آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 14، شماره 1 - ( 2-1403 )
جلد 14 شماره 1 صفحات 44-38 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mousavi H, Badri H, Najafi E, Parastar S, Nazari S. Comparing the Anti-candidal Effect of Egg White (Machine and Local) with Amphotericin B in Vitro. cmja 2024; 14 (1) :38-44
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-971-fa.html
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-971-fa.html
موسوی حیدر، بدری هاجر، نجفی اسماعیل، پرستار سعید، نظری شهرام. مقایسه اثر ضدکاندیدایی سفیده‌ی تخم‌مرغ (ماشینی و محلی) با آمفوتریسین ب در محیط برون‌تنی. فصلنامه طب مکمل. 1403; 14 (1) :38-44
حیدر موسوی1 
، هاجر بدری2 ، اسماعیل نجفی3 ، سعید پرستار4 ، شهرام نظری* 5
، هاجر بدری2 ، اسماعیل نجفی3 ، سعید پرستار4 ، شهرام نظری* 5
1- کارشناسی، گروه بهداشت عمومی، عضو کمیتهی تحقیقات دانشجویی، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
2- کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
3- مربی، گروه بهداشت عمومی، دانشگاه علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
4- استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
5- استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران ،Shahramnazari73@yahoo.com
2- کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
3- مربی، گروه بهداشت عمومی، دانشگاه علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
4- استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران
5- استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران ،
متن کامل [PDF 645 kb]
(96 دریافت)
| چکیده (HTML) (246 مشاهده)
متن کامل: (61 مشاهده)
ﻣﻘﺪﻣﻪ
بیماریهایی که منشأ قارچی دارند، در زمره‌ی بیماریهای شناخته‌شده‌ای هستند که از گذشته تا به حال، همواره گریبان‌گیر انسان بودهاند و به همین منظور، تلاشهای زیادی برای شناخت، کنترل و درمان این عوامل بیماریزا صورت گرفته است (1). جنس کاندیدا دربرگیرنده‌ی مخمرهای کروی، بیضوی یا مستطیلی‌شکل است که معمولاً از طریق جوانه زدن در جهات مختلف تکثیر مییابد و قادر به رشد در محیط اسیدی یا نمک زیاد است (2). در بین گونههای مختلف جنس کاندیدا، حداقل 7 گونه‌ی مختلف وجود دارد که برای انسان بیماریزاست (3). مهمترین آنها کاندیدا آلبیکنز است که از قارچهای شایع بیماریزاست و در انسان به شکلهای مختلف ایجاد برفک می‌کند (4). همچنین، عفونت‌های قارچی از جمله بیماریهای نسبتاً شایع دهانی است. دنچراستوماتیتیس التهاب مزمن غشای مخاطی است که در ناحیه‌ای که توسط دنچر پوشیده شده است، ایجاد میشود و در 11 تا 67 درصد افرادی که از دنچر متحرک استفاده میکنند، مشاهده میشود (5). کاندیدا آلبیکنز مهمترین میکروارگانیسمی است که در بیماریزایی دنچراستوماتیتیس نقش دارد (6).
روشهای مهم درمان و پیشگیری شامل رعایت بهداشت دهان و دندان‌مصنوعی و نیز تصحیح عادات استفاده از دندان‌مصنوعی است (7). درمان‌های متعددی برای عفونت‌های قارچی ناشی از دنچر وجود دارد که از بین آنها می‌توان شست‌وشو با آب‌نمک، هیپوکلریت سدیم، کلرهگزیدین و داروهای ضدقارچی موضعی و سیستمی را نام برد (8, 9). درمان این بیماری بسیار مشکل است و علی‌رغم استفاده از داروهای ضدقارچی، شیوع دنچراستوماتیتیس بسیار بالاست (10).
مصرف ترکیبات ضدقارچی به‌علت داشتن عوارض جانبی وسیع، به میزان زیادی محدود شده است (11). سمیت و مقاومت دارویی دلایل اصلی تحقیقات وسیع دربارهی ترکیبات ضدقارچی جدید و بررسی اثرات درمانی آن‌هاست (12). تب، رعشه، حالت تهوع و اختلال در عملکرد کلیه از جمله علائمی هستند که در برخی موارد با مصرف آمفوتریسین ب به وجود میآیند. خانوادهی آزولها، مانند فلوکونازول، سمیت کبدی دارند (13). با در نظر گرفتن این مشکلات، شناسایی و توسعه‌ی عوامل ضدقارچی جدید که کمترین سمیت برای سلولهای میزبان را داشته باشد، ضروری به نظر میرسد.
انواع مختلفی از مواد ضدمیکروبی مانند کلر، برم، ید، نیتریت و نیترات در صنایع مختلف به کار میرود. به‌دلیل اینکه هریک از این‌ها معایب خاص خودشان را دارند و میتوانند باعث آسیب به سلامت انسان و محیط‌زیست شوند، یافتن مواد ضدمیکروبی جدید بر پایه‌ی آلی همواره از دغدغههای محققان بوده است (13). یکی از این مواد ضدمیکروبی که خاصیت ضدمیکروبی بالایی دارد، سفیده‌ی تخم‌مرغ است.
سفیده‌ی تخم‌مرغ از 88 درصد آب، 6/10 درصد پروتئین، 9/0 درصد کربوهیدرات و 5/0 درصد مواد معدنی تشکیل شده است، اما از نظر طبیعت ناهمگن است (14). صدها پروتئین در سفیده‌ی تخم‌مرغ شناسایی شده است و تعدادی از آنها خواص ضدمیکروبی دارند (15). برخی از آنها مانند لیزوزیم و دیفنسینها باعث آسیب به پوشش باکتری می‌شوند (14). برخی دیگر با مهار پروتئازهای باکتریایی (اووستاتین، سیستاتین و اووآلبومین) یا با محدود کردن دسترسی به مواد مغذی کلیدی عمل میکنند (16). سفیده‌ی تخم‌مرغ همچنین حاوی مقادیر درخور توجهی از اووترانسفرین (13 گرم در لیتر) است که یک پروتئین کلات‌کننده‌ی فلزی متعلق به خانوادهی ترانسفرین است (17). به‌طور کلی، پذیرفته شده است که فرایند کلیدی در دفاع از سفیده‌ی تخم‌مرغ در برابر تهاجم میکروبی، اتصال اووترانسفرین به آهن است؛ بنابراین، کمبود آهن برای فعالیت میکروب‌ها اتفاق میافتد (15).
