آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 13، شماره 1 - ( 2-1402 )
جلد 13 شماره 1 صفحات 42-36 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kordi M, Khosravi S, Almasi S, Rafiee F. Comparing the Effect of Non-Nutritional Sucking and Mother's Voice on Pain during Blood Sampling in Newborns. cmja 2023; 13 (1) :36-42
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-928-fa.html
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-928-fa.html
کردی مریم، خسروی شراره، الماسی سعیده، رفیعی فاطمه. مقایسه تأثیر مکیدن غیرتغذیه‌ای و صدای مادر بر درد حین خونگیری در نوزادان. فصلنامه طب مکمل. 1402; 13 (1) :36-42
مریم کردی1 
، شراره خسروی 2، سعیده الماسی3 ، فاطمه رفیعی4
، شراره خسروی 2، سعیده الماسی3 ، فاطمه رفیعی4
1- دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
2- دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران ، khosravi@arakmu.ac.ir
3- دانشکده پرستاری بروجرد، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، بروجرد، ایران
4- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2- دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران ، khosravi@arakmu.ac.ir
3- دانشکده پرستاری بروجرد، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، بروجرد، ایران
4- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
متن کامل [PDF 517 kb]
(299 دریافت)
| چکیده (HTML) (665 مشاهده)
متن کامل: (222 مشاهده)
مقدمه
درد یک تجربه حسی و روانی ناخوشایند است که با صدمه بافتی همراه می‌باشد. انجمن بین المللی مطالعه درد در آمریکا، درد را پنجمین مورد علایم حیاتی دانسته که باید روزانه کنترل شود (1). درد یک پدیده ذهنی و چند بعدی است که تعریف و اندازه گیری آن مشکل می‌باشد (2).
برخلاف تصورات گذشته در مورد عدم درک درد توسط نوزادان، امروزه نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که مسیر انتقال درد در نوزادان و شیرخواران به طور کامل تکامل یافته است. به همین علت، درد ناشی از هر پروسیجر دردناکی در ابتدای تولد، در خاطر نوزاد باقی می‌ماند (3). دانش مربوط به آگاهی نوزادان از درد در سه دهه گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است و به خوبی ثابت شده است که نوزادان می‌توانند فرآیندهای درناک را تشخیص دهند و به محرک‌های دردناک پاسخ دهند (4).
نوزادان به طور معمول درد را به دلایل مختلفی تجربه می‌کنند. برای مثال، در ابتدای زندگی، نوزادان در معرض اقداماتی از جمله تزریق ویتامین K، بررسی باز بودن مقعد، واکسیناسیون و تست‌های غربالگری نوزادان قرار می‌گیرند (5). درد در دراز مدت تأثیر منفی بر رشد نوزاد و رفتار آینده وی دارد، ولی داروهای ضد درد نیز عوارض تکاملی برای نوزاد دارند (6).
درد تسکین نیافته در نوزادان می‌تواند به اثرات زیان آور کوتاه و طولانی مدتی منجر شود. درد و استرس در نوزادان با آزاد سازی آدرنالین همراه است که منجر به عوارضی از جمله ترس، تحریک پذیری، آشفتگی در خواب، کاهش تغذیه، تأخیر در فعالیت سیستم ایمنی بدن و اختلال در روابط عاطفی فرد می‌گردد. عوارض کوتاه مدت درد شامل کاهش اکسیژناسیون، عدم ثبات همودینامیکی و افزایش فشار داخل جمجمه می‌باشد. عوارض طولانی مدت درد شامل اضطراب، حساسیت بیشتر به درد، تحریک پذیری، آشفتگی در خواب، کاهش تغذیه، تأخیر در فعالیت سیستم ایمنی بدن و اختلال در روابط عاطفی، بیش فعالی و کم توجهی می‌باشند (7). درد با تکامل عصبی غیر طبیعی مرتبط است، بنابراین درمان و کنترل درد مهم است (8).
روش‌های کنترل درد به دو دسته روش‌های دارویی و غیر دارویی تقسیم می‌شوند (9). روش‌های دارویی برای کنترل درد نوزادان رایج‌تر هستند. در صورتی که اغلب عوارض بسیاری را به دنبال دارند (7, 10). عوارض جانبی، محدودیت داروهای قابل استفاده و تعداد زیاد اقدامات دردناک در بخش‌های نوزادان بر استفاده از روش‌های غیر دارویی جهت کنترل و مدیریت درد نوزادان تاکید می‌کند (6). نشان داده شده است که روش‌های غیر دارویی مانند دادن سوکروز، مراقبت کانگورویی، شیر مادر و شیردهی، مکیدن غیر تغذیه‌ای، و قنداق کردن در تسکین درد نوزادانی که تحت رویه‌های دردناک و استرس زا قرار می‌گیرند مؤثر هستند (4). اکثر روش‌های غیر دارویی؛ ارزان، در دسترس و ایمن هستند و می‌توانند به عنوان اولین انتخاب در برنامه مدیریت درد نوزادان گنجانده شوند (11).
تحقیقات نشان داده‌اند که تقریباً 7 درصد نوزادان پس از تولد در بیمارستان بستری می‌شوند (12). زردی نوزادی، یکی از دلایل شایع بستری شدن نوزادان است که 60 درصد نوزادان ترم و 80 درصد نوزادان پره‌ترم را درگیر می‌کند. یکی از اقدامات دردناک که در بخش نوزادان برای نوزادان ایکتر انجام می‌شود خونگیری است که بی حس کننده‌های موضعی و همچنین مورفین و پاراستامول روی درد آن تأثیر چندانی ندارند (6). از آنجا که کنترل درد جز مهمی از مراقبت تلقی می‌شود و ارزیابی‌های پرستاری از درد و عملکرد آنها در رابطه با درد، برای نوزادان که جمعیتی آسیب پذیر هستند بسیار ارزشمند است، توصیه می‌شود که از روش‌های غیر دارویی برای کنترل درد هنگام خونگیری استفاده گردد (13).
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مکیدن غیر تغذیه‌ای تأثیر مثبتی در کاهش نمره درد ناشی از خونگیری پاشنه پا، خونگیری با نیدل و معاینات چشم دارد. مکیدن غیر تغذیه‌ای در دستورالعمل‌های بین المللی نیز برای مدیریت درد نوزادان در طول اقدامات دردناک توصیه شده است (14). Vu-Ngoc و همکارن در 2019 پژوهشی را با هدف تعیین تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای بر درد خونگیری از پاشنه پا روی 42 نوزادترم انجام دادند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این بود که مکیدن غیر تغذیه‌ای یک روش ایمن و مؤثر در کاهش درد خونگیری از پاشنه پا می‌باشد (5). سجادی و همکاران در 1394 در مطالعه‌ای با هدف تعیین تأثیر مکیدن غیرتغذیه ای بر پاسخ‌های فیزیولوژیک و رفتاری ناشی از درد تزریق نوبت اول واکسن هپاتیت B، به این نتیجه رسیدند که مکیدن غیرمغذی می‌تواند بر کاهش درد نوزادان اثر داشته و به عنوان یک روش مناسب در مدیریت درد نوزادان استفاده شود (3).
تحریک ناشی از صدا یک اقدام پرستاری است که در سال‌های اخیر توسعه یافته است. گفته می‌شود که یک تحریک صوتی مثبت می‌تواند درد ناشی از مراقبت‌های تهاجمی را کاهش دهد (15). جنین در هفته 26 بارداری قادر به شنیدن صدا و پاسخ دادن به صدای مادر می‌باشد و اصلی‌ترین محرک شنوایی داخل رحمی که جنین دریافت می‌کند صدای مادر است (16). نوزادان تنها در 3 روزگی می‌توانند صدای مادر و ضربان قلب را تشخیص دهند که بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی و رفتاری آنها تأثیر مثبت می‌گذارد (17). مطالعات متعددی تأثیر محرک‌های شنیداری مانند موسیقی را بر نوزادان نارس بررسی کرده‌اند. نتایج کاهش استرس، بهبود عملکرد فیزیولوژیک و ارتقا رشد رفتاری عصبی در نوزادان را نشان داده است (18). در مطالعه‌ای که در 2019 در چین توسط Chen و همکاران با هدف تعیین تأثیر تحریک صدای مادر بر درد خونگیری انجام شد نشان داده شد که تحریک صدای مادر به کاهش درد خونگیری و حفظ پایداری علائم حیاتی در نوزادان کمک می‌کند (19).
با توجه به مطالب ذکر شده و اهمیت کنترل درد در نوزادان و توجه به این مطلب که نگرانی والدین در رابطه با درد نوزاد هنگام خونگیری می‌تواند موجب خودداری آنها از بستری کردن نوزاد شود، نیاز است که از یکی از روش‌های کنترل درد برای نوزازادان حین خونگیری وریدی استفاده شود. با توجه به در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن دو روش مکیدن غیرتغذیه ای و صدای مادر و همچنین در دسترس نبودن مطالعه‌ای که این دو روش را مقایسه کرده باشند، بر آن شدیم تا تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر را بر درد خونگیری وریدی در نوزادان مقایسه کنیم. با این امید که با استفاده از نتایج این مطالعه بتوان گامی مؤثر در مدیریت درد نوزادان که امروزه بسیار مورد توجه مراقبین سلامت نوزادان است، برداشت.
