آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 11، شماره 4 - ( 12-1400 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 383-372 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Noruzi Zamenjani M, Rahzani K, Barati N, Harorani M, Heidari M, Farmahini Farahani M. The Effect of Exercise on Self-Esteem and Happiness of Operating Room Students. cmja 2022; 11 (4) :372-383
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-868-fa.html
URL: http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-868-fa.html
نوروزی ضامنجانی معصومه، راهزانی کبری، براتی نیلوفر، هرورانی مهدی، حیدری مسعود، فرمهینی فراهانی مولود. تأثیر ورزش بر عزت نفس و شادکامی دانشجویان اتاق عمل. فصلنامه طب مکمل. 1400; 11 (4) :372-383
معصومه نوروزی ضامنجانی1 
، کبری راهزانی1 ، نیلوفر براتی2 ، مهدی هرورانی1 ، مسعود حیدری3 ، مولود فرمهینی فراهانی* 4
، کبری راهزانی1 ، نیلوفر براتی2 ، مهدی هرورانی1 ، مسعود حیدری3 ، مولود فرمهینی فراهانی* 4
1- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران.
2- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران.
3- بیمارستان امیرکبیر، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران.
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران. ،mfarahani@arakmu.ac.ir
2- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران.
3- بیمارستان امیرکبیر، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران.
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم‌پزشکی اراک، اراک، ایران. ،
متن کامل [PDF 4721 kb]
(1457 دریافت)
| چکیده (HTML) (3255 مشاهده)
.jpg)
.jpg)
References
متن کامل: (3507 مشاهده)
مقدمه
یکی از مشکلات هر جامعه غفلت از شادی، نشاط و اشتیاق برای برقراری ارتباط و در‌نتیجه افزایش بیماری‌های روانی از قبیل اضطراب و افسردگی است. با شادی و نشاط زندگی معنا پیدا می‌کند و در پرتوی آن انسان‌ها پله‌های ترقی را می‌پیمایند. توجه به متغیرها و عواملی که منجر به ایجاد روحیه شاد و اشتیاق برای برقراری ارتباط می‌شود در کاهش اختلالات خلقی مؤثر است [1].
زندگی دانشجویی و محیط دانشگاهی، تنش‌زا است و دانشجویان با مشکلاتی نظیر مشکلات درسی، مالی، رفتاری، اجتماعی و ازدواج روبه‌رو هستند؛ بنابراین شیوع و بروز آسیب‌های روانی و جسمانی در دانشجویان بیشتر از جمعیت عمومی است. مطالعات نشان می‌دهند که اختلالات روانی نظیر اضطراب، افسردگی و اختلالات جسمانی در دانشجویان شیوع بالاتری دارد [2].
در دوران تحصیل دانشجویان گروه علوم‌پزشکی علاوه بر داشتن مشکلات سایر دانشجویان، با مشکلات خاص رشته خود، از‌جمله فشار روحی-روانی محیط بیمارستان، اورژانس، برخورد با مشـکلات بیمـاران نیز مواجه بوده و به همین دلیل بیش از سایر دانشجویان در معرض خطر از دست دادن سلامت روانی هستند [3].
در رابطه با شیوع اختلالات روانی مثل اضطراب، کمبود عزت نفس، عدم حس رضایت و شادکامی در زندگی دانشجویان مطالعات و پژوهش‌های متعددی انجام شده است. به‌طور مثال، 40/2 درصد دانشجویان علوم‌پزشکی کردستان [4] و 42/2 درصد دانشجویان پرستاری شیراز [5] و 67/9 درصد دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک [6] نشانه‌هایی از اختلالات روانی داشته‌اند. یکی از نیازهای روانی انسان احساس خود‌ارزشمندی یا عزت نفس است. پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که عزت نفس بالا در افراد عامل موفقیت بیشتر است [7].