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اووترانسفرین یک فعالیت ضدمیکروبی اضافی دارد که مستقل از فعالیت محدودکننده‌ی آهن آن است. به نظر میرسد که این فعالیت اضافی به تعامل مستقیم با غشای سلول میکروبی نیاز دارد و عملکرد غشا را مختل می‌کند (18). سایر پارامترها نیز در ایمنی غیرفعال سفیده‌ی تخم‌مرغ نقش دارند و میتوانند فعالیت پروتئین‌های ضدمیکروبی سفیده‌ی تخم‌مرغ، مانند اووترانسفرین را تعدیل کنند (19). در واقع، سفیده‌ی تخم‌مرغ شرایط خاصی از pH، ویسکوزیته، ترکیب یونی و فعالیت‌های پروتئینی را ارائه می‌دهد که میتواند به‌طور درخور توجهی بر عملکرد ضدباکتریایی اووترانسفرین تأثیر بگذارد (20). ویسکوزیته‌ی بالای سفیده‌ی تخم‌مرغ میتواند تحرک باکتری‌ها و دسترسی به مواد مغذی، از جمله آهن را محدود کند. pH سفیده‌ی تخم‌مرغ طی دو تا سه روز پس از تخم‌گذاری در دمای اتاق افزایش مییابد. این pH افزایش‌یافته به‌طور کلی بخشی از فعالیت ضدمیکروبی سفیده‌ی تخم‌مرغ شناخته میشود که میتواند بر فعالیت مولکولهای ضدمیکروبی و همچنین، وضعیت غشای میکروبی تأثیر بگذارد (21).
تاکنون مطالعهای در زمینه‌ی تعیین حداقل غلظت بازدارندگی، کشندگی و قطر هاله‌ی عدم رشد سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز انجام نشده است؛ بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین قطر هاله‌ی عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی و محلی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز در محیط آزمایشگاهی و مقایسه‌ی قدرت ضدقارچی آن با آمفوتریسین ب است.
روش ﮐﺎر
پژوهشگران روشهای تعیین هاله‌ی عدم رشد یا ناحیه‌ی بازدارندگی (Zone of inhibition)، تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (Minimum Inhibitory Concentration) و تعیین حداقل غلظت کشندگی (Minimum fungicidal Concentration) را برای بررسی تأثیر مواد ضدمیکروبی به کار برده‌اند (22, 23). هاله‌ی عدم رشد به‌عنوان روشی کیفی برای تعیین مقاومت یک میکروب در برابر ماده‌ی ضدمیکروبی به کار برده میشود. حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی برای بررسی کمی خاصیت ضدمیکروبی سفیدههای تخم‌مرغ به کار گرفته خواهند شد. حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میتوانند بهترین حساسیت برآورد کمی را داشته باشند. MIC و MFC درجه‌ی مقاومت میکروارگانیسم در برابر ماده‌ی ضدمیکروبی را نشان می‌دهند (24).
قارچ کاندیدا آلبیکنز (PTCC 5027) تهیه‌شده از مرکز پژوهشهای صنعتی ایران، پس از خریداری در محیط کشت سابرو دکستروز آگار (شرکت مرک، آلمان) به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس کشت داده شد. کاندیداهای تکثیریافته و جوان در محیط استریل آزمایشگاه و کنار شعله با لوپ استریل از محیط کشت سابرو دکستروز آگار برداشت شد و در آب‌مقطر استریل سوسپانسیون شد.
سپس، طول موج دستگاه اسپکتروفتومتر (DR6000-HACH) برای به دست آوردن استاندارد نیم مک فارلند، روی 610 نانومتر تنظیم شد. عدد نشان‌داده‌شده توسط دستگاه درصورتی‌که در بازه‌ی 13/0-09/0 باشد، نشانگر کدورتی است که در هر میلیلیتر از آن، 105× 5/1 عدد سلول مخمر وجود دارد. درصورتی‌که عدد نشان‌داده‌شده توسط دستگاه از بازه‌ی مدنظر پایین‌تر باشد، با افزودن کلنی مخمر میزان کدورت آن را افزایش میدهیم. همچنین، در صورت بالاتر بودن آن عدد از بازه‌ی مدنظر، سوسپانسیون را با آب‌مقطر رقیق میکنیم. آزمایش‌های حداقل غلظت بازدارندگی MIC و MFC با استفاده از روش رقیق‌سازی میکرو بر اساس روش توصیه‌شده توسط CLSI (Clinical and Laboratory Standards Institute) انجام شد (25).
در این روش، از میکروچاهکها (شکل 1) برای تعیین اثر ضدقارچی رقتهای مختلف سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی و آمفوتریسین ب استفاده شد. یک چاهک شاهد برای کنترل مثبت و یک چاهک شاهد برای کنترل منفی استفاده شد. شاهد مثبت حاوی محیط کشت سابرودکستروز براث و قارچ بود که ماده‌ی ضدقارچی به آن اضافه نشده بود. همچنین، شاهد منفی فقط حاوی محیط کشت بود. برای تعیین مقدار دقیق MIC و MFC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی در مقابل قارچ کاندیدا آلبیکنز، آزمایش‌ها با رقتهای مختلف (50 درصد، 25 درصد، 5/12 درصد، 25/6 درصد و 125/3 درصد) سفیده‌ی هر تخم‌مرغ به‌صورت رقیق‌سازی سریالی انجام داده شد. به هر چاهک از ردیف A (شکل 1) که شامل 12 چاهک است، 100 میکرولیتر محیط کشت سابرودکستروز براث استریل ریخته شد. سپس، 100 میکرولیتر از سفیده‌ی تخم‌مرغ به چاهک شماره‌ی A1 ریخته شد و چندین بار پیپت شد و سپس، از چاهک A1، 100 میکرولیتر برداشت شد و به چاهک A2 انتقال داده شد. این عملیات رقیق‌سازی تا چاهک A10 انجام داده شد و غلظت سفیده‌ی تخم‌مرغ در خانه‌ی A10 به اندازه‌ی 10 5/0 برابر غلظت اولیه کاهش یافت. چاهک‌های A11 و A12 به‌ترتیب کنترل مثبت و کنترل منفی در نظر گرفته شدند. سپس، 5 میکرولیتر از سوسپانسیون مخمر آماده‌شده با غلظت 1/0 برابر نیم مک فارلند به همه‌ی چاهکها، به‌جز چاهک کنترل منفی اضافه شد. سپس، میکروپلیت به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس قرار داده شد. پس از طی زمان 72 ساعت، چاهکها از نظر کدورت ناشی از رشد قارچ تلقیح‌شده بررسی شدند. چاهکی که کمترین غلظت از سفیده‌ی تخم‌مرغ را داشت و رشد قارچ در آن مشاهده نشده بود، MIC در نظر گرفته شد. برای تعیین MFC سفیده‌ی تخم‌مرغها، از چاهکهایی که رشد در آنها مشاهده نشده بود، 10 میکرولیتر روی محیط کشت سابرودکستروز آگار کشت داده شد و در گرم‌خانه در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس به مدت 72 ساعت گرماگذاری شد. بعد از گرماگذاری، پلیت مربوط به چاهکی که حاوی کمترین غلظت از سفیده‌ی تخم‌مرغها بود و رشد قارچ برابر یا کمتر از 11 کلنی در آن مشاهده شده بود، MFC در نظر گرفته شد. تمامی این عملیات در زیر هود استریل انجام شد. آزمایش‌های MIC و MFC به‌صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی به‌صورت مجزا هم انجام شد.