روش کار
این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی است. جمعیت مورد مطالعه، نوزادان ترم 3 تا 10 روزه بودند که با تشخیص ایکتر نوزادی در بخش نوزادان بیمارستان امام خمینی شهرستان بروجرد بستری بودند. با توجه به مطالعه دهقانی (19) و فرمول زیر حجم نمونه در هر گروه 35 نفر محاسبه شد.
n = ( z 1- ∝ 2 + z 1- β ) 2 ( S 1 2 + S 2 2 ) ( μ 1 - μ 2 ) 2 k -1 
α =0.05, β =0.2, S1=0.82, S2=0.65, µ1=3.61, µ2=2.94, k=3
نمونه گیری از اوایل مهر تا اواخر آذر ماه 1400 به طول انجامید. معیارهای ورود شامل ابتلا نوزاد به ایکتر نوزادی، رضایت مادر برای شرکت نوزاد در پژوهش، نوزادان با سن حاملگی ۳۷ تا ۴۲ هفته، تأیید عدم وجود مشکل دیگر در نوزاد توسط پزشک متخصص، تأیید سالم بودن نوزاد از نظر شنوایی، داشتن نمره آپگار ۷ به بالا در زمان تولد، وزن تولد ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ گرم، سن نوزاد بین 3 تا 10 روز، آرام و بیدار بودن نوزاد، عدم مصرف استامینوفن یا هر داروی ضددرد دیگر از شب قبل، درجه حرارت بین 5/36 تا 37، عدم ابتلا به هایپوگلیسمی، عدم وجود مداخله دردناک قبلی نظیر ختنه و سرم تراپی، خشک بودن پوشک نوزاد و معیارهای خروج شامل بی قراری شدید نوزاد، عدم رضایت مادر به ادامه شرکت در مطالعه، عدم موفقیت خونگیری در بار اول، عدم مکیدن پستانک توسط نوزاد، و صحبت نکردن مادر با نوزاد در گروه صدای مادر بودند.
ابزار مورد استفاده شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و مقیاس سنجش درد نوزادان بود. اطلاعات دموگرافیک شامل سن نوزاد، جنس نوزاد، وزن کنونی نوزاد، رتبه تولد نوزاد، زمان آخرین تغذیه نوزاد، آخرین زمان خواب نوزاد، تعداد روزهای بستری نوزاد، تعداد خونگیری های قبلی نوزاد، سابقه وجود نوزاد با زردی و سابقه وجود مرگ نوزاد قبلی بودند. جهت بررسی درد از مقیاس سنجش درد نوزادان (Neonatal Infant Pain Scale: NIPS) استفاده شد. NIPS ابزاری است که در اوایل دهه 1990 توسط لاورنس و همکاران با هدف ارزیابی شش واکنش رفتاری به روش‌های دردناک در نوزادان نارس و ترم ایجاد شد. نشان داده شده است که این مقیاس دارای همبستگی بین مشاهده گران و همسانی درونی بالایی است. روایی سازه و همزمان مقیاس نیز بررسی شده است (20). این مقیاس برای اندازه گیری درد نوزادان نارس و رسیده تا شش هفته بعد از تولد کاربرد دارد و به بررسی حالت چهره (آرام: صفر، اخم کردن: 1(، گریه (آرام: صفر، ناله: 1، گریه شدید: 2)، الگوی تنفس (طبیعی: صفر، تغییر در الگوی تنفس طبیعی: 1(، حرکت دست‌ها) محدود شده: صفر، معمولی: صفر، فلکشن / اکستنشن: 1(، حرکت پاها) محدود شده: صفر، معمولی: صفر، فلکشن / اکستنشن: 1(، سطح هوشیاری (خواب / بیدار: صفر، داد و بیداد: 1) تعلق می‌پردازد. محدوده نمره‌ها در این ابزار بین صفر و هفت می‌باشد. ترجمه به زبان فارسی و روانسنجی این ابزار توسط سرهنگی و همکاران (2011) انجام شد، که شاخص روایی محتوا (CVI) 85 درصد، همبستگی بین ابزار و مقیاس آنالوگ دیداری بیش از 0.9، و همبستگی بین مشاهده گران 0.949 محاسبه گردید (21).
105 نمونه از نوزادان واجد شرایط انتخاب و به روش تصادفی بلوکی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. تعداد بلوک‌ها 35 بلوک 3 تایی بوده که توسط مشاور آمار و با استفاده از نرم افزار نرم افزار تخصیص تصادفی، تهیه شد. پس از توضیح در مورد هدف و چگونگی انجام کار از مادران رضایت آگاهانه کتبی اخذ شد. نمونه‌ها در سه گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای، صدای مادر و کنترل تقسیم شدند. برای هر نوزاد پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک تکمیل شد. برای انجام مداخله، در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای از 120 ثانیه قبل و حین انجام خونگیری وریدی از پستانک استفاده شد (5). البته مادر در صورت تمایل می‌توانست در کنار نوزاد حضور داشته باشد ولی به وی آموزش داده شد که نوزاد را لمس نکند، صحبت نکند و خارج از دید وی باشد. در گروه صدای مادر، وی از یک دقیقه قبل تا پایان خونگیری به صورت حضوری با نوزاد صحبت می‌کرد. به مادر آموزش داده شد که از هر کلمه و جمله‌ای که تمایل دارد می‌تواند استفاده کند و صحبت کردن نجواگونه و ملایم باشد اما نوزاد را لمس نکند (22). در گروه کنترل نیز نوزاد به روش روتین بخش و بدون استفاده از روش خاصی برای کاهش درد و بدون حضور مادر، خونگیری شد. خونگیری به صورت روتین بین ساعت 5 تا 6 صبح انجام شد. برای انجام مداخله، نوزاد روی تخت خونگیری قرار داده می‌شد و دمای اتاق برای همه نوزادان 25 درجه سانتی گراد بود. خونگیری توسط پژوهشگر و با استفاده از سرسوزن شماره 22 برند V.MED و از وریدهای روی دست یا براکیال نوزاد انجام شد. توسط پرستار دیگری در حین خونگیری با موبایل از نوزاد فیلمبرداری شد. شدت درد بر اساس مقیاس NIPS توسط پژوهشگر و بر مبنای فیلم‌ها سنجیده شد و در سه گروه باهم مقایسه شدند. تفسیر فیلم توسط پژوهشگر صورت گرفت. هیچیک از نوزادان از پژوهش خارج نشدند.
داده‌ها وارد SPSS نسخه 26 شد. داده‌های کمی با میانگین و انحراف معیار، و داده‌های کیفی با فراوانی و درصد توصیف شد. در آمار استنباطی برای داده‌های کیفی از کای اسکوئر و آزمون دقیق فیشر، و برای مقایسه میانگین‌ها، پس از بررسی فرضیه نرمالیتی با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، از آزمون کروسکال والیس (در صورت نرمال نبودن داده‌ها) و مقایسه زوجی بن فرونی استفاده شد. سطح معناداری در آزمون‌ها 0.05 درنظر گرفته شد.
یافته‌ها
نتایج نشان داد که سه گروه از نظر خصوصیات دموگرافیک اختلاف آماری معناداری نداشتند. میانگین سن و وزن نوزادان، میانگین آخرین زمان تغذیه و آخرین زمان خواب، میانگین تعداد روزهای بستری و تعداد خونگیری های قبلی، همچنین فراوانی جنس، رتبه تولد، سابقه داشتن نوزاد دچار زردی و مرگ نوزاد در مادر، در سه گروه، در جدول 1 آمده است. (جدول 1).
برخلاف تصورات گذشته در مورد عدم درک درد توسط نوزادان، امروزه نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که مسیر انتقال درد در نوزادان و شیرخواران به طور کامل تکامل یافته است. به همین علت، درد ناشی از هر پروسیجر دردناکی در ابتدای تولد، در خاطر نوزاد باقی می‌ماند (3). دانش مربوط به آگاهی نوزادان از درد در سه دهه گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است و به خوبی ثابت شده است که نوزادان می‌توانند فرآیندهای درناک را تشخیص دهند و به محرک‌های دردناک پاسخ دهند (4).
نوزادان به طور معمول درد را به دلایل مختلفی تجربه می‌کنند. برای مثال، در ابتدای زندگی، نوزادان در معرض اقداماتی از جمله تزریق ویتامین K، بررسی باز بودن مقعد، واکسیناسیون و تست‌های غربالگری نوزادان قرار می‌گیرند (5). درد در دراز مدت تأثیر منفی بر رشد نوزاد و رفتار آینده وی دارد، ولی داروهای ضد درد نیز عوارض تکاملی برای نوزاد دارند (6).
درد تسکین نیافته در نوزادان می‌تواند به اثرات زیان آور کوتاه و طولانی مدتی منجر شود. درد و استرس در نوزادان با آزاد سازی آدرنالین همراه است که منجر به عوارضی از جمله ترس، تحریک پذیری، آشفتگی در خواب، کاهش تغذیه، تأخیر در فعالیت سیستم ایمنی بدن و اختلال در روابط عاطفی فرد می‌گردد. عوارض کوتاه مدت درد شامل کاهش اکسیژناسیون، عدم ثبات همودینامیکی و افزایش فشار داخل جمجمه می‌باشد. عوارض طولانی مدت درد شامل اضطراب، حساسیت بیشتر به درد، تحریک پذیری، آشفتگی در خواب، کاهش تغذیه، تأخیر در فعالیت سیستم ایمنی بدن و اختلال در روابط عاطفی، بیش فعالی و کم توجهی می‌باشند (7). درد با تکامل عصبی غیر طبیعی مرتبط است، بنابراین درمان و کنترل درد مهم است (8).