عزت نفس یکی از عوامل مؤثر در افزایش انگیزه تحصیلی است. در واقع، عزت نفس با تحت تأثیر قرار دادن شخص می‌تواند در صورت بالا بودن سبب انگیزه تحصیلی و در صورت پایین بودن سبب بی‌انگیزگی دانشجویان شود [8]. عزت نفس عامل روان‌‌شناختی مهم و اثرگذاری بر سلامت و کیفیت زندگی به شمار می‌رود و از مدت‌ها قبل به عنوان یک مؤلفه اساسی سلامت مورد توجه بوده است [9].
در مطالعه مرادی با هدف تعیین ارتباط عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کردستان انجام شد، همبستگی مثبت و معناداری بین عزت نفس و معدل تحصیلی دانشجویان دیده شد [10]. در مطالعه عزیزی و همکاران با عنوان بررسی ارتباط عزت نفس با افسردگی در دانشجویان پرستاری یکی از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی منتخب تهران، بیشتر دانشجویان عزت نفس پایینی داشتند [2]. نتایج مطالعه موسوی گیلانی و همکاران نشان داد که ورزش بر عزت نفس دانشجویان پزشکی تأثیر مثبت دارد [11].
یکی دیگر از عوامل مؤثر در ایجاد زندگی مطلوب شادکامی است که از نظر عملکردی دو اهمیت دارد: 1) احساس مثبت که حس رضایت و پیروزی است و 2) شوق فرد برای فعالیت‌های اجتماعی است. شادکامی باعث می‌شود که انسان احساس امنیت و آرامش، تصمیم‌گیری راحت، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و در‌نتیجه احساس خوشنودی بیشتر از زندگی داشته باشد [12].
شادمانی از مؤلفه‌های اصلی کیفیت زندگی در همه گروه‌های سنی، به‌ویژه دانشجویان است. دانشجویانی که احساس شادمانی می‌کنند، قدرت تمرکز بالایی دارند و هنگام روبه‌رو شدن با مشکلات و شرایط ناگوار قادرند با صرف کمترین میزان از انرژی مشکلات را حل کنند و کمتر دچار سردرگمی و پریشانی شوند [13]. مطالعات نشانگر موفقیت بیشتر افراد شاد در زمینه‌های مختلف زندگی است [15 ،14]. با توجه به اهمیت شادکامی و عزت نفس در نظر گرفتن روش‌هایی برای افزایش آن، به‌خصوص در دانشجویان اهمیت بسزایی دارد [17 ،16].
ورزش و فعالیت‌های بدنی به عنوان روشی کم هزینه و در دسترس است که در نقش آن بر ارتقای سلامت روانی و جسمانی تأکید بسیاری شده است. شواهد متعددی وجود دارد که انجام فعالیت‌های بدنی منظم، به ارتقای سلامت روان، کاهش علائم افسردگی و نگرانی، رضایت‌مندی از زندگی و ارتقای کیفیت زندگی منجر می‌شود [18 ،16]؛ بنابراین می‌توان گفت که ورزش و فعالیت بدنی نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی مردم دارد و عنصری حیاتی در جوامع امروزی است که باعث افزایش کیفیت زندگی، به‌ویژه در دانشجویان به عنوان اصلی‌ترین سرمایه ملی و منبع جوشان رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی می‌شود [1].
اهمیت ورزش برای تمام افراد جامعه، به‌خصوص دانشجویان که نقش مهمی در تعیین آینده و سرنوشت یک کشور دارند و به‌طور مداوم در فعالیت‌های ذهنی و فکری درگیرند، به خوبی روشن است. مطالعات نشان داده که ورزش نقش مهمی در شادکامی و حذف یکنواختی و کاهش استرس دانشجویان دارد [19].
تحقیقات متعددی در مورد تأثیر فعالیت بدنی و ورزش بر عزت نفس و شادکامی انجام شده که نتایج متفاوتی دارند. مطالعه صفری و همکاران تحت عنوان بررسی تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر فشار خون و شادکامی زنان غیر‌ورزشکار نشان داد که تمرین هوازی بر فشار خون سیستول، میانگین فشار خون و شادکامی آزمودنی‌ها تأثیر معناداری داشت، ولی بر فشار خون دیاستول تأثیر معناداری نداشت [20].