شکل 1: میکروچاهکها برای تعیین MIC و MFC
روش دیسک آگار دیفیوژن (ZOI)
از کدورت سوسپانسیون تهیه‌شده مطابق با استاندارد نیم مک فارلند در پلیتهای حاوی محیط کشت سابرودکستروز آگار بهوسیلهی سواپ استریل به‌صورت یکنواخت کشت داده شدند. سپس، دیسکهای خالی (Blank disk) 6میلی‌متری در شرایط کاملاً استریل به 50 میکرولیتر از سفیده‌ی تخم‌مرغها و آمفوتریسین ب آغشته شد و به‌منظور خشک شدن، به مدت 30 دقیقه در گرم‌خانه در دمای 30 درجه‌ی سلسیوس قرار داده شد و سپس، دیسکها در داخل پلیتها به فاصله‌ی مناسب قرار گرفت و پس از گرم‌خانه‌گذاری به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس، قطر هاله‌ی عدم رشد بهوسیلهی خط‌کش برای هریک از آنها اندازهگیری و برحسب میلیمتر گزارش شد (25).
یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
بیماریهایی که منشأ قارچی دارند، در زمره‌ی بیماریهای شناخته‌شده‌ای هستند که از گذشته تا به حال، همواره گریبان‌گیر انسان بودهاند و به همین منظور، تلاشهای زیادی برای شناخت، کنترل و درمان این عوامل بیماریزا صورت گرفته است (1). جنس کاندیدا دربرگیرنده‌ی مخمرهای کروی، بیضوی یا مستطیلی‌شکل است که معمولاً از طریق جوانه زدن در جهات مختلف تکثیر مییابد و قادر به رشد در محیط اسیدی یا نمک زیاد است (2). در بین گونههای مختلف جنس کاندیدا، حداقل 7 گونه‌ی مختلف وجود دارد که برای انسان بیماریزاست (3). مهمترین آنها کاندیدا آلبیکنز است که از قارچهای شایع بیماریزاست و در انسان به شکلهای مختلف ایجاد برفک می‌کند (4). همچنین، عفونت‌های قارچی از جمله بیماریهای نسبتاً شایع دهانی است. دنچراستوماتیتیس التهاب مزمن غشای مخاطی است که در ناحیه‌ای که توسط دنچر پوشیده شده است، ایجاد میشود و در 11 تا 67 درصد افرادی که از دنچر متحرک استفاده میکنند، مشاهده میشود (5). کاندیدا آلبیکنز مهمترین میکروارگانیسمی است که در بیماریزایی دنچراستوماتیتیس نقش دارد (6).
روشهای مهم درمان و پیشگیری شامل رعایت بهداشت دهان و دندان‌مصنوعی و نیز تصحیح عادات استفاده از دندان‌مصنوعی است (7). درمان‌های متعددی برای عفونت‌های قارچی ناشی از دنچر وجود دارد که از بین آنها می‌توان شست‌وشو با آب‌نمک، هیپوکلریت سدیم، کلرهگزیدین و داروهای ضدقارچی موضعی و سیستمی را نام برد (8, 9). درمان این بیماری بسیار مشکل است و علی‌رغم استفاده از داروهای ضدقارچی، شیوع دنچراستوماتیتیس بسیار بالاست (10).
مصرف ترکیبات ضدقارچی به‌علت داشتن عوارض جانبی وسیع، به میزان زیادی محدود شده است (11). سمیت و مقاومت دارویی دلایل اصلی تحقیقات وسیع دربارهی ترکیبات ضدقارچی جدید و بررسی اثرات درمانی آن‌هاست (12). تب، رعشه، حالت تهوع و اختلال در عملکرد کلیه از جمله علائمی هستند که در برخی موارد با مصرف آمفوتریسین ب به وجود میآیند. خانوادهی آزولها، مانند فلوکونازول، سمیت کبدی دارند (13). با در نظر گرفتن این مشکلات، شناسایی و توسعه‌ی عوامل ضدقارچی جدید که کمترین سمیت برای سلولهای میزبان را داشته باشد، ضروری به نظر میرسد.
انواع مختلفی از مواد ضدمیکروبی مانند کلر، برم، ید، نیتریت و نیترات در صنایع مختلف به کار میرود. به‌دلیل اینکه هریک از این‌ها معایب خاص خودشان را دارند و میتوانند باعث آسیب به سلامت انسان و محیط‌زیست شوند، یافتن مواد ضدمیکروبی جدید بر پایه‌ی آلی همواره از دغدغههای محققان بوده است (13). یکی از این مواد ضدمیکروبی که خاصیت ضدمیکروبی بالایی دارد، سفیده‌ی تخم‌مرغ است.
سفیده‌ی تخم‌مرغ از 88 درصد آب، 6/10 درصد پروتئین، 9/0 درصد کربوهیدرات و 5/0 درصد مواد معدنی تشکیل شده است، اما از نظر طبیعت ناهمگن است (14). صدها پروتئین در سفیده‌ی تخم‌مرغ شناسایی شده است و تعدادی از آنها خواص ضدمیکروبی دارند (15). برخی از آنها مانند لیزوزیم و دیفنسینها باعث آسیب به پوشش باکتری می‌شوند (14). برخی دیگر با مهار پروتئازهای باکتریایی (اووستاتین، سیستاتین و اووآلبومین) یا با محدود کردن دسترسی به مواد مغذی کلیدی عمل میکنند (16). سفیده‌ی تخم‌مرغ همچنین حاوی مقادیر درخور توجهی از اووترانسفرین (13 گرم در لیتر) است که یک پروتئین کلات‌کننده‌ی فلزی متعلق به خانوادهی ترانسفرین است (17). به‌طور کلی، پذیرفته شده است که فرایند کلیدی در دفاع از سفیده‌ی تخم‌مرغ در برابر تهاجم میکروبی، اتصال اووترانسفرین به آهن است؛ بنابراین، کمبود آهن برای فعالیت میکروب‌ها اتفاق میافتد (15).
