مقدمه: باتوجه به مصرف زیاد خاکشی در ایران، هدف از این تحقیق، بررسی تطبیقی خواص خاکشی از منظر دانشمندان طبّ سنّتی با پژوهش‌های پزشکی معاصر است.

مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌روش پیمایشی و به‌صورت کتابخانه‌ای انجام ‌شد. برای بررسی خواص خاکشی از دیدگاه طبّ سنّتی ایران، از تک‌نگار مربوط به خاکشی در قسمت مفردات کتاب‌های مرجع طبّ سنّتی ایران همچون قانون ابن‌سینا، الحاوی رازی، مخزن‌الادویه عقیلی خراسانی، الصیدنه فی‌الطّب، تحفه‌المؤمنین، اختیارات بدیعی، الابنیه عن حقایق‌الادویه، خلاصه الحکمه و قرابادین کبیر استفاده شد. همچنین برای دسترسی به یافته­های نو در مورد اجزای شیمیایی، خواص و عوارض خاکشی در طبّ رایج، کلیدواژۀ Descurainia sphia در پایگاه­های داده­ای اینترنتی مانند Google scholar، Pubmed و Sciencedirect جست‌وجو شد و از برخی یافته­های موجود در این پایگاه‌ها، به­عنوان نمونه­هایی از شواهد علمی جدید در این زمینه، استفاده شد.

 یافته‌ها: برخی از خواص درمانی گیاه خاکشی که در این مطالعۀ تطبیقی موردِتوجه قرار گرفت و در منابع جدید نیز تأیید شد عبارت‌ است از: نرم‌کننده، تقویت‌کنندۀ قلب، ضدِانگل، مُلیّن، ضدعفونی‌کننده، مفید برای ناراحتی‌های روده مثل اسهال یا یبوست و هموروئید، مقوّی معده و هاضمه، ضدِالتهاب، ضدِتب، ضدِدرد و تسهیل‌کنندۀ زایمان.

نتیجه‌گیری: در پژوهش‌های پزشکی گذشته و دورۀ معاصر، بسیاری از کاربردهای درمانی خاکشی مثل نرم‌کنندگی تأیید شده است؛ لذا آموزش و اطلاع‌رسانی در خصوص موارد مصرف تأییدشدۀ خاکشی برای جامعۀ پزشکی و عموم مردم ضروری است.