کاووسی و همکاران در تحقیق خود دریافتند که فعالیت بدنی باعث افزایش عزت نفس دانشجویان پسر می‌شود [21]. برخی پژوهش‌ها نیز نشان داده ورزش بر بهبود سطح عزت نفس تأثیری ندارد [23، 22]. بدون تردید، پی‌ریزی یک جامعه سالم و بانشاط در گرو سلامت روانی و جسمی اعضای جامعه و مرهون تلاش نیروهای انسانی سالم و کارآمد است. در همین راستا، سلامت فرهیختگان علمی به عنوان چارچوب اصلی پیکره جامعه جوان، برای ایفای نقش‌های فردی، علمی و اجتماعی حائز اهمیت است و انجام فعالیت‌های فیزیکی در کنار علم‌اندوزی می‌تواند در یادگیری آنان تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد. با توجه به نتایج متفاوت در میزان عزت نفس دانشجویان در مطالعات مختلف و با توجه به اهمیت شادکامی و عزت نفس در افراد، به‌خصوص در دانشجویان سؤال اساسی در این پژوهش آن است که آیا ورزش بر عزت نفس و شادکامی دانشجویان اتاق عمل شهر اراک مؤثر است؟
مواد و روش‌ها
تحقیق حاضر از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعه پژوهش شامل همه دانشجویان دختر رشته اتاق عمل دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک بود. نمونه پژوهش در این مطالعه شامل هشتاد دانشجوی دختر بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی ساده و بر اساس قرعه‌کشی (با استفاده از نام افراد در پاکت‌های در بسته) به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند (تصویر شماره 1).
یکی از مشکلات هر جامعه غفلت از شادی، نشاط و اشتیاق برای برقراری ارتباط و در‌نتیجه افزایش بیماری‌های روانی از قبیل اضطراب و افسردگی است. با شادی و نشاط زندگی معنا پیدا می‌کند و در پرتوی آن انسان‌ها پله‌های ترقی را می‌پیمایند. توجه به متغیرها و عواملی که منجر به ایجاد روحیه شاد و اشتیاق برای برقراری ارتباط می‌شود در کاهش اختلالات خلقی مؤثر است [1].
زندگی دانشجویی و محیط دانشگاهی، تنش‌زا است و دانشجویان با مشکلاتی نظیر مشکلات درسی، مالی، رفتاری، اجتماعی و ازدواج روبه‌رو هستند؛ بنابراین شیوع و بروز آسیب‌های روانی و جسمانی در دانشجویان بیشتر از جمعیت عمومی است. مطالعات نشان می‌دهند که اختلالات روانی نظیر اضطراب، افسردگی و اختلالات جسمانی در دانشجویان شیوع بالاتری دارد [2].
در دوران تحصیل دانشجویان گروه علوم‌پزشکی علاوه بر داشتن مشکلات سایر دانشجویان، با مشکلات خاص رشته خود، از‌جمله فشار روحی-روانی محیط بیمارستان، اورژانس، برخورد با مشـکلات بیمـاران نیز مواجه بوده و به همین دلیل بیش از سایر دانشجویان در معرض خطر از دست دادن سلامت روانی هستند [3].
در رابطه با شیوع اختلالات روانی مثل اضطراب، کمبود عزت نفس، عدم حس رضایت و شادکامی در زندگی دانشجویان مطالعات و پژوهش‌های متعددی انجام شده است. به‌طور مثال، 40/2 درصد دانشجویان علوم‌پزشکی کردستان [4] و 42/2 درصد دانشجویان پرستاری شیراز [5] و 67/9 درصد دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک [6] نشانه‌هایی از اختلالات روانی داشته‌اند. یکی از نیازهای روانی انسان احساس خود‌ارزشمندی یا عزت نفس است. پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که عزت نفس بالا در افراد عامل موفقیت بیشتر است [7].