روش‌های کنترل درد به دو دسته روش‌های دارویی و غیر دارویی تقسیم می‌شوند (9). روش‌های دارویی برای کنترل درد نوزادان رایج‌تر هستند. در صورتی که اغلب عوارض بسیاری را به دنبال دارند (7, 10). عوارض جانبی، محدودیت داروهای قابل استفاده و تعداد زیاد اقدامات دردناک در بخش‌های نوزادان بر استفاده از روش‌های غیر دارویی جهت کنترل و مدیریت درد نوزادان تاکید می‌کند (6). نشان داده شده است که روش‌های غیر دارویی مانند دادن سوکروز، مراقبت کانگورویی، شیر مادر و شیردهی، مکیدن غیر تغذیه‌ای، و قنداق کردن در تسکین درد نوزادانی که تحت رویه‌های دردناک و استرس زا قرار می‌گیرند مؤثر هستند (4). اکثر روش‌های غیر دارویی؛ ارزان، در دسترس و ایمن هستند و می‌توانند به عنوان اولین انتخاب در برنامه مدیریت درد نوزادان گنجانده شوند (11).
تحقیقات نشان داده‌اند که تقریباً 7 درصد نوزادان پس از تولد در بیمارستان بستری می‌شوند (12). زردی نوزادی، یکی از دلایل شایع بستری شدن نوزادان است که 60 درصد نوزادان ترم و 80 درصد نوزادان پره‌ترم را درگیر می‌کند. یکی از اقدامات دردناک که در بخش نوزادان برای نوزادان ایکتر انجام می‌شود خونگیری است که بی حس کننده‌های موضعی و همچنین مورفین و پاراستامول روی درد آن تأثیر چندانی ندارند (6). از آنجا که کنترل درد جز مهمی از مراقبت تلقی می‌شود و ارزیابی‌های پرستاری از درد و عملکرد آنها در رابطه با درد، برای نوزادان که جمعیتی آسیب پذیر هستند بسیار ارزشمند است، توصیه می‌شود که از روش‌های غیر دارویی برای کنترل درد هنگام خونگیری استفاده گردد (13).
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مکیدن غیر تغذیه‌ای تأثیر مثبتی در کاهش نمره درد ناشی از خونگیری پاشنه پا، خونگیری با نیدل و معاینات چشم دارد. مکیدن غیر تغذیه‌ای در دستورالعمل‌های بین المللی نیز برای مدیریت درد نوزادان در طول اقدامات دردناک توصیه شده است (14). Vu-Ngoc و همکارن در 2019 پژوهشی را با هدف تعیین تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای بر درد خونگیری از پاشنه پا روی 42 نوزادترم انجام دادند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این بود که مکیدن غیر تغذیه‌ای یک روش ایمن و مؤثر در کاهش درد خونگیری از پاشنه پا می‌باشد (5). سجادی و همکاران در 1394 در مطالعه‌ای با هدف تعیین تأثیر مکیدن غیرتغذیه ای بر پاسخ‌های فیزیولوژیک و رفتاری ناشی از درد تزریق نوبت اول واکسن هپاتیت B، به این نتیجه رسیدند که مکیدن غیرمغذی می‌تواند بر کاهش درد نوزادان اثر داشته و به عنوان یک روش مناسب در مدیریت درد نوزادان استفاده شود (3).
تحریک ناشی از صدا یک اقدام پرستاری است که در سال‌های اخیر توسعه یافته است. گفته می‌شود که یک تحریک صوتی مثبت می‌تواند درد ناشی از مراقبت‌های تهاجمی را کاهش دهد (15). جنین در هفته 26 بارداری قادر به شنیدن صدا و پاسخ دادن به صدای مادر می‌باشد و اصلی‌ترین محرک شنوایی داخل رحمی که جنین دریافت می‌کند صدای مادر است (16). نوزادان تنها در 3 روزگی می‌توانند صدای مادر و ضربان قلب را تشخیص دهند که بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی و رفتاری آنها تأثیر مثبت می‌گذارد (17). مطالعات متعددی تأثیر محرک‌های شنیداری مانند موسیقی را بر نوزادان نارس بررسی کرده‌اند. نتایج کاهش استرس، بهبود عملکرد فیزیولوژیک و ارتقا رشد رفتاری عصبی در نوزادان را نشان داده است (18). در مطالعه‌ای که در 2019 در چین توسط Chen و همکاران با هدف تعیین تأثیر تحریک صدای مادر بر درد خونگیری انجام شد نشان داده شد که تحریک صدای مادر به کاهش درد خونگیری و حفظ پایداری علائم حیاتی در نوزادان کمک می‌کند (19).
با توجه به مطالب ذکر شده و اهمیت کنترل درد در نوزادان و توجه به این مطلب که نگرانی والدین در رابطه با درد نوزاد هنگام خونگیری می‌تواند موجب خودداری آنها از بستری کردن نوزاد شود، نیاز است که از یکی از روش‌های کنترل درد برای نوزازادان حین خونگیری وریدی استفاده شود. با توجه به در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن دو روش مکیدن غیرتغذیه ای و صدای مادر و همچنین در دسترس نبودن مطالعه‌ای که این دو روش را مقایسه کرده باشند، بر آن شدیم تا تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر را بر درد خونگیری وریدی در نوزادان مقایسه کنیم. با این امید که با استفاده از نتایج این مطالعه بتوان گامی مؤثر در مدیریت درد نوزادان که امروزه بسیار مورد توجه مراقبین سلامت نوزادان است، برداشت.
روش کار
این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی است. جمعیت مورد مطالعه، نوزادان ترم 3 تا 10 روزه بودند که با تشخیص ایکتر نوزادی در بخش نوزادان بیمارستان امام خمینی شهرستان بروجرد بستری بودند. با توجه به مطالعه دهقانی (19) و فرمول زیر حجم نمونه در هر گروه 35 نفر محاسبه شد.
α =0.05, β =0.2, S1=0.82, S2=0.65, µ1=3.61, µ2=2.94, k=3
نمونه گیری از اوایل مهر تا اواخر آذر ماه 1400 به طول انجامید. معیارهای ورود شامل ابتلا نوزاد به ایکتر نوزادی، رضایت مادر برای شرکت نوزاد در پژوهش، نوزادان با سن حاملگی ۳۷ تا ۴۲ هفته، تأیید عدم وجود مشکل دیگر در نوزاد توسط پزشک متخصص، تأیید سالم بودن نوزاد از نظر شنوایی، داشتن نمره آپگار ۷ به بالا در زمان تولد، وزن تولد ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ گرم، سن نوزاد بین 3 تا 10 روز، آرام و بیدار بودن نوزاد، عدم مصرف استامینوفن یا هر داروی ضددرد دیگر از شب قبل، درجه حرارت بین 5/36 تا 37، عدم ابتلا به هایپوگلیسمی، عدم وجود مداخله دردناک قبلی نظیر ختنه و سرم تراپی، خشک بودن پوشک نوزاد و معیارهای خروج شامل بی قراری شدید نوزاد، عدم رضایت مادر به ادامه شرکت در مطالعه، عدم موفقیت خونگیری در بار اول، عدم مکیدن پستانک توسط نوزاد، و صحبت نکردن مادر با نوزاد در گروه صدای مادر بودند.
ابزار مورد استفاده شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و مقیاس سنجش درد نوزادان بود. اطلاعات دموگرافیک شامل سن نوزاد، جنس نوزاد، وزن کنونی نوزاد، رتبه تولد نوزاد، زمان آخرین تغذیه نوزاد، آخرین زمان خواب نوزاد، تعداد روزهای بستری نوزاد، تعداد خونگیری های قبلی نوزاد، سابقه وجود نوزاد با زردی و سابقه وجود مرگ نوزاد قبلی بودند. جهت بررسی درد از مقیاس سنجش درد نوزادان (Neonatal Infant Pain Scale: NIPS) استفاده شد. NIPS ابزاری است که در اوایل دهه 1990 توسط لاورنس و همکاران با هدف ارزیابی شش واکنش رفتاری به روش‌های دردناک در نوزادان نارس و ترم ایجاد شد. نشان داده شده است که این مقیاس دارای همبستگی بین مشاهده گران و همسانی درونی بالایی است. روایی سازه و همزمان مقیاس نیز بررسی شده است (20). این مقیاس برای اندازه گیری درد نوزادان نارس و رسیده تا شش هفته بعد از تولد کاربرد دارد و به بررسی حالت چهره (آرام: صفر، اخم کردن: 1(، گریه (آرام: صفر، ناله: 1، گریه شدید: 2)، الگوی تنفس (طبیعی: صفر، تغییر در الگوی تنفس طبیعی: 1(، حرکت دست‌ها) محدود شده: صفر، معمولی: صفر، فلکشن / اکستنشن: 1(، حرکت پاها) محدود شده: صفر، معمولی: صفر، فلکشن / اکستنشن: 1(، سطح هوشیاری (خواب / بیدار: صفر، داد و بیداد: 1) تعلق می‌پردازد. محدوده نمره‌ها در این ابزار بین صفر و هفت می‌باشد. ترجمه به زبان فارسی و روانسنجی این ابزار توسط سرهنگی و همکاران (2011) انجام شد، که شاخص روایی محتوا (CVI) 85 درصد، همبستگی بین ابزار و مقیاس آنالوگ دیداری بیش از 0.9، و همبستگی بین مشاهده گران 0.949 محاسبه گردید (21).