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اووترانسفرین یک فعالیت ضدمیکروبی اضافی دارد که مستقل از فعالیت محدودکننده‌ی آهن آن است. به نظر میرسد که این فعالیت اضافی به تعامل مستقیم با غشای سلول میکروبی نیاز دارد و عملکرد غشا را مختل می‌کند (18). سایر پارامترها نیز در ایمنی غیرفعال سفیده‌ی تخم‌مرغ نقش دارند و میتوانند فعالیت پروتئین‌های ضدمیکروبی سفیده‌ی تخم‌مرغ، مانند اووترانسفرین را تعدیل کنند (19). در واقع، سفیده‌ی تخم‌مرغ شرایط خاصی از pH، ویسکوزیته، ترکیب یونی و فعالیت‌های پروتئینی را ارائه می‌دهد که میتواند به‌طور درخور توجهی بر عملکرد ضدباکتریایی اووترانسفرین تأثیر بگذارد (20). ویسکوزیته‌ی بالای سفیده‌ی تخم‌مرغ میتواند تحرک باکتری‌ها و دسترسی به مواد مغذی، از جمله آهن را محدود کند. pH سفیده‌ی تخم‌مرغ طی دو تا سه روز پس از تخم‌گذاری در دمای اتاق افزایش مییابد. این pH افزایش‌یافته به‌طور کلی بخشی از فعالیت ضدمیکروبی سفیده‌ی تخم‌مرغ شناخته میشود که میتواند بر فعالیت مولکولهای ضدمیکروبی و همچنین، وضعیت غشای میکروبی تأثیر بگذارد (21).
تاکنون مطالعهای در زمینه‌ی تعیین حداقل غلظت بازدارندگی، کشندگی و قطر هاله‌ی عدم رشد سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز انجام نشده است؛ بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین قطر هاله‌ی عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی و محلی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز در محیط آزمایشگاهی و مقایسه‌ی قدرت ضدقارچی آن با آمفوتریسین ب است.
روش ﮐﺎر
پژوهشگران روشهای تعیین هاله‌ی عدم رشد یا ناحیه‌ی بازدارندگی (Zone of inhibition)، تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (Minimum Inhibitory Concentration) و تعیین حداقل غلظت کشندگی (Minimum fungicidal Concentration) را برای بررسی تأثیر مواد ضدمیکروبی به کار برده‌اند (22, 23). هاله‌ی عدم رشد به‌عنوان روشی کیفی برای تعیین مقاومت یک میکروب در برابر ماده‌ی ضدمیکروبی به کار برده میشود. حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی برای بررسی کمی خاصیت ضدمیکروبی سفیدههای تخم‌مرغ به کار گرفته خواهند شد. حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میتوانند بهترین حساسیت برآورد کمی را داشته باشند. MIC و MFC درجه‌ی مقاومت میکروارگانیسم در برابر ماده‌ی ضدمیکروبی را نشان می‌دهند (24).
قارچ کاندیدا آلبیکنز (PTCC 5027) تهیه‌شده از مرکز پژوهشهای صنعتی ایران، پس از خریداری در محیط کشت سابرو دکستروز آگار (شرکت مرک، آلمان) به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس کشت داده شد. کاندیداهای تکثیریافته و جوان در محیط استریل آزمایشگاه و کنار شعله با لوپ استریل از محیط کشت سابرو دکستروز آگار برداشت شد و در آب‌مقطر استریل سوسپانسیون شد.
سپس، طول موج دستگاه اسپکتروفتومتر (DR6000-HACH) برای به دست آوردن استاندارد نیم مک فارلند، روی 610 نانومتر تنظیم شد. عدد نشان‌داده‌شده توسط دستگاه درصورتی‌که در بازه‌ی 13/0-09/0 باشد، نشانگر کدورتی است که در هر میلیلیتر از آن، 105× 5/1 عدد سلول مخمر وجود دارد. درصورتی‌که عدد نشان‌داده‌شده توسط دستگاه از بازه‌ی مدنظر پایین‌تر باشد، با افزودن کلنی مخمر میزان کدورت آن را افزایش میدهیم. همچنین، در صورت بالاتر بودن آن عدد از بازه‌ی مدنظر، سوسپانسیون را با آب‌مقطر رقیق میکنیم. آزمایش‌های حداقل غلظت بازدارندگی MIC و MFC با استفاده از روش رقیق‌سازی میکرو بر اساس روش توصیه‌شده توسط CLSI (Clinical and Laboratory Standards Institute) انجام شد (25).
در این روش، از میکروچاهکها (شکل 1) برای تعیین اثر ضدقارچی رقتهای مختلف سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی و آمفوتریسین ب استفاده شد. یک چاهک شاهد برای کنترل مثبت و یک چاهک شاهد برای کنترل منفی استفاده شد. شاهد مثبت حاوی محیط کشت سابرودکستروز براث و قارچ بود که ماده‌ی ضدقارچی به آن اضافه نشده بود. همچنین، شاهد منفی فقط حاوی محیط کشت بود. برای تعیین مقدار دقیق MIC و MFC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی در مقابل قارچ کاندیدا آلبیکنز، آزمایش‌ها با رقتهای مختلف (50 درصد، 25 درصد، 5/12 درصد، 25/6 درصد و 125/3 درصد) سفیده‌ی هر تخم‌مرغ به‌صورت رقیق‌سازی سریالی انجام داده شد. به هر چاهک از ردیف A (شکل 1) که شامل 12 چاهک است، 100 میکرولیتر محیط کشت سابرودکستروز براث استریل ریخته شد. سپس، 100 میکرولیتر از سفیده‌ی تخم‌مرغ به چاهک شماره‌ی A1 ریخته شد و چندین بار پیپت شد و سپس، از چاهک A1، 100 میکرولیتر برداشت شد و به چاهک A2 انتقال داده شد. این عملیات رقیق‌سازی تا چاهک A10 انجام داده شد و غلظت سفیده‌ی تخم‌مرغ در خانه‌ی A10 به اندازه‌ی 10 5/0 برابر غلظت اولیه کاهش یافت. چاهک‌های A11 و A12 به‌ترتیب کنترل مثبت و کنترل منفی در نظر گرفته شدند. سپس، 5 میکرولیتر از سوسپانسیون مخمر آماده‌شده با غلظت 1/0 برابر نیم مک فارلند به همه‌ی چاهکها، به‌جز چاهک کنترل منفی اضافه شد. سپس، میکروپلیت به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس قرار داده شد. پس از طی زمان 72 ساعت، چاهکها از نظر کدورت ناشی از رشد قارچ تلقیح‌شده بررسی شدند. چاهکی که کمترین غلظت از سفیده‌ی تخم‌مرغ را داشت و رشد قارچ در آن مشاهده نشده بود، MIC در نظر گرفته شد. برای تعیین MFC سفیده‌ی تخم‌مرغها، از چاهکهایی که رشد در آنها مشاهده نشده بود، 10 میکرولیتر روی محیط کشت سابرودکستروز آگار کشت داده شد و در گرم‌خانه در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس به مدت 72 ساعت گرماگذاری شد. بعد از گرماگذاری، پلیت مربوط به چاهکی که حاوی کمترین غلظت از سفیده‌ی تخم‌مرغها بود و رشد قارچ برابر یا کمتر از 11 کلنی در آن مشاهده شده بود، MFC در نظر گرفته شد. تمامی این عملیات در زیر هود استریل انجام شد. آزمایش‌های MIC و MFC به‌صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی به‌صورت مجزا هم انجام شد.