عزت نفس یکی از عوامل مؤثر در افزایش انگیزه تحصیلی است. در واقع، عزت نفس با تحت تأثیر قرار دادن شخص می‌تواند در صورت بالا بودن سبب انگیزه تحصیلی و در صورت پایین بودن سبب بی‌انگیزگی دانشجویان شود [8]. عزت نفس عامل روان‌‌شناختی مهم و اثرگذاری بر سلامت و کیفیت زندگی به شمار می‌رود و از مدت‌ها قبل به عنوان یک مؤلفه اساسی سلامت مورد توجه بوده است [9].
در مطالعه مرادی با هدف تعیین ارتباط عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کردستان انجام شد، همبستگی مثبت و معناداری بین عزت نفس و معدل تحصیلی دانشجویان دیده شد [10]. در مطالعه عزیزی و همکاران با عنوان بررسی ارتباط عزت نفس با افسردگی در دانشجویان پرستاری یکی از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی منتخب تهران، بیشتر دانشجویان عزت نفس پایینی داشتند [2]. نتایج مطالعه موسوی گیلانی و همکاران نشان داد که ورزش بر عزت نفس دانشجویان پزشکی تأثیر مثبت دارد [11].
یکی دیگر از عوامل مؤثر در ایجاد زندگی مطلوب شادکامی است که از نظر عملکردی دو اهمیت دارد: 1) احساس مثبت که حس رضایت و پیروزی است و 2) شوق فرد برای فعالیت‌های اجتماعی است. شادکامی باعث می‌شود که انسان احساس امنیت و آرامش، تصمیم‌گیری راحت، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و در‌نتیجه احساس خوشنودی بیشتر از زندگی داشته باشد [12].
شادمانی از مؤلفه‌های اصلی کیفیت زندگی در همه گروه‌های سنی، به‌ویژه دانشجویان است. دانشجویانی که احساس شادمانی می‌کنند، قدرت تمرکز بالایی دارند و هنگام روبه‌رو شدن با مشکلات و شرایط ناگوار قادرند با صرف کمترین میزان از انرژی مشکلات را حل کنند و کمتر دچار سردرگمی و پریشانی شوند [13]. مطالعات نشانگر موفقیت بیشتر افراد شاد در زمینه‌های مختلف زندگی است [15 ،14]. با توجه به اهمیت شادکامی و عزت نفس در نظر گرفتن روش‌هایی برای افزایش آن، به‌خصوص در دانشجویان اهمیت بسزایی دارد [17 ،16].
ورزش و فعالیت‌های بدنی به عنوان روشی کم هزینه و در دسترس است که در نقش آن بر ارتقای سلامت روانی و جسمانی تأکید بسیاری شده است. شواهد متعددی وجود دارد که انجام فعالیت‌های بدنی منظم، به ارتقای سلامت روان، کاهش علائم افسردگی و نگرانی، رضایت‌مندی از زندگی و ارتقای کیفیت زندگی منجر می‌شود [18 ،16]؛ بنابراین می‌توان گفت که ورزش و فعالیت بدنی نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی مردم دارد و عنصری حیاتی در جوامع امروزی است که باعث افزایش کیفیت زندگی، به‌ویژه در دانشجویان به عنوان اصلی‌ترین سرمایه ملی و منبع جوشان رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی می‌شود [1].
اهمیت ورزش برای تمام افراد جامعه، به‌خصوص دانشجویان که نقش مهمی در تعیین آینده و سرنوشت یک کشور دارند و به‌طور مداوم در فعالیت‌های ذهنی و فکری درگیرند، به خوبی روشن است. مطالعات نشان داده که ورزش نقش مهمی در شادکامی و حذف یکنواختی و کاهش استرس دانشجویان دارد [19].