105 نمونه از نوزادان واجد شرایط انتخاب و به روش تصادفی بلوکی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. تعداد بلوک‌ها 35 بلوک 3 تایی بوده که توسط مشاور آمار و با استفاده از نرم افزار نرم افزار تخصیص تصادفی، تهیه شد. پس از توضیح در مورد هدف و چگونگی انجام کار از مادران رضایت آگاهانه کتبی اخذ شد. نمونه‌ها در سه گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای، صدای مادر و کنترل تقسیم شدند. برای هر نوزاد پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک تکمیل شد. برای انجام مداخله، در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای از 120 ثانیه قبل و حین انجام خونگیری وریدی از پستانک استفاده شد (5). البته مادر در صورت تمایل می‌توانست در کنار نوزاد حضور داشته باشد ولی به وی آموزش داده شد که نوزاد را لمس نکند، صحبت نکند و خارج از دید وی باشد. در گروه صدای مادر، وی از یک دقیقه قبل تا پایان خونگیری به صورت حضوری با نوزاد صحبت می‌کرد. به مادر آموزش داده شد که از هر کلمه و جمله‌ای که تمایل دارد می‌تواند استفاده کند و صحبت کردن نجواگونه و ملایم باشد اما نوزاد را لمس نکند (22). در گروه کنترل نیز نوزاد به روش روتین بخش و بدون استفاده از روش خاصی برای کاهش درد و بدون حضور مادر، خونگیری شد. خونگیری به صورت روتین بین ساعت 5 تا 6 صبح انجام شد. برای انجام مداخله، نوزاد روی تخت خونگیری قرار داده می‌شد و دمای اتاق برای همه نوزادان 25 درجه سانتی گراد بود. خونگیری توسط پژوهشگر و با استفاده از سرسوزن شماره 22 برند V.MED و از وریدهای روی دست یا براکیال نوزاد انجام شد. توسط پرستار دیگری در حین خونگیری با موبایل از نوزاد فیلمبرداری شد. شدت درد بر اساس مقیاس NIPS توسط پژوهشگر و بر مبنای فیلم‌ها سنجیده شد و در سه گروه باهم مقایسه شدند. تفسیر فیلم توسط پژوهشگر صورت گرفت. هیچیک از نوزادان از پژوهش خارج نشدند.
داده‌ها وارد SPSS نسخه 26 شد. داده‌های کمی با میانگین و انحراف معیار، و داده‌های کیفی با فراوانی و درصد توصیف شد. در آمار استنباطی برای داده‌های کیفی از کای اسکوئر و آزمون دقیق فیشر، و برای مقایسه میانگین‌ها، پس از بررسی فرضیه نرمالیتی با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، از آزمون کروسکال والیس (در صورت نرمال نبودن داده‌ها) و مقایسه زوجی بن فرونی استفاده شد. سطح معناداری در آزمون‌ها 0.05 درنظر گرفته شد.
یافته‌ها
نتایج نشان داد که سه گروه از نظر خصوصیات دموگرافیک اختلاف آماری معناداری نداشتند. میانگین سن و وزن نوزادان، میانگین آخرین زمان تغذیه و آخرین زمان خواب، میانگین تعداد روزهای بستری و تعداد خونگیری های قبلی، همچنین فراوانی جنس، رتبه تولد، سابقه داشتن نوزاد دچار زردی و مرگ نوزاد در مادر، در سه گروه، در جدول 1 آمده است. (جدول 1).
جدول 1. مقایسه خصوصیات دموگرافیک در دو گروه
* کروسکال والیس، ** کای اسکوئر/دقیق فیشر
جدول 2. مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره درد در گروه‌ها
* کروسکال والیس
جدول 3. مقایسه زوجی بن فرونی برای میانگین نمره درد در گروه‌ها
| گروه / ویژگی | کنترل | صدای مادر | مکیدن غیرتغذیه ای | *P |
| متغیرهای کمی | میانگین(انحراف معیار | |||
| سن (روز) | 6.40±2.01 | 6.40±2.01 | 5.57±1.86 | 0.136 |
| وزن (گرم) | 3022.86±312.09 | 3147.14±278.37 | 3051.43±325.50 | 0.206 |
| آخرین زمان تغذیه (دقیقه) | 59.57±40.20 | 51.57±35.66 | 41.43±22.96 | 0.299 |
| آخرین زمان خواب (دقیقه) | 61±40.88 | 51.57±35.66 | 43.57±22.77 | 0.363 |
| روزهای بستری | 1.71±0.75 | 1.57±0.608 | 1.74±0.817 | 0.731 |
| تعداد خونگیری های قبلی نوزادان | 1.23±0.54 | 1.14±0.43 | 1.31±0.53 | 0.269 |
| متغیرهای کیفی | (درصد) فراوانی | **p | ||
| جنس | 0.741 | |||
| دختر | (34.3) 12 | (28.6) 10 | (37.1) 13 | |
| پسر | (65.7) 23 | (71.4) 25 | (62.9) 22 | |
| رتبه تولد | 0.478 | |||
| اول | (25.7) 9 | (31.4) 11 | (31.4) 11 | |
| دوم | (40) 14 | (48.6) 17 | (51.4) 18 | |
| سوم | (34.3) 12 | (17.1) 6 | (14.3) 5 | |
| چهارم و بالاتر | (0) 0 | (2.9) 1 | (2.9) 1 | |
| سابقه داشتن نوزاد دچار زردی | 0.26 | |||
| بله | (42.9) 15 | (25.7) 9 | (28.6) 10 | |
| خیر | (57.1) 20 | (74.3) 26 | (71.4) 25 | |
| سابقه مرگ نوزاد در مادر | 0.357 | |||
| بله | (2.9) 1 | (5.7) 2 | (0) 0 | |
| خیر | (97.1) 34 | (94.3) 33 | (100) 30 | |
جدول 2. مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره درد در گروه‌ها
| گروه / کنترل | صدای مادر | مکیدن غیرتغذیه ای | *P |
| میانگین(انحراف معیار | |||
| نمره درد | 0.007 | ||
| 2.22±5 | 4.06±2.49 | 3.20±2.33 | |
| میانگین رتبه | |||
| 64.61 | 52.11 | 42.27 | |
جدول 3. مقایسه زوجی بن فرونی برای میانگین نمره درد در گروه‌ها
| گروه 2-گروه 1 | اختلاف میانگین | Std. Error | P |
| مکیدن غیر تغذیه ای-صدای مادر | 0.857- | 0.563 | 0.393 |
| مکیدن غیر تغذیه ای-کنترل | 1.8- | 0.563 | 0.006 |
| صدای مادر-کنترل | 0.943- | 0.563 | 0.291 |
نتایج نشان داد که میانگین نمره درد در گروه‌ها بعد از مداخله معنادار بود (0.007=P). همچنین مقایسه زوجی بن فرونی نشان داد که میانگین نمره درد در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای کمتر از گروه کنترل بود (0.006=p). اما میانگین نمره درد در گروه صدای مادر و کنترل اختلاف معنادار آماری نداشت (0.393=p)، همچنین میانگین نمره درد بین گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر اختلاف معنادار آماری نداشت (0.291=P) (جدول 2 و 3).
بحث
مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر بر درد خونگیری وریدی در نوزادان، بر روی 105 نوزاد در سه گروه شامل دو گروه مداخله (صدای مادر و مکیدن غیرتغذیه ای) و یک گروه کنترل انجام شد. سه گروه از نظر میانگین سنی، توزیع جنسی، میانگین وزن، رتبه تولد، میانگین زمان آخرین تغذیه، میانگین آخرین زمان خواب، میانگین تعداد روزهای بستری، و میانگین تعداد خونگیری های قبلی نوزادان، سابقه زردی نوزادی در مادر و سابقه مرگ نوزاد قبلی در مادر تفاوت معناداری نداشتند.
نتایج نشان داد مکیدن غیر تغذیه‌ای نسبت به اینکه روشی انجام نگیرد مؤثر بود و همچنین نشان داد بین دو گروه مداخله میانگین درد تفاوتی ندارد و به نظر می‌رسد در مواردی که نمی‌توان از مکیدن غیر تغذیه استفاده کرد صدای مادر می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد.
تفاوت میانگین نمره درد بعد از مداخله در گروه‌ها معنادار بود. همچنین مقایسه زوجی گروه‌ها نشان داد که میانگین نمره درد در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای کمتر از گروه کنترل است. اما میانگین نمره درد در گروه صدای مادر و کنترل اختلاف معنادار آماری نداشت. همچنین میانگین نمره درد بین گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر اختلاف معنادار آماری نداشت.
همانطور که گفته شد در پژوهش حاضر درد در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای کمتر از گروه کنترل بوده است. Vu-Ngoc و همکاران (2019) در مطالعه خود به بررسی تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای بر درد ناشی از نمونه گیری از پاشنه پا جهت غربالگری، نوزادان ترم پرداختند و به این نتیجه رسیدند که نمره درد در گروه مداخله به طور چشمگیری از گروه کنترل کمتر است و مکیدن غیر تغذیه‌ای به عنوان یک روش ایمن و مؤثر جهت کنترل درد نوزادان ترم شناخته شد (5). در مطالعه Busca و همکاران نشان داده شد که مداخلات غیر دارویی می‌توانند در کاهش درد نوزادان مؤثر باشد و یکی از موثرترین روش‌ها استفاده از مکیدن غیر تغذیه‌ای می‌باشد (12). گلچین و همکاران در پژوهشی با هدف بررسـی تأثیر مکیـدن غیرتغذیـه ای همـراه بـا سـوکروز بر شاخص‌های قلبی- تنفسـی و رفتارهـای درد ناشـی از رگ گیـری وخونگیـری در نـوزادان نـارس تحـت مراقبـت ویـژه به این نتیجه دست یافتند که اسـتفاده از مکیـدن غیرتغذیـه ای همـراه بـا سـوکروز موجـب کاهـش درد نـوزادان حیـن و بعـد از انجــام رگ گیــری وخونگیــری می‌گردد (23) که این مورد نیز همسو با نتایج این مطالعه است با این تفاوت که مکیدن تغذیه‌ای در مطالعه گلچین با سوکروز همراه بوده است.
