مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی اثر تمرین هوازی همراه با مصرف عصارۀ دانۀ گشنیز بر apoA-1 سرمی، نیم‌رخ لیپیدی و مقاومت به انسولین در موش­های صحرایی نر دیابتی با استرپتوزوسین است.
مواد و روش­ها: چهل سر موش صحرایی دیابتی با میانگین سن 12 هفته و وزن 10 ± 130 گرم انتخاب شدند و به­طور تصادفی به چهار گروه «کنترل، عصاره، تمرین و تمرین – عصاره» تقسیم شدند. دیابت در موش‌ها با تزریق وریدی 60 میلی­گرمی استرپتوزوتوسین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن انجام شد. سطح گلوکز بالای mg250 در دسی­لیتر به‌عنوان معیار دیابت، در نظر گرفته شد. تجویز عصاره به‌صورت دهانی و به مقدار 150 میلی­گرم در هر کیلوگرم وزن بدن در روز بود. برنامۀ تمرین شامل 6 هفته فعالیت هوازی و 5 جلسه در هفته با 50 تا %55 اکسیژن مصرفی بیشینه بود. داده­ها با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح 5%α≤ تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته ­ها: نتایج نشان داد تمرین هوازی همراه با مصرف عصارۀ دانۀ گشنیز تأثیر معنا­داری بر apoA-1 سرمی (0/000=p) و گلوکز (0/002=p) داشت؛ اما بر انسولین (0/656=p) و HOMA-IR (0/458=p) تأثیر معنا­داری نداشت. علاوه‌ بر این، یک دوره تمرین هوازی همراه با مصرف عصارۀ دانۀ گشنیز تأثیر معنا­داری بر تری­گلیسیرید (0/007=p)، کلسترول تام (29%=p)، LDL (12%=p) و HDL (0/000=p) داشت.

نتیجه ­گیری: به نظر می­رسد تمرینات منظم هوازی و مصرف عصارۀ دانۀ گشنیز آثار مفیدی بر برخی شاخص­های خطرزای قلبی - عروقی در دیابت داشته باشد و احتمالاً می­تواند برخی از عوامل مربوط به بیماری­های قلبی - عروقی را کنترل کند.