مقدمه: مقاومت به انسولین یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بالینی جمعیت مبتلا به اضافه‌وزن است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر چهار هفته تمرین ترکیبی با و بدون مصرف کافئین بر سطوح شاخص‌های مقاومت به انسولین در دختران مبتلا به اضافه­وزن است.
مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور، 20 دختر دانشجوی مبتلا به اضافه‌وزن ساکن خوابگاه دانشگاه تبریز شرکت کردند. از همۀ افراد رضایت‌نامۀ کتبی گرفته شد. میانگین درصد چربی نمونه‌ها 1/91±33/43و شاخص تودۀ بدنی آنان 2/05±28/21 kg.m² بود. آزمودنی‌ها در دو گروه همگن 10 نفری کافئین و دکستروز (هر یک 5 mg.kg^-1.day) قرار گرفتند و به مدت چهار هفته و هر هفته 3 روز در تمرین ترکیبی ایروبیک - مقاومتی (30 دقیقه فعالیت ایروبیک با شدت بین 65 تا 85% - HRreserve و 30 دقیقه فعالیت مقاومتی با شدت 70 تا 75% 1-RM) شرکت کردند. تغییرات شاخص‌ها طی دو مرحله (حالت پایه و 24 ساعت پس از دورۀ مکمّل‌دهی و فعالیت ورزشی) اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون­های تی زوجی در سطح آلفای %5 بررسی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطوح گلوکز (98/62 در مقابل 67/51 mg.dl) و انسولین ناشتای سرمی (14/27در مقابل 16/15µm.ml) و شاخص مقاومت به انسولینی به‌ترتیب در گروه کافئین و دارونما پس از 4 هفته کاهش معنی‌داری یافت (3%=P)؛ درصورتی‌که این کاهش در گروه کافئین در مقایسه با گروه دارونما ازلحاظ آماری معنی­دار نبود (5%P>).
نتیجه ­گیری: به نظر می‌رسد انجام 4 هفته تمرینات ترکیبی ایروبیک - مقاومتی به‌تنهایی و همچنین در تعامل با مکمّل­دهی کافئین، بر بهبود نسبی این شاخص­ها تأثیر مثبت دارد.