نتیجه دیگر حاصل از پژوهش حاضر بر خلاف نتایج اکثر پژوهش‌های صورت گرفته این بود که درد در گروه صدای مادر و کنترل اختلافی نداشت. پژوهشی توسط رضایی و همکاران (2016) با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر پاسخ‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان انجام شد. نتایج این پژوهش بیانگر این بود که صدای زن غریبه و صدای مادر هر دو بر پاسخ‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس تأثیر مثبتی داشت و این تأثیر در گروه صدای مادر بیشتر بود (24). نتایج مطالعه‌ای که توسط Chirico و همکاران (2017) تحت عنوان بررسی تأثیر صدای ضبط شده مادر بر درد خونگیری از پاشنه پا در نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان انجام شد، نشان داد که استفاده از صدای ضبط شده مادر یک روش ایمن و مؤثر در کاهش درد خونگیری از نوزادان است (25). البته با این تفاوت که در مطالعه Chirico از صدای ضبط شده مادر استفاده شده و در مطالعه حاضر مادر به صورت حضوری با نوزاد صحبت نمود. Filippa و همکاران (2013) تأثیر صحبت‌های حضوری مادر بر مشخصات فیزیولوژیکی نوزادان نارس در بخش مراقبت‌های ویژه را بررسی نمودند و مشخص شد که قرار گرفتن در معرض گفتار و آواز مادر اثرات مفید قابل توجهی را بر وضعیت فیزیولوژیکی مانند سطح اشباع اکسیژن، تعداد رویدادهای بحرانی و ایجاد حالت هوشیاری آرام نشان می‌دهد (26). مطالعه‌ای توسط Chen و همکاران (2019) با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر بر درد خونگیری از پاشنه در نوزادان انجام شد و نتایج حاصل نمایانگر این مطلب بود که شدت گریه و نمره درد در گروه مداخله به طور چشمگیری از گروه کنترل کمتر بود (22). در 2007 مطالعه‌ای توسط Johnston و همکاران با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر نوزادان نارس که تحت خونگیری از پاشنه قرار می‌گیرند انجام و مشخص شد که نمره درد در دو گروه مداخله و کنترل تفاوت چشمگیری ندارد و تنها سطح اشباع اکسیژن در گروه مداخله کمتر است (27) که نتایج با مطالعه حاضر هم راستا است، با این تفاوت که در مطالعه جانستون از صدای ضبط شده مادر استفاده شده است. این پژوهش تنها مورد همسو با نتیجه پژوهش حاضر بوده که در دسترس قرار گرفته است.
از طرف دیگر در مقایسه درد دو گروه مداخله، مطالعه نشان داد که سایر مداخلات مثل صدای مادر هم می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. لذا به نظر می‌رسد در صورتی که اگر امکان یک مداخله وجود نداشته باشد سایر مداخلات هم می‌تواند تاثیری هر چند اندک را بر کاهش درد داشته باشد. به طور مثال میرزایی و همکاران تأثیر ماساژ و مکیدن غیر تغذیه‌ای را بر شاخص‌های رفتاری و فیزیولوژیکی درد در نوزادان ترمی که تحت خونگیری پاشنه قرار می‌گیرند، مقایسه نمودند که مشخص شد، نمره درد در هر دو گروه مکیدن و ماساژ پایین‌تر از گروه کنترل بود ولی تفاوت معنا داری بین گروه‌های مداخله مشاهده نشد (28). مطالعه‌ای توسط نجفی و همکاران به منظور مقایسه تأثیر سرمای موضعی و مکیدن غیر مغذی بر درد ناشی از تزریق واکسن هپاتیت ب انجام شد و نتایج بیانگر این امر بود که هردو روش استفاده از سرمای موضعی ومکیدن غیر مغذی در کاهش شدت درد مؤثر بوده است (29). پژوهشی توسط Liaw و همکاران انجام شد که در این پژوهش در نوزادانی که تحت خونگیری از پاشنه قرارگرفتند تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و قرار دادن در وضعیت جنینی بر درد این نوزادان بررسی شد و به این نتیجه دست یافتند که هم مکیدن غیر تغذیه‌ای و هم قرار گیری در وضعیت جنینی به طور موثری نمره درد را بیشتر از مراقبت‌های معمول کاهش می‌دهند و مکیدن غیر تغذیه‌ای در کاهش درد خونگیری نسبت به قرار گیری در وضعیت جنینی مؤثرتر است (30). مطالعه‌ای توسط امیری و همکاران با هدف مقایسه تأثیر تحریک بویایی با شیر مادر و مکیدن غیرتغذیه ای بر پاسخ‌های فیزیولوژیک و رفتاری درد واکسن هپاتیت ب در نوزادان ترم انجام شد و نتایج این مطالعه نشان دهنده تأثیر مثبت تحریک بویایی با شیر مادر و مکیدن غیرتغذیه ای در کاهش درد نوزادان می‌باشد اما تأثیر بوی شیر مادر بیشتر بوده است (31). از طرفی در یک کارآزمایی بالینی تأثیر لالایی و مراقبت کانگورویی بر شاخص‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس تحت خونگیری پاشنه مقایسه شد که نشان داد مراقبت کانگورویی که موجب ایجاد آرامش در نوزاد می‌شود، تأثیر بیشتری در بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک نوزادان داشته است و توسط پژوهشگران به عنوان یک روش کم هزینه پیشنهاد شده است (32).
از محدودیت‌های پژوهش می‌توان اشاره نمود که به دلیل پاندمی کووید در زمان انجام پژوهش تعداد نوزادان بستری به نحو چشمگیری کمتر شده بود که موجب کند شدن روند نمونه گیری شد. همچنین برخی مادران نیز به دلیل شرایط نامناسب جسمی قادر بر حضور در بخش نبودند و شخص دیگری مانند خاله، عمه و یا مادر بزرگ و ... همراه نوزاد بودند که نمونه گیری را در گروه صدای مادر با مشکل مواجه می‌کرد.
جهت پژوهش‌های بعدی پیشنهاد می‌شود که مطالعات مشابه با حجم نمونه بیشتر انجام گیرد. همچنین تأثیر استفاده از سایر تحریکات شنیداری مانند صدای افراد دیگر خانواده، موسیقی، صدای قرآن، صدای ضبط شده پرندگان، لالایی یا شعری که در دوران بارداری برای نوزاد خوانده شده و از سوی دیگر تأثیر تحریکات دیداری نیز در پژوهش‌های بعدی مورد توجه قرار گیرد.
نتیجه گیری
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از مکیدن غیر تغذیه‌ای به شکل معناداری موجب کاهش درد ناشی از خونگیری در نوزادان می‌گردد اما صدای مادر تأثیر معناداری بر درد خونگیری نوزادان نداشت. البته با توجه به اینکه بین دو گروه صدای مادر و مکیدن غیرتغذیه ای هم تفاوت وجود نداشت می‌توان در موارد لازم از صدای مادر هم استفاده کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری کودکان دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اراک به شماره 6464 مصوب 7/6/1400 می‌باشد. این پژوهش در شورای اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اراک با کد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1400.135 تصویب شده و با کد کارآزمایی بالینی IRCT20210922052549N1 به ثبت رسیده است. در این پژوهش علاوه بر کسب رضایت کتبی از مادران شرکت کننده در پژوهش کلیه موارد مربوط به کدهای اخلاقی مرتبط با پژوهش رعایت گردید.
حامی مالی
این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش بخش‌های مختلف پژوهش حاضر مشارکت داشته‌اند.
تعارض منافع
این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله برخود لازم می‌دانند که بـدینوسـیله از حمایت معاونت تحقیقات و فناوری و دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اراک تقدیر نمایند. همچنین از کلیـــه مـــادران شرکت کننده در پژوهش و نیز کارکنان محتــرم بخش نوزادان بیمارستان امام خمینی بروجرد قدردانی و تشکر می‌نمایند.
بحث
مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر بر درد خونگیری وریدی در نوزادان، بر روی 105 نوزاد در سه گروه شامل دو گروه مداخله (صدای مادر و مکیدن غیرتغذیه ای) و یک گروه کنترل انجام شد. سه گروه از نظر میانگین سنی، توزیع جنسی، میانگین وزن، رتبه تولد، میانگین زمان آخرین تغذیه، میانگین آخرین زمان خواب، میانگین تعداد روزهای بستری، و میانگین تعداد خونگیری های قبلی نوزادان، سابقه زردی نوزادی در مادر و سابقه مرگ نوزاد قبلی در مادر تفاوت معناداری نداشتند.
نتایج نشان داد مکیدن غیر تغذیه‌ای نسبت به اینکه روشی انجام نگیرد مؤثر بود و همچنین نشان داد بین دو گروه مداخله میانگین درد تفاوتی ندارد و به نظر می‌رسد در مواردی که نمی‌توان از مکیدن غیر تغذیه استفاده کرد صدای مادر می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد.
تفاوت میانگین نمره درد بعد از مداخله در گروه‌ها معنادار بود. همچنین مقایسه زوجی گروه‌ها نشان داد که میانگین نمره درد در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای کمتر از گروه کنترل است. اما میانگین نمره درد در گروه صدای مادر و کنترل اختلاف معنادار آماری نداشت. همچنین میانگین نمره درد بین گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای و صدای مادر اختلاف معنادار آماری نداشت.
همانطور که گفته شد در پژوهش حاضر درد در گروه مکیدن غیر تغذیه‌ای کمتر از گروه کنترل بوده است. Vu-Ngoc و همکاران (2019) در مطالعه خود به بررسی تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای بر درد ناشی از نمونه گیری از پاشنه پا جهت غربالگری، نوزادان ترم پرداختند و به این نتیجه رسیدند که نمره درد در گروه مداخله به طور چشمگیری از گروه کنترل کمتر است و مکیدن غیر تغذیه‌ای به عنوان یک روش ایمن و مؤثر جهت کنترل درد نوزادان ترم شناخته شد (5). در مطالعه Busca و همکاران نشان داده شد که مداخلات غیر دارویی می‌توانند در کاهش درد نوزادان مؤثر باشد و یکی از موثرترین روش‌ها استفاده از مکیدن غیر تغذیه‌ای می‌باشد (12). گلچین و همکاران در پژوهشی با هدف بررسـی تأثیر مکیـدن غیرتغذیـه ای همـراه بـا سـوکروز بر شاخص‌های قلبی- تنفسـی و رفتارهـای درد ناشـی از رگ گیـری وخونگیـری در نـوزادان نـارس تحـت مراقبـت ویـژه به این نتیجه دست یافتند که اسـتفاده از مکیـدن غیرتغذیـه ای همـراه بـا سـوکروز موجـب کاهـش درد نـوزادان حیـن و بعـد از انجــام رگ گیــری وخونگیــری می‌گردد (23) که این مورد نیز همسو با نتایج این مطالعه است با این تفاوت که مکیدن تغذیه‌ای در مطالعه گلچین با سوکروز همراه بوده است.
نتیجه دیگر حاصل از پژوهش حاضر بر خلاف نتایج اکثر پژوهش‌های صورت گرفته این بود که درد در گروه صدای مادر و کنترل اختلافی نداشت. پژوهشی توسط رضایی و همکاران (2016) با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر پاسخ‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان انجام شد. نتایج این پژوهش بیانگر این بود که صدای زن غریبه و صدای مادر هر دو بر پاسخ‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس تأثیر مثبتی داشت و این تأثیر در گروه صدای مادر بیشتر بود (24). نتایج مطالعه‌ای که توسط Chirico و همکاران (2017) تحت عنوان بررسی تأثیر صدای ضبط شده مادر بر درد خونگیری از پاشنه پا در نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان انجام شد، نشان داد که استفاده از صدای ضبط شده مادر یک روش ایمن و مؤثر در کاهش درد خونگیری از نوزادان است (25). البته با این تفاوت که در مطالعه Chirico از صدای ضبط شده مادر استفاده شده و در مطالعه حاضر مادر به صورت حضوری با نوزاد صحبت نمود. Filippa و همکاران (2013) تأثیر صحبت‌های حضوری مادر بر مشخصات فیزیولوژیکی نوزادان نارس در بخش مراقبت‌های ویژه را بررسی نمودند و مشخص شد که قرار گرفتن در معرض گفتار و آواز مادر اثرات مفید قابل توجهی را بر وضعیت فیزیولوژیکی مانند سطح اشباع اکسیژن، تعداد رویدادهای بحرانی و ایجاد حالت هوشیاری آرام نشان می‌دهد (26). مطالعه‌ای توسط Chen و همکاران (2019) با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر بر درد خونگیری از پاشنه در نوزادان انجام شد و نتایج حاصل نمایانگر این مطلب بود که شدت گریه و نمره درد در گروه مداخله به طور چشمگیری از گروه کنترل کمتر بود (22). در 2007 مطالعه‌ای توسط Johnston و همکاران با هدف بررسی تأثیر صدای مادر بر نوزادان نارس که تحت خونگیری از پاشنه قرار می‌گیرند انجام و مشخص شد که نمره درد در دو گروه مداخله و کنترل تفاوت چشمگیری ندارد و تنها سطح اشباع اکسیژن در گروه مداخله کمتر است (27) که نتایج با مطالعه حاضر هم راستا است، با این تفاوت که در مطالعه جانستون از صدای ضبط شده مادر استفاده شده است. این پژوهش تنها مورد همسو با نتیجه پژوهش حاضر بوده که در دسترس قرار گرفته است.
از طرف دیگر در مقایسه درد دو گروه مداخله، مطالعه نشان داد که سایر مداخلات مثل صدای مادر هم می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. لذا به نظر می‌رسد در صورتی که اگر امکان یک مداخله وجود نداشته باشد سایر مداخلات هم می‌تواند تاثیری هر چند اندک را بر کاهش درد داشته باشد. به طور مثال میرزایی و همکاران تأثیر ماساژ و مکیدن غیر تغذیه‌ای را بر شاخص‌های رفتاری و فیزیولوژیکی درد در نوزادان ترمی که تحت خونگیری پاشنه قرار می‌گیرند، مقایسه نمودند که مشخص شد، نمره درد در هر دو گروه مکیدن و ماساژ پایین‌تر از گروه کنترل بود ولی تفاوت معنا داری بین گروه‌های مداخله مشاهده نشد (28). مطالعه‌ای توسط نجفی و همکاران به منظور مقایسه تأثیر سرمای موضعی و مکیدن غیر مغذی بر درد ناشی از تزریق واکسن هپاتیت ب انجام شد و نتایج بیانگر این امر بود که هردو روش استفاده از سرمای موضعی ومکیدن غیر مغذی در کاهش شدت درد مؤثر بوده است (29). پژوهشی توسط Liaw و همکاران انجام شد که در این پژوهش در نوزادانی که تحت خونگیری از پاشنه قرارگرفتند تأثیر مکیدن غیر تغذیه‌ای و قرار دادن در وضعیت جنینی بر درد این نوزادان بررسی شد و به این نتیجه دست یافتند که هم مکیدن غیر تغذیه‌ای و هم قرار گیری در وضعیت جنینی به طور موثری نمره درد را بیشتر از مراقبت‌های معمول کاهش می‌دهند و مکیدن غیر تغذیه‌ای در کاهش درد خونگیری نسبت به قرار گیری در وضعیت جنینی مؤثرتر است (30). مطالعه‌ای توسط امیری و همکاران با هدف مقایسه تأثیر تحریک بویایی با شیر مادر و مکیدن غیرتغذیه ای بر پاسخ‌های فیزیولوژیک و رفتاری درد واکسن هپاتیت ب در نوزادان ترم انجام شد و نتایج این مطالعه نشان دهنده تأثیر مثبت تحریک بویایی با شیر مادر و مکیدن غیرتغذیه ای در کاهش درد نوزادان می‌باشد اما تأثیر بوی شیر مادر بیشتر بوده است (31). از طرفی در یک کارآزمایی بالینی تأثیر لالایی و مراقبت کانگورویی بر شاخص‌های فیزیولوژیک نوزادان نارس تحت خونگیری پاشنه مقایسه شد که نشان داد مراقبت کانگورویی که موجب ایجاد آرامش در نوزاد می‌شود، تأثیر بیشتری در بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک نوزادان داشته است و توسط پژوهشگران به عنوان یک روش کم هزینه پیشنهاد شده است (32).
از محدودیت‌های پژوهش می‌توان اشاره نمود که به دلیل پاندمی کووید در زمان انجام پژوهش تعداد نوزادان بستری به نحو چشمگیری کمتر شده بود که موجب کند شدن روند نمونه گیری شد. همچنین برخی مادران نیز به دلیل شرایط نامناسب جسمی قادر بر حضور در بخش نبودند و شخص دیگری مانند خاله، عمه و یا مادر بزرگ و ... همراه نوزاد بودند که نمونه گیری را در گروه صدای مادر با مشکل مواجه می‌کرد.
جهت پژوهش‌های بعدی پیشنهاد می‌شود که مطالعات مشابه با حجم نمونه بیشتر انجام گیرد. همچنین تأثیر استفاده از سایر تحریکات شنیداری مانند صدای افراد دیگر خانواده، موسیقی، صدای قرآن، صدای ضبط شده پرندگان، لالایی یا شعری که در دوران بارداری برای نوزاد خوانده شده و از سوی دیگر تأثیر تحریکات دیداری نیز در پژوهش‌های بعدی مورد توجه قرار گیرد.
نتیجه گیری
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از مکیدن غیر تغذیه‌ای به شکل معناداری موجب کاهش درد ناشی از خونگیری در نوزادان می‌گردد اما صدای مادر تأثیر معناداری بر درد خونگیری نوزادان نداشت. البته با توجه به اینکه بین دو گروه صدای مادر و مکیدن غیرتغذیه ای هم تفاوت وجود نداشت می‌توان در موارد لازم از صدای مادر هم استفاده کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری کودکان دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اراک به شماره 6464 مصوب 7/6/1400 می‌باشد. این پژوهش در شورای اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اراک با کد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1400.135 تصویب شده و با کد کارآزمایی بالینی IRCT20210922052549N1 به ثبت رسیده است. در این پژوهش علاوه بر کسب رضایت کتبی از مادران شرکت کننده در پژوهش کلیه موارد مربوط به کدهای اخلاقی مرتبط با پژوهش رعایت گردید.
حامی مالی
این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش بخش‌های مختلف پژوهش حاضر مشارکت داشته‌اند.
تعارض منافع
این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله برخود لازم می‌دانند که بـدینوسـیله از حمایت معاونت تحقیقات و فناوری و دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اراک تقدیر نمایند. همچنین از کلیـــه مـــادران شرکت کننده در پژوهش و نیز کارکنان محتــرم بخش نوزادان بیمارستان امام خمینی بروجرد قدردانی و تشکر می‌نمایند.
References
1. Salimi T, Dehghani K, Afkhami A, Karjoo Z, Noori Shadkam M, Fallah Zadeh H. Comparing the Effect of Breast-Milk and Leg Massage on Neonate's Pain Intensity during Heel-Blood Sampling in Neonatal Care Unit. [Persian]. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci. 2020;27(12):2192-2202. doi: 10.18502/ssu.v27i12.2835
2. Fitri SYR, Lusmilasari L, Juffrie M, Bellieni CV. Modified Sensory Stimulation Using Breastmilk for Reducing Pain Intensity in Neonates in Indonesia: A Randomized Controlled Trial. J Pediatr Nurs. 2020;53:e199-e203. doi: 10.1016/j.pedn.2020.04.004 pmid: 32402558
3. Sajjadi M, Basirimoghaddam M, Tatari M, Amiri Shadmehri E. The effect of non-nutritive sucking on Physiological and Behavioral Pain Responses Caused by First Turn Hepatitis B Vaccine in Term Infants. [Persian]. J Birjand Univ Med Sci. 2017;24(1):1-9.
4. Perry M, Tan Z, Chen J, Weidig T, Xu W, Cong XS. Neonatal Pain: Perceptions and Current Practice. Crit Care Nurs Clin North Am. 2018;30(4):549-561. doi: 10.1016/j.cnc.2018.07.013 pmid: 30447813
5. Vu-Ngoc H, Uyen NCM, Thinh OP, Don LD, Danh NVT, Truc NTT, et al. Analgesic effect of non-nutritive sucking in term neonates: A randomized controlled trial. Pediatr Neonatol. 2020;61(1):106-113. doi: 10.1016/j.pedneo.2019.07.003 pmid: 31474462
6. Ullsten A, Eriksson M, Klässbo M, Volgsten U. Singing, sharing, soothing - biopsychosocial rationales for parental infant-directed singing in neonatal pain management:A theoretical approach. Music Sci. 2018;1:1-13. doi: 10.1177/2059204318780841
7. Rafati S, Rejeh N, Tadrisi S, Karimi M, Molodi A. Effect of massage on physiological pain responses of blood sampling in infants. [Persian]. Iran J Nurs Res. 2015;10(2):45-53.
8. Shukla VV, Bansal S, Nimbalkar A, Chapla A, Phatak A, Patel D, et al. Pain Control Interventions in Preterm Neonates: A Randomized Controlled Trial. Indian Pediatr. 2018;55(4):292-296. pmid: 29428919
9. Jebreili M, Seyyed Rasouli A, Hosseini MB, Gojazadeh M, Neshat Esfahani H. The effect of breast milk odor in venipuncture pain in preerm infants: Randomized controled clinical trial. [Persian]. Med J Tabriz Univ Med Sci. 2016;38(3):42-49.
10. Mangat AK, Oei JL, Chen K, Quah-Smith I, Schmolzer GM. A Review of Non-Pharmacological Treatments for Pain Management in Newborn Infants. Children (Basel). 2018;5(10). doi: 10.3390/children5100130 pmid: 30241352
11. Pancekauskaite G, Jankauskaite L. Paediatric Pain Medicine: Pain Differences, Recognition and Coping Acute Procedural Pain in Paediatric Emergency Room. Medicina (Kaunas). 2018;54(6). doi: 10.3390/medicina54060094 pmid: 30486427
12. Bucsea O, Pillai Riddell R. Non-pharmacological pain management in the neonatal intensive care unit: Managing neonatal pain without drugs. Semin Fetal Neonatal Med. 2019;24(4):101017. doi: 10.1016/j.siny.2019.05.009 pmid: 31326301
13. Mehrnoosh N, Ashktorab T, Heidarzadeh M, Momenzadeh S. Exploring effective factors in the implementation of neonatal pain management from of nurses perspective in neonatal intensive care unit: A content analysis. [Persian]. Koomesh. 2017;19(2):309-319.
14. Liu Y, Huang X, Luo B, Peng W. Effects of combined oral sucrose and nonnutritive sucking (NNS) on procedural pain of NICU newborns, 2001 to 2016: A PRISMA-compliant systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017;96(6):e6108. doi: 10.1097/MD.0000000000006108 pmid: 28178172
15. Chen YS, Tan YJ, Zhou LS. Clinical effect of maternal voice stimulation in alleviating procedural pain in hospitalized neonates. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2019;21(1):58-63. doi: 10.7499/j.issn.1008-8830.2019.01.011
16. Aloisantoni A. The Effects of Recorded Maternal Sound on Preterm Neonates: A Systematic Literature Review. Honors Undergraduate Theses. 399. University of Central Florida.2018.
17. Campbell-Yeo M, Fernandes A, Johnston C. Procedural pain management for neonates using nonpharmacological strategies: part 2: mother-driven interventions. Adv Neonatal Care. 2011;11(5):312-318; quiz pg 319-320. doi: 10.1097/ANC.0b013e318229aa76 pmid: 22123399
18. Eskandari N, Keshavarz M, Jahdi F. Effective Factors on Physiological Responses of Premature Infants to Holly Quran Recitation. Qom Univ Med Sci J. 2011;5(S1):19-25.
19. Dehghani K, Bagheri Ahmadabadi A, Fallahzade H, Salimi T. Comparison of the Effect of Yakson Touch and Oral Glucose on the Severity of Phlebotomy Pain in Preterm Infants. Iran J Neonatol (IJN). 2019;10(4):25-32. doi: 10.22038/ijn.2019.38769.1614
20. Sarkaria E, Gruszfeld D. Assessing Neonatal Pain with NIPS and COMFORT-B: Evaluation of NICU's Staff Competences. Pain Res Manag. 2022;2022:8545372. doi: 10.1155/2022/8545372 pmid: 35340544
21. Sarhangi F, Mollahadi M, Ebadi A, Matinzadeh ZK, Tadrisi SD. Validity and reliability of neonatal infant pain scale in neonatal intensive care units in Iran (2010). [Persian]. Pakistan J Med Sci. 2011;27(5):1087-1091.
22. Chen YS, Tan YJ, Zhou LS. Clinical effect of maternal voice stimulation in alleviating procedural pain in hospitalized neonates. 2019;21(1):58-63. doi: 10.7499/j.issn.1008-8830.2019.01.011
23. Golchin M, Sheikhan Soudani E, Bahrami P, Shams soulari Z. The effect of combined use of nonnutritive sucking and sucrose on cardio-respiratory indices and pain behaviors during blood drawing-phlebotomy procedures in preterm infants undergoing intensive care. [Persian]. Anesthesiol Pain. 2016;7(2):41-54.
24. Rezaee HH, Bahrampour A, Zardadkhani H, Safaripour H. Investigating of the effects of mother's voice on physiological responses in premature infants. [Persian]. Iran J Anaesthesiol Critical Care. 2016;38(3):25-33.
25. Chirico G, Cabano R, Villa G, Bigogno A, Ardesi M, Dioni E. Randomised study showed that recorded maternal voices reduced pain in preterm infants undergoing heel lance procedures in a neonatal intensive care unit. Acta Paediatr. 2017;106(10):1564-1568. doi: 10.1111/apa.13944 pmid: 28580602
26. Filippa M, Devouche E, Arioni C, Imberty M, Gratier M. Live maternal speech and singing have beneficial effects on hospitalized preterm infants. Acta Paediatr. 2013;102(10):1017-1020. doi: 10.1111/apa.12356 pmid: 23848529
27. Johnston CC, Filion F, Nuyt AM. Recorded maternal voice for preterm neonates undergoing heel lance. Adv Neonatal Care. 2007;7(5):258-266. doi: 10.1097/01.ANC.0000296634.26669.13 pmid: 18049153
28. Mirzarahimi M, Mehrnoush N, Shahizadeh S, Samadi N, Amani F. Effect of non-nutritive sucking and leg massage on physiological and behavioral indicators of pain following heel blood sampling in term neonates. Int J Advanc Nurs Stud. 2013;2(2):74-79. doi: 10.14419/ijans.v2i2.578
29. Najafi H, Boskabadi H, Salari M, Karbandi S. Comparing the effect of cooling gel pad and non-nutritive sucking on pain during Hepatitis vaccination in newborn infants: A Randomized controlled clinical trial. [Persian]. J Mazandaran Univ Med Sci. 2019;29(172):22-23.
30. Liaw JJ, Yang L, Katherine Wang KW, Chen CM, Chang YC, Yin T. Non-nutritive sucking and facilitated tucking relieve preterm infant pain during heel-stick procedures: a prospective, randomised controlled crossover trial. Int J Nurs Stud. 2012;49(3):300-309. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2011.09.017 pmid: 22001561
31. Amiri Shadmehri E, Yaghoobi H, Sajjadi M, Abbasian M. Comparison of the effect of breast milk odor and non-nutrient sucking on physiological and behavioral pain responses of the first hepatitis B vaccine in term neonates. Open Nurs J. 2019;14:141-147. doi: 10.2174/1874434602014010141
32. Alidadian S, Naderifar M, Abbasi A, Navidian A, Mahmoodi N. Comparison of the Effect of Lullaby and Kangaroo Care on Physiological Criteria during Heel Lance in Preterm Neonates at the Neonatal Intensive Care Unit. Iran J Neonatol (IJN). 2021;12(4):40-47. doi: 10.22038/ijn.2021.50687.1896
2. Fitri SYR, Lusmilasari L, Juffrie M, Bellieni CV. Modified Sensory Stimulation Using Breastmilk for Reducing Pain Intensity in Neonates in Indonesia: A Randomized Controlled Trial. J Pediatr Nurs. 2020;53:e199-e203. doi: 10.1016/j.pedn.2020.04.004 pmid: 32402558
3. Sajjadi M, Basirimoghaddam M, Tatari M, Amiri Shadmehri E. The effect of non-nutritive sucking on Physiological and Behavioral Pain Responses Caused by First Turn Hepatitis B Vaccine in Term Infants. [Persian]. J Birjand Univ Med Sci. 2017;24(1):1-9.
4. Perry M, Tan Z, Chen J, Weidig T, Xu W, Cong XS. Neonatal Pain: Perceptions and Current Practice. Crit Care Nurs Clin North Am. 2018;30(4):549-561. doi: 10.1016/j.cnc.2018.07.013 pmid: 30447813
5. Vu-Ngoc H, Uyen NCM, Thinh OP, Don LD, Danh NVT, Truc NTT, et al. Analgesic effect of non-nutritive sucking in term neonates: A randomized controlled trial. Pediatr Neonatol. 2020;61(1):106-113. doi: 10.1016/j.pedneo.2019.07.003 pmid: 31474462
6. Ullsten A, Eriksson M, Klässbo M, Volgsten U. Singing, sharing, soothing - biopsychosocial rationales for parental infant-directed singing in neonatal pain management:A theoretical approach. Music Sci. 2018;1:1-13. doi: 10.1177/2059204318780841
7. Rafati S, Rejeh N, Tadrisi S, Karimi M, Molodi A. Effect of massage on physiological pain responses of blood sampling in infants. [Persian]. Iran J Nurs Res. 2015;10(2):45-53.
8. Shukla VV, Bansal S, Nimbalkar A, Chapla A, Phatak A, Patel D, et al. Pain Control Interventions in Preterm Neonates: A Randomized Controlled Trial. Indian Pediatr. 2018;55(4):292-296. pmid: 29428919
9. Jebreili M, Seyyed Rasouli A, Hosseini MB, Gojazadeh M, Neshat Esfahani H. The effect of breast milk odor in venipuncture pain in preerm infants: Randomized controled clinical trial. [Persian]. Med J Tabriz Univ Med Sci. 2016;38(3):42-49.
10. Mangat AK, Oei JL, Chen K, Quah-Smith I, Schmolzer GM. A Review of Non-Pharmacological Treatments for Pain Management in Newborn Infants. Children (Basel). 2018;5(10). doi: 10.3390/children5100130 pmid: 30241352
11. Pancekauskaite G, Jankauskaite L. Paediatric Pain Medicine: Pain Differences, Recognition and Coping Acute Procedural Pain in Paediatric Emergency Room. Medicina (Kaunas). 2018;54(6). doi: 10.3390/medicina54060094 pmid: 30486427
12. Bucsea O, Pillai Riddell R. Non-pharmacological pain management in the neonatal intensive care unit: Managing neonatal pain without drugs. Semin Fetal Neonatal Med. 2019;24(4):101017. doi: 10.1016/j.siny.2019.05.009 pmid: 31326301
13. Mehrnoosh N, Ashktorab T, Heidarzadeh M, Momenzadeh S. Exploring effective factors in the implementation of neonatal pain management from of nurses perspective in neonatal intensive care unit: A content analysis. [Persian]. Koomesh. 2017;19(2):309-319.
14. Liu Y, Huang X, Luo B, Peng W. Effects of combined oral sucrose and nonnutritive sucking (NNS) on procedural pain of NICU newborns, 2001 to 2016: A PRISMA-compliant systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017;96(6):e6108. doi: 10.1097/MD.0000000000006108 pmid: 28178172
15. Chen YS, Tan YJ, Zhou LS. Clinical effect of maternal voice stimulation in alleviating procedural pain in hospitalized neonates. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2019;21(1):58-63. doi: 10.7499/j.issn.1008-8830.2019.01.011
16. Aloisantoni A. The Effects of Recorded Maternal Sound on Preterm Neonates: A Systematic Literature Review. Honors Undergraduate Theses. 399. University of Central Florida.2018.
17. Campbell-Yeo M, Fernandes A, Johnston C. Procedural pain management for neonates using nonpharmacological strategies: part 2: mother-driven interventions. Adv Neonatal Care. 2011;11(5):312-318; quiz pg 319-320. doi: 10.1097/ANC.0b013e318229aa76 pmid: 22123399
18. Eskandari N, Keshavarz M, Jahdi F. Effective Factors on Physiological Responses of Premature Infants to Holly Quran Recitation. Qom Univ Med Sci J. 2011;5(S1):19-25.
19. Dehghani K, Bagheri Ahmadabadi A, Fallahzade H, Salimi T. Comparison of the Effect of Yakson Touch and Oral Glucose on the Severity of Phlebotomy Pain in Preterm Infants. Iran J Neonatol (IJN). 2019;10(4):25-32. doi: 10.22038/ijn.2019.38769.1614
20. Sarkaria E, Gruszfeld D. Assessing Neonatal Pain with NIPS and COMFORT-B: Evaluation of NICU's Staff Competences. Pain Res Manag. 2022;2022:8545372. doi: 10.1155/2022/8545372 pmid: 35340544
21. Sarhangi F, Mollahadi M, Ebadi A, Matinzadeh ZK, Tadrisi SD. Validity and reliability of neonatal infant pain scale in neonatal intensive care units in Iran (2010). [Persian]. Pakistan J Med Sci. 2011;27(5):1087-1091.
22. Chen YS, Tan YJ, Zhou LS. Clinical effect of maternal voice stimulation in alleviating procedural pain in hospitalized neonates. 2019;21(1):58-63. doi: 10.7499/j.issn.1008-8830.2019.01.011
23. Golchin M, Sheikhan Soudani E, Bahrami P, Shams soulari Z. The effect of combined use of nonnutritive sucking and sucrose on cardio-respiratory indices and pain behaviors during blood drawing-phlebotomy procedures in preterm infants undergoing intensive care. [Persian]. Anesthesiol Pain. 2016;7(2):41-54.
24. Rezaee HH, Bahrampour A, Zardadkhani H, Safaripour H. Investigating of the effects of mother's voice on physiological responses in premature infants. [Persian]. Iran J Anaesthesiol Critical Care. 2016;38(3):25-33.
25. Chirico G, Cabano R, Villa G, Bigogno A, Ardesi M, Dioni E. Randomised study showed that recorded maternal voices reduced pain in preterm infants undergoing heel lance procedures in a neonatal intensive care unit. Acta Paediatr. 2017;106(10):1564-1568. doi: 10.1111/apa.13944 pmid: 28580602
26. Filippa M, Devouche E, Arioni C, Imberty M, Gratier M. Live maternal speech and singing have beneficial effects on hospitalized preterm infants. Acta Paediatr. 2013;102(10):1017-1020. doi: 10.1111/apa.12356 pmid: 23848529
27. Johnston CC, Filion F, Nuyt AM. Recorded maternal voice for preterm neonates undergoing heel lance. Adv Neonatal Care. 2007;7(5):258-266. doi: 10.1097/01.ANC.0000296634.26669.13 pmid: 18049153
28. Mirzarahimi M, Mehrnoush N, Shahizadeh S, Samadi N, Amani F. Effect of non-nutritive sucking and leg massage on physiological and behavioral indicators of pain following heel blood sampling in term neonates. Int J Advanc Nurs Stud. 2013;2(2):74-79. doi: 10.14419/ijans.v2i2.578
29. Najafi H, Boskabadi H, Salari M, Karbandi S. Comparing the effect of cooling gel pad and non-nutritive sucking on pain during Hepatitis vaccination in newborn infants: A Randomized controlled clinical trial. [Persian]. J Mazandaran Univ Med Sci. 2019;29(172):22-23.
30. Liaw JJ, Yang L, Katherine Wang KW, Chen CM, Chang YC, Yin T. Non-nutritive sucking and facilitated tucking relieve preterm infant pain during heel-stick procedures: a prospective, randomised controlled crossover trial. Int J Nurs Stud. 2012;49(3):300-309. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2011.09.017 pmid: 22001561
31. Amiri Shadmehri E, Yaghoobi H, Sajjadi M, Abbasian M. Comparison of the effect of breast milk odor and non-nutrient sucking on physiological and behavioral pain responses of the first hepatitis B vaccine in term neonates. Open Nurs J. 2019;14:141-147. doi: 10.2174/1874434602014010141
32. Alidadian S, Naderifar M, Abbasi A, Navidian A, Mahmoodi N. Comparison of the Effect of Lullaby and Kangaroo Care on Physiological Criteria during Heel Lance in Preterm Neonates at the Neonatal Intensive Care Unit. Iran J Neonatol (IJN). 2021;12(4):40-47. doi: 10.22038/ijn.2021.50687.1896
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
پرستاری و مامایی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
مجله طب مکمل
اراک، سردشت، میدان بسیج، مجتمع دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی اراک، بال آبی، دفتر مجله طب مکمل
تلفن دفتر نشریه: 08634173524
ایمیل: journalcmjaarakmu.ac.ir