شکل 1: میکروچاهکها برای تعیین MIC و MFC
روش دیسک آگار دیفیوژن (ZOI)
از کدورت سوسپانسیون تهیه‌شده مطابق با استاندارد نیم مک فارلند در پلیتهای حاوی محیط کشت سابرودکستروز آگار بهوسیلهی سواپ استریل به‌صورت یکنواخت کشت داده شدند. سپس، دیسکهای خالی (Blank disk) 6میلی‌متری در شرایط کاملاً استریل به 50 میکرولیتر از سفیده‌ی تخم‌مرغها و آمفوتریسین ب آغشته شد و به‌منظور خشک شدن، به مدت 30 دقیقه در گرم‌خانه در دمای 30 درجه‌ی سلسیوس قرار داده شد و سپس، دیسکها در داخل پلیتها به فاصله‌ی مناسب قرار گرفت و پس از گرم‌خانه‌گذاری به مدت 72 ساعت در دمای 25 درجه‌ی سلسیوس، قطر هاله‌ی عدم رشد بهوسیلهی خط‌کش برای هریک از آنها اندازهگیری و برحسب میلیمتر گزارش شد (25).
یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
تعیین حداقل غلظت بازدارندگی ( (MICو حداقل غلظت کشندگی (MFC)
بر اساس نتایج حاصل از آزمایش‌ها، مقدار MIC سفیده‌ی تخممرغهای محلی روی کاندیدا آلبیکنز برابر با 25 درصد و مقدار MFC آن برابر با 50 درصد به دست آمد، به‌طوری که در این رقت هیچ کلنی از قارچ مشاهده نشد (شکل 2. الف). همچنین، مقدار MFC سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی برابر با 25 درصد و مقدار MFC آن برابر با 50 درصد به دست آمد، به‌طوری که در این رقت تعداد کلنی‌های قارچ رشدکرده کمتر از 10 کلنی بود و این رقت MFC در نظر گرفته شد (شکل 2. ب). درحالی‌که در این رقتها، در مجاورت آمفوتریسین ب، هیچگونه رشدی مشاهده نشد.
مقدار MIC در صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین ب با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی برابر با 125/3 درصد به دست آمد، به‌طوری که این ترکیب در رقتهای پایین هم میتواند تأثیر درخور توجهی داشته باشد. مقدار MFC در صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین ب با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی (شکل3. الف) و ماشینی (شکل 3. ب) برابر با 125/3 درصد به دست آمد، به‌طوری که این ترکیب در رقتهای پایین هم میتواند اثر درخور توجهی داشته باشد.
شکل 2: نتایج MFC تخممرغهای محلی و ماشینی
تعیین قطر هاله‌ی عدم رشد
قطر هاله‌ی عدم رشد برای قارچ کاندیدا آلبیکنز در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، ماشینی و آمفوتریسین ب به‌ترتیب برابر با 12، 11 و 16 میلیمتر به دست آمد (شکل 3).
شکل 3: نتایج MFC ترکیب تخممرغهای محلی و ماشینی با آمفوتریسین ب
بحث
مقایسه‌ی داده‌های به‌دست‌آمده از آزمایش MIC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی با یکدیگر نشان داد که سفیده‌ی تخممرغهای محلی و سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی اثرات بازدارندگی تقریباً برابری دارند که این اثر در چاهک شماره‌ی دوم یا رقت 25 درصد به دست آمد. این در حالی است که در حضور آمفوتریسین ب رشدی مشاهده نشد. همچنین، مقایسه‌ی نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش MFC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی با یکدیگر نشان داد که سفیده‌ی تخممرغهای محلی و سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی در چاهک اول یا رقت50 درصد اثر قارچکشی دارند. این در حالی بود که در این رقت و در حضور سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، هیچ کلنی از قارچ رؤیت نشد. اما در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ ماشینی، کلنیهایی از قارچ مشاهده شد. ولی چون تعداد آن کمتر از 11 کلنی بود، MFC سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی در نظر گرفته شد. بنابراین می‌توان با نتایج حاصل از MFC میزان اثرات ضدقارچی سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی را مقایسه کرد و نشان داد که این اثر در سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی بیشتر است. همچنین، نتایج آزمایش قطر هاله‌ی عدم رشد نشان داد که قطر هاله‌ی عدم رشد برای قارچ کاندیدا آلبیکنز در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، ماشینی و آمفوتریسین ب به‌ترتیب برابر با 12، 11 و 16 میلیمتر است که با نتایج حاصل از آزمایش‌های MIC و MFC کاملاً مطابقت دارد. به‌دلیل کمی بودن روش MIC و MFC، نتایج این آزمایش‌ها نسبت به روش قطر هاله‌ی عدم رشد که روشی کیفی محسوب میشود، برتری دارد. این مطالعه نشان داد مواد مؤثّری که اثرات ضدقارچی دارد، در سفیده‌ی تخممرغهای محلی بیشتر از ماشینی است. یکی از این مواد میتواند آنزیمهای لیزوزیم و دیفنسین باشد که روی غشا تأثیر میگذارد. برخی دیگر نیز مثل اووستاتین، سیستاتین و اووآلبومین از دسترسی قارچ به مواد مغذی برای رشد ممانعت میکنند. ماده‌ی دیگری که میتواند اثر ضدقارچی داشته باشد، اووترانسفرین است که به‌عنوان کلات‌کننده‌ی فلزی با اتصال به آهن باعث کاهش آهن مصرفی برای قارچ میشود. همچنین، با اثر روی غشا، نفوذپذیری آن را مختل می‌کند و در نتیجه، کنترل ورود و خروج مواد از غشای از‌بین‌رفته و قارچ از بین میرود. مطالعهای که کولاز و همکاران در سال 2010 دربارهی فعالیت ضدقارچی سفیده‌ی تخم‌مرغ روی قارچ کاندیدا انجام داند، نشان داد که سفیده‌ی تخم‌مرغ در محدوه‌ی رقتهای 8/0 تا 3/3 میکرومول در لیتر اثر بازدارندگی مناسبی روی قارچ کاندیدا دارد (26). همچنین، در مطالعهای که شیمازاکی و همکاران در سال 2018 دربارهی خاصیت ضدمیکروبی آنزیم لیزوزیم سفیده‌ی تخم‌مرغ انجام دادند، مشخص شد که این آنزیم فعالیت باکتریولیتیک علیه باکتریهای باسیلوس سوبتیلیس و اشریشیا کلی دارد (27). تب، رعشه، حالت تهوع و اختلال در عملکرد کلیه از جمله علائمی هستند که ممکن است به دنبال استفاده از آمفوتریسین ب در افراد ظاهر شود؛ بنابراین، هرچه مقدار مصرف آن کمتر باشد، عوارض آن نیز کمتر خواهد شد. در این مطالعه به‌منظور به حداقل رساندن استفاده از آمفوتریسین ب، این ماده با نسبت یک به سه با تخممرغهای محلی و ماشینی ترکیب شد و در مجاورت با قارچ جهت بررسی اثرات ضدقارچی قرار داده شد. به‌طوری که هم در ترکیب با تخم‌مرغ محلی و هم ماشینی در رقت 125/3 درصد اثر قارچکشی داشت و انتظار میرود در رقتهای بالاتر هم اثر درخور توجهی داشته باشد. مورینو و همکاران در سال 2021، فعالیت ضدقارچی آرژنین فنیل آلانین و آرژنین تریپتوفان را بررسی کردند. حداقل غلظت بازدارندگی برای هر دو ترکیب برابر با 2/8 میکروگرم بر میلیلیتر به دست آمد (28). در مطالعهای که آزودو و همکارانش در سال 2014 انجام دادند، فعالیت ضدباکتریایی PEI روی بیوفیلم و باکتریهای استافیلوکوک اورئوس، استافیلوکوک اپیدرمیس، آسینتوباکتر بومانی و نیز اثر ضدقارچی آن علیه کاندیدا آلبیکنز (سویه‌های بالینی و ATCC) ارزیابی شد. آنها در این مطالعه دریافتند که PEI روی تمامی سوش‌های میکروبی مورد مطالعه اثر بازدارندگی دارد (29).