تحقیقات متعددی در مورد تأثیر فعالیت بدنی و ورزش بر عزت نفس و شادکامی انجام شده که نتایج متفاوتی دارند. مطالعه صفری و همکاران تحت عنوان بررسی تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر فشار خون و شادکامی زنان غیر‌ورزشکار نشان داد که تمرین هوازی بر فشار خون سیستول، میانگین فشار خون و شادکامی آزمودنی‌ها تأثیر معناداری داشت، ولی بر فشار خون دیاستول تأثیر معناداری نداشت [20].
کاووسی و همکاران در تحقیق خود دریافتند که فعالیت بدنی باعث افزایش عزت نفس دانشجویان پسر می‌شود [21]. برخی پژوهش‌ها نیز نشان داده ورزش بر بهبود سطح عزت نفس تأثیری ندارد [23، 22]. بدون تردید، پی‌ریزی یک جامعه سالم و بانشاط در گرو سلامت روانی و جسمی اعضای جامعه و مرهون تلاش نیروهای انسانی سالم و کارآمد است. در همین راستا، سلامت فرهیختگان علمی به عنوان چارچوب اصلی پیکره جامعه جوان، برای ایفای نقش‌های فردی، علمی و اجتماعی حائز اهمیت است و انجام فعالیت‌های فیزیکی در کنار علم‌اندوزی می‌تواند در یادگیری آنان تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد. با توجه به نتایج متفاوت در میزان عزت نفس دانشجویان در مطالعات مختلف و با توجه به اهمیت شادکامی و عزت نفس در افراد، به‌خصوص در دانشجویان سؤال اساسی در این پژوهش آن است که آیا ورزش بر عزت نفس و شادکامی دانشجویان اتاق عمل شهر اراک مؤثر است؟
مواد و روش‌ها
تحقیق حاضر از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعه پژوهش شامل همه دانشجویان دختر رشته اتاق عمل دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک بود. نمونه پژوهش در این مطالعه شامل هشتاد دانشجوی دختر بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی ساده و بر اساس قرعه‌کشی (با استفاده از نام افراد در پاکت‌های در بسته) به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند (تصویر شماره 1).
حجم نمونه با در نظر گرفتن ضریب اطمینان 0/95 و توان آزمون 0/80 و اندازه اثر 0/68، حداقل حجم نمونه برای هر گروه 35 نفر به دست آمد که با توجه به ریزش احتمالی نمونه‌ها، چهل نفر در هر گروه و در مجموع هشتاد نفر برآورد شد [24]. معیارهای ورود به مطالعه شامل توانایی ورزش کردن، نداشتن بیماری جسمی یا سابقه هر‌گونه بیماری خاصی که با انجام ورزش سلامت فرد با خطر مواجه شود و علاقه‌مندی به شرکت در برنامه ورزشی بود. افرادی که بیش از سه جلسه تمرین را انجام نمی‌دادند یا پرسش‌نامه را به صورت ناقص تکمیل کرده بودند، از مطالعه خارج شدند.
دانشجویان پس از تکمیل فرم رضایت آگاهانه مصوب کمیته اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک و رعایت تمام کدهای اخلاقی مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پرسش‌نامه‌های اطلاعات فردی، عزت نفس و شادکامی را تکمیل کردند. به شرکت‌کنندگان اطمینان داده شد که اطلاعات آن‌ها محرمانه خواهد ماند. سپس نمونه‌های گروه آزمایش طی هشت هفته به مدت سی دقیقه در روز (بعدازظهر) پیاده‌روی فردی داشتند، در حالی که دانشجویان گروه کنترل در این مدت در هیچ برنامه تمرینی سازمان‌یافته و فعالیت ورزشی منظم شرکت نداشتند.
چنانچه نمونه‌های مورد بررسی بیشتر از سه جلسه ورزش نمی‌کردند از مطالعه حذف می‌شدند که چهار نفر از نمونه‌ها به دلیل کامل نبودن تمرینات از مطالعه حذف شدند. پس از هشت هفته مجدداً میزان عزت نفس و شادکامی واحدهای پژوهش اندازه‌گیری و با نتیجه شروع مطالعه مقایسه شد.
ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش شامل پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی، مقیاس استاندارد عزت نفس روزنبرگ و پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد بود. برای سنجش عزت نفس از مقیاس استاندارد عزت نفس روزنبرگ استفاده شد. این پرسش‌نامه شامل ده سؤال با گزینه‌های موافقم و مخالفم است. شیوه نمره‌گذاری این مقیاس به این ترتیب است: پاسخ موافق به هریک از عبارت‌های 1 تا 5 (1+)؛ پاسخ مخالف به هریک از عبارت‌های 1 تا 5 (1-)؛ پاسخ موافق به هریک از عبارت‌های 6 تا 10 (1-) و پاسخ مخالف به هریک از عبارت‌های 6 تا 10 (1+) دریافت می‌کند.
نمره بالاتر از صفر نشان‌دهنده عزت نفس بالا و نمره کمتر از صفر نشانه عزت نفس پایین است. نمره (10+) نشانه عزت نفس خیلی بالا و نمره (10-) نشانه عزت نفس خیلی پایین است؛ بنابراین هرچه نمره بالاتر باشد، به همان اندازه عزت نفس بالاتر خواهد بود و برعکس. دامنه نمرات پرسش‌نامه بین (10-) و (10+) قرار دارد [25].
اعتبار و پایایی این پرسش‌نامه در سال 2003 توسط گرین برگر و همکاران [26] و در ایران توسط ظهیری و رجبی اعتبارسنجی شده است [27]. در مطالعه رجبی در دانشگاه شهید چمران اهواز ضریب اعتبار پرسش‌نامه با روش تعیین همسانی درونی و آلفای کرونباخ برابر با 0/84 تعیین شده است [28].
پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد توسط آرگایل و همکاران تهیه شده و حاوی 29 سؤال چهار گزینه‌ای است که گزینه‌های آن به ترتیب از صفر تا سه نمره‌گذاری می‌شوند و بدین ترتیب، جمع نمرات مواد 29 گانه، نمره کل مقیاس را تشکیل می‌دهد. نمره کل آزمودنی‌ها از صفر تا 87 در نوسان است. روایی و پایایی این پرسش‌نامه در تحقیقات متعددی بررسی شده است. آرگایل و همکاران پایایی این پرسش‌نامه را با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0/90 و روایی هم‌زمان آن را 0/43 به دست آوردند [29].
در ایران نیز پایایی و روایی این پرسش‌نامه روی 101 دانشجو (62 زن و 39 مرد) بررسی شد و ضمن تأیید روایی، بررسی همسانی درونی مواد پرسش‌نامه نشان داد که تمام مواد 29 گانه آن با نمره کل همبستگی بالایی دارند، آلفای کرونباخ 0/93 و پایایی دو نیمه کردن آزمون 0/92 بود [30].
پژوهشگران خود را ملزم به رعایت کدهای اخلاقی مصوب در پژهش‌های پزشکی می‌دانستند. اصول اخلاقی شامل اخذ مجوز جهت انجام پژوهش، کسب رضایت‌آگاهانه کتبی شرکت‌کنندگان پژوهش، عدم وجود هر‌گونه اجبار برای شرکت در پژوهش و محرمانه نگه داشتن اطلاعات به‌دست‌آمده از آن‌ها، اعلام نتایج پژوهش بدون ذکر نام و مشخصات فردی دانشجویان رعایت شد. داده‌ها در محیط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 با استفاده از آزمون‌های توصـیفی (میـانگین و انحراف معیار) تجزیه‌و‌تحلیل شدند. با توجه به توزیـع نرمـال داده‌ها آزمون‌های آماری تی (زوجی و مستقل) جهت تجزیـه تحلیل استفاده شد. سـطح معنـاداری در این مطالعه P<0/05 بود.
یافته‌ها
در این مطالعه، هشتاد دانشجو مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که چهار نفