خسب از جنگل‌های استان مازندران جمع‌آوری و با روش‌های مختلف عصاره­گیری شامل سوکسله، ماسیراسیون و سونی کیت با حلّال متانول عصاره­گیری شد. برای القاء تهوع در گروه‌های مورد مطالعه (شش جوجه در هر گروه) از دو ماده‌ی سولفات مس (60 میلی‌گرم / کیلوگرم) و ایپکا (600 میلی‌گرم / کیلوگرم خوراکی) استفاده شد. تعداد تهوع به مدت 20 دقیقه بعد از تجویز اپیکا و 50 دقیقه بعد از تجویز سولفات مس ثبت گردید. داده‌ها با نرم‌افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شدند.

یافته‏ ها: تجویز داخل صفاقی عصاره‌ها، تهوع ناشی از سولفات مس و ایپکا را کاهش داد. تفاوت معنادار آماری در تجویز عصاره‌ی تهیه‌شده به روش سوکسله با کاهش تعداد تهوع به میزان (6/11±25) و (8±3/37) در مقایسه با گروه ایپکا به میزان (0/000=p  10±6/67) و سولفات مس به میزان (16±82, 0/004=p) دیده شد. تجویز عصاره‌ی ماسیراسیون گیاه شب خسب نیز سبب کاهش معنادار تعداد تهوع (2/5±55) در مقایسه با گروه سولفات مس (16±82) شد (0/014=p). همچنین مقایسه‌ی اثر ضدّ تهوعی عصاره‌های این گیاه نشان داد به ترتیب عصاره به روش سوکسله، خیساندن و سونی کیت اثر بهتری بر پیشگیری از تهوع داشتند.

نتیجه‏ گیری: نتایج این مطالعه نشان داد این گیاه دارای اثرات مطلوب ضدّ تهوع در جوجه است که احتمالاً به‌واسطه‌ی اثرات آرام‌بخشی این گیاه است.