نتیجه‌گیری
اثبات فعالیت ضدقارچی سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز این امیدواری را ایجاد کرد تا بتوان این ماده یا ترکیبات آن را به‌عنوان داروی ضدقارچی مناسب با عوارض جانبی احتمالی کمتر مدنظر قرار داد و با انجام تحقیقات بیشتر، بتوان آن را جایگزینی برای داروهای ضدقارچی که عوارض درخور توجهی دارند، در نظر گرفت. انجام تحقیقات بیشتر دربارهی طیف وسیع‌تری از قارچ‌ها و در پی آن، تحقیق دربارهی نمونه‌های بالینی و بیماران مبتلا به عفونت‌های قارچی، از جمله موارد اصلی برای نیل به این هدف خواهد بود. بنابراین، در تحقیقات بعدی پیشنهاد میشود که نسبتهای مختلف از ترکیب آمفوتریسین ب با تخم‌مرغ مطالعه شود تا کمترین نسبت استفاده از آمفوتریسین ب در ترکیب با تخم‌مرغ به دست آید و در صورت امکان، ارزیابی اقتصادی برای سنتز و کاربرد گستره‌ی آن صورت گیرد.
بر اساس نتایج حاصل از آزمایش‌ها، مقدار MIC سفیده‌ی تخممرغهای محلی روی کاندیدا آلبیکنز برابر با 25 درصد و مقدار MFC آن برابر با 50 درصد به دست آمد، به‌طوری که در این رقت هیچ کلنی از قارچ مشاهده نشد (شکل 2. الف). همچنین، مقدار MFC سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی برابر با 25 درصد و مقدار MFC آن برابر با 50 درصد به دست آمد، به‌طوری که در این رقت تعداد کلنی‌های قارچ رشدکرده کمتر از 10 کلنی بود و این رقت MFC در نظر گرفته شد (شکل 2. ب). درحالی‌که در این رقتها، در مجاورت آمفوتریسین ب، هیچگونه رشدی مشاهده نشد.
مقدار MIC در صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین ب با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی برابر با 125/3 درصد به دست آمد، به‌طوری که این ترکیب در رقتهای پایین هم میتواند تأثیر درخور توجهی داشته باشد. مقدار MFC در صورت ترکیب 25 میکرولیتر آمفوتریسین ب با 75 میکرولیتر سفیده‌ی تخممرغهای محلی (شکل3. الف) و ماشینی (شکل 3. ب) برابر با 125/3 درصد به دست آمد، به‌طوری که این ترکیب در رقتهای پایین هم میتواند اثر درخور توجهی داشته باشد.
شکل 2: نتایج MFC تخممرغهای محلی و ماشینی
تعیین قطر هاله‌ی عدم رشد
قطر هاله‌ی عدم رشد برای قارچ کاندیدا آلبیکنز در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، ماشینی و آمفوتریسین ب به‌ترتیب برابر با 12، 11 و 16 میلیمتر به دست آمد (شکل 3).
شکل 3: نتایج MFC ترکیب تخممرغهای محلی و ماشینی با آمفوتریسین ب
بحث
مقایسه‌ی داده‌های به‌دست‌آمده از آزمایش MIC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی با یکدیگر نشان داد که سفیده‌ی تخممرغهای محلی و سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی اثرات بازدارندگی تقریباً برابری دارند که این اثر در چاهک شماره‌ی دوم یا رقت 25 درصد به دست آمد. این در حالی است که در حضور آمفوتریسین ب رشدی مشاهده نشد. همچنین، مقایسه‌ی نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش MFC سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی با یکدیگر نشان داد که سفیده‌ی تخممرغهای محلی و سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی در چاهک اول یا رقت50 درصد اثر قارچکشی دارند. این در حالی بود که در این رقت و در حضور سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، هیچ کلنی از قارچ رؤیت نشد. اما در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ ماشینی، کلنیهایی از قارچ مشاهده شد. ولی چون تعداد آن کمتر از 11 کلنی بود، MFC سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی در نظر گرفته شد. بنابراین می‌توان با نتایج حاصل از MFC میزان اثرات ضدقارچی سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی را مقایسه کرد و نشان داد که این اثر در سفیده‌ی تخممرغهای ماشینی بیشتر است. همچنین، نتایج آزمایش قطر هاله‌ی عدم رشد نشان داد که قطر هاله‌ی عدم رشد برای قارچ کاندیدا آلبیکنز در مجاورت سفیده‌ی تخم‌مرغ محلی، ماشینی و آمفوتریسین ب به‌ترتیب برابر با 12، 11 و 16 میلیمتر است که با نتایج حاصل از آزمایش‌های MIC و MFC کاملاً مطابقت دارد. به‌دلیل کمی بودن روش MIC و MFC، نتایج این آزمایش‌ها نسبت به روش قطر هاله‌ی عدم رشد که روشی کیفی محسوب میشود، برتری دارد. این مطالعه نشان داد مواد مؤثّری که اثرات ضدقارچی دارد، در سفیده‌ی تخممرغهای محلی بیشتر از ماشینی است. یکی از این مواد میتواند آنزیمهای لیزوزیم و دیفنسین باشد که روی غشا تأثیر میگذارد. برخی دیگر نیز مثل اووستاتین، سیستاتین و اووآلبومین از دسترسی قارچ به مواد مغذی برای رشد ممانعت میکنند. ماده‌ی دیگری که میتواند اثر ضدقارچی داشته باشد، اووترانسفرین است که به‌عنوان کلات‌کننده‌ی فلزی با اتصال به آهن باعث کاهش آهن مصرفی برای قارچ میشود. همچنین، با اثر روی غشا، نفوذپذیری آن را مختل می‌کند و در نتیجه، کنترل ورود و خروج مواد از غشای از‌بین‌رفته و قارچ از بین میرود. مطالعهای که کولاز و همکاران در سال 2010 دربارهی فعالیت ضدقارچی سفیده‌ی تخم‌مرغ روی قارچ کاندیدا انجام داند، نشان داد که سفیده‌ی تخم‌مرغ در محدوه‌ی رقتهای 8/0 تا 3/3 میکرومول در لیتر اثر بازدارندگی مناسبی روی قارچ کاندیدا دارد (26). همچنین، در مطالعهای که شیمازاکی و همکاران در سال 2018 دربارهی خاصیت ضدمیکروبی آنزیم لیزوزیم سفیده‌ی تخم‌مرغ انجام دادند، مشخص شد که این آنزیم فعالیت باکتریولیتیک علیه باکتریهای باسیلوس سوبتیلیس و اشریشیا کلی دارد (27). تب، رعشه، حالت تهوع و اختلال در عملکرد کلیه از جمله علائمی هستند که ممکن است به دنبال استفاده از آمفوتریسین ب در افراد ظاهر شود؛ بنابراین، هرچه مقدار مصرف آن کمتر باشد، عوارض آن نیز کمتر خواهد شد. در این مطالعه به‌منظور به حداقل رساندن استفاده از آمفوتریسین ب، این ماده با نسبت یک به سه با تخممرغهای محلی و ماشینی ترکیب شد و در مجاورت با قارچ جهت بررسی اثرات ضدقارچی قرار داده شد. به‌طوری که هم در ترکیب با تخم‌مرغ محلی و هم ماشینی در رقت 125/3 درصد اثر قارچکشی داشت و انتظار میرود در رقتهای بالاتر هم اثر درخور توجهی داشته باشد. مورینو و همکاران در سال 2021، فعالیت ضدقارچی آرژنین فنیل آلانین و آرژنین تریپتوفان را بررسی کردند. حداقل غلظت بازدارندگی برای هر دو ترکیب برابر با 2/8 میکروگرم بر میلیلیتر به دست آمد (28). در مطالعهای که آزودو و همکارانش در سال 2014 انجام دادند، فعالیت ضدباکتریایی PEI روی بیوفیلم و باکتریهای استافیلوکوک اورئوس، استافیلوکوک اپیدرمیس، آسینتوباکتر بومانی و نیز اثر ضدقارچی آن علیه کاندیدا آلبیکنز (سویه‌های بالینی و ATCC) ارزیابی شد. آنها در این مطالعه دریافتند که PEI روی تمامی سوش‌های میکروبی مورد مطالعه اثر بازدارندگی دارد (29).
نتیجه‌گیری
اثبات فعالیت ضدقارچی سفیده‌ی تخممرغهای محلی و ماشینی روی قارچ کاندیدا آلبیکنز این امیدواری را ایجاد کرد تا بتوان این ماده یا ترکیبات آن را به‌عنوان داروی ضدقارچی مناسب با عوارض جانبی احتمالی کمتر مدنظر قرار داد و با انجام تحقیقات بیشتر، بتوان آن را جایگزینی برای داروهای ضدقارچی که عوارض درخور توجهی دارند، در نظر گرفت. انجام تحقیقات بیشتر دربارهی طیف وسیع‌تری از قارچ‌ها و در پی آن، تحقیق دربارهی نمونه‌های بالینی و بیماران مبتلا به عفونت‌های قارچی، از جمله موارد اصلی برای نیل به این هدف خواهد بود. بنابراین، در تحقیقات بعدی پیشنهاد میشود که نسبتهای مختلف از ترکیب آمفوتریسین ب با تخم‌مرغ مطالعه شود تا کمترین نسبت استفاده از آمفوتریسین ب در ترکیب با تخم‌مرغ به دست آید و در صورت امکان، ارزیابی اقتصادی برای سنتز و کاربرد گستره‌ی آن صورت گیرد.
ﺗﺸﮑﺮ و ﻗﺪرداﻧﯽ
این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی مصوب معاونت پژوهشی دانشکده‌ی علوم پزشکی خلخال با کد اخلاق IR.KHALUMS.REC.1401.019 و حمایت مالی معاونت پژوهشی است. هیچگونه تعارضی بین نویسندگان و دستگاههای مرتبط برای انتشار این مقاله وجود ندارد. بدین‌وسیله، از معاونت پژوهشی، کمیتهی تحقیقات دانشجویی و پرسنل محترم آزمایشگاهی به‌دلیل همکاری صمیمانه‌‌شان تشکر و قدردانی میشود.
فهرست منابع
1. Odds FC. Candida infections: an overview. CRC Critical Reviews in Microbiology. 1987;15(1):1-5. [doi:10.3109/10408418709104444] [pmid:3319417]
2. Lockhart SR. Current epidemiology of Candida infection. Clinical Microbiology Newsletter. 2014;36(17):131-6. [doi:10.1016/j.clinmicnews.2014.08.001]
3. Bouchelaghem S. Propolis characterization and antimicrobial activities against Staphylococcus aureus and Candida albicans: A review. Saudi journal of biological sciences. 2022;29(4):1936-46. [doi:10.1016/j.sjbs.2021.11.063] [pmid:35531223]
4. Boroujeni ZB, Shamsaei S, Yarahmadi M, Getso MI, Khorashad AS, Haghighi L, et al. Distribution of invasive fungal infections: Molecular epidemiology, etiology, clinical conditions, diagnosis and risk factors: A 3-year experience with 490 patients under intensive care. Microbial pathogenesis. 2021;152:104616. [doi:10.1016/j.micpath.2020.104616] [pmid:33212195]
5. Gendreau L, Loewy ZG. Epidemiology and etiology of denture stomatitis. Journal of Prosthodontics: Implant, Esthetic and Reconstructive Dentistry. 2011;20(4):251-60. [doi:10.1111/j.1532-849X.2011.00698.x] [pmid:21463383]
6. Alonso GC, Klein MI, Jordão CC, Carmello JC, Pavarina AC. Gene expression of Candida albicans strains isolates from patients with denture stomatitis submitted to treatments with photodynamic therapy and nystatin. Photodiagnosis and photodynamic therapy. 2021;35:102292. [doi:10.1016/j.pdpdt.2021.102292] [pmid:33857598]
7. Taher JM, Raheem NN. Role of purified beta-glucanase from lactobacillus acidophilus in disruption of biofilm formation by candida spp. causing of denture stomatitis. Materials Today: Proceedings. 2022;60:1507-12. [doi:10.1016/j.matpr.2021.12.021]
8. Yarborough A, Cooper L, Duqum I, Mendonça G, McGraw K, Stoner L. Evidence regarding the treatment of denture stomatitis. Journal of prosthodontics. 2016;25(4):288-301. [doi:10.1111/jopr.12454] [pmid:27062660]
9. Lombardi T, Budtz-Jørgensen E. Treatment of denture-induced stomatitis: a review. The European Journal of Prosthodontics and Restorative Dentistry. 1993;2(1):17-22. [pmid:8180613]
10. Rathee M, Maqbul Alam DPJ, Shetye A. PROSThODONTIC MANAGEMENT OF A COMPLETELy EDENTULOUS DIABETIC PATIENT wITh MUCORMyCOSIS-A CASE REPORT. From the Editor’s Desk.
11. Budtz‐Jörgensen E, LöE H. Chlorhexidine as a denture disinfectant in the treatment of denture stomatitis. European Journal of Oral Sciences. 1972;80(6):457-64. [doi:10.1111/j.1600-0722.1972.tb00314.x] [pmid:4575037]
12. Petrović M, Kostić M, Kostić M, Krunić N, Igić M, Pešić Z, et al. Therapeutic alternatives of natural compounds in treatment of Candida-associated denture stomatitis. Acta Medica Medianae. 2014;53(1):73-9. [doi:10.5633/amm.2014.0113]
13. Nasrollahi A, Pourshamsian K, Mansourkiaee P. Antifungal activity of silver nanoparticles on some of fungi. 2011. [doi:10.7508/ijnd.2010.03.007]
14. Jalili-Firoozinezhad S, Filippi M, Mohabatpour F, Letourneur D, Scherberich A. Chicken egg white: Hatching of a new old biomaterial. Materials Today. 2020;40:193-214. [doi:10.1016/j.mattod.2020.05.022]
15. Legros J, Jan S, Bonnassie S, Gautier M, Croguennec T, Pezennec S, et al. The role of ovotransferrin in egg-white antimicrobial activity: A review. Foods. 2021;10(4):823. [doi:10.3390/foods10040823] [pmid:33920211]
16. Feeney RE, Nagy DA. The antibacterial activity of the egg white protein conalbumin. Journal of Bacteriology. 1952;64(5):629-43. [doi:10.1128/jb.64.5.629-643.1952] [pmid:12999693]
17. Carrillo W, García-Ruiz A, Recio I, Moreno-Arribas M. Antibacterial activity of hen egg white lysozyme modified by heat and enzymatic treatments against oenological lactic acid bacteria and acetic acid bacteria. Journal of food protection. 2014;77(10):1732-9. [doi:10.4315/0362-028X.JFP-14-009] [pmid:25285490]
18. Wellman-Labadie O, Picman J, Hincke M. Comparative antibacterial activity of avian egg white protein extracts. British poultry science. 2008;49(2):125-32. [doi:10.1080/00071660801938825] [pmid:18409086]
19. Huang X, Zhou X, Jia B, Li N, Jia J, He M, et al. Transcriptional sequencing uncovers survival mechanisms of Salmonella enterica serovar Enteritidis in antibacterial egg white. Msphere. 2019;4(1):10.1128/msphere. 00700-18. [doi:10.1128/mSphere.00700-18] [pmid:30760616]
20. Ma B, Guo Y, Fu X, Jin Y. Identification and antimicrobial mechanisms of a novel peptide derived from egg white ovotransferrin hydrolysates. Lwt. 2020;131:109720. [doi:10.1016/j.lwt.2020.109720]
21. Brand J, Dachmann E, Pichler M, Lotz S, Kulozik U. A novel approach for lysozyme and ovotransferrin fractionation from egg white by radial flow membrane adsorption chromatography: Impact of product and process variables. Separation and Purification Technology. 2016;161:44-52. [doi:10.1016/j.seppur.2016.01.032]
22. Salimpour Abkenar S, Mohammad Ali Malek R. Preparation, characterization, and antimicrobial property of cotton cellulose fabric grafted with poly (propylene imine) dendrimer. Cellulose. 2012;19:1701-14. [doi:10.1007/s10570-012-9744-y]
23. Strydom SJ, Rose WE, Otto DP, Liebenberg W, De Villiers MM. Poly (amidoamine) dendrimer-mediated synthesis and stabilization of silver sulfonamide nanoparticles with increased antibacterial activity. Nanomedicine: nanotechnology, biology and medicine. 2013;9(1):85-93. [doi:10.1016/j.nano.2012.03.006] [pmid:22470054]
24. Gholami M, Mohammadi R, Arzanlou M, Akbari Dourbash F, Kouhsari E, Majidi G, et al. In vitro antibacterial activity of poly (amidoamine)-G7 dendrimer. BMC Infectious Diseases. 2017;17:1-11. [doi:10.1186/s12879-017-2513-7] [pmid:28583153]
25. Cantón E, Espinel-Ingroff A, Pemán J. Trends in antifungal susceptibility testing using CLSI reference and commercial methods. Expert Rev Anti Infect Ther. 2009;7(1):107-19. [doi:10.1586/14787210.7.1.107] [pmid:19622060]
26. Kolaczkowska A, Kolaczkowski M, Sokolowska A, Miecznikowska H, Kubiak A, Rolka K, et al. The antifungal properties of chicken egg cystatin against Candida yeast isolates showing different levels of azole resistance. Mycoses. 2010;53(4):314-20. [doi:10.1111/j.1439-0507.2009.01722.x] [pmid:19549107]
27. Shimazaki Y, Takahashi A. Antibacterial activity of lysozyme-binding proteins from chicken egg white. J Microbiol Methods. 2018;154:19-24. [doi:10.1016/j.mimet.2018.10.001] [pmid:30291881]
28. Moreno LSS, Junior HVN, da Silva AR, do Nascimento FBSA, da Silva CR, de Andrade Neto JB, et al. Arginine-phenylalanine and arginine-tryptophan-based surfactants as new biocompatible antifungal agents and their synergistic effect with Amphotericin B against fluconazole-resistant Candida strains. Colloids Surf B Biointerfaces. 2021;207:112017. [doi:10.1016/j.colsurfb.2021.112017] [pmid:34391169]
29. Azevedo M, Ramalho P, Silva A, Teixeira-Santos R, Pina-Vaz C, Rodrigues A. Polyethyleneimine and polyethyleneimine-based nanoparticles: novel bacterial and yeast biofilm inhibitors. J Med Microbiol. 2014;63(9):1167-1173. [doi:10.1099/jmm.0.069609-0] [pmid:24913563]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
مجله طب مکمل
اراک، سردشت، میدان بسیج، مجتمع دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی اراک، بال آبی، دفتر مجله طب مکمل
تلفن دفتر نشریه: 08634173524
ایمیل: journalcmjaarakmu.ac.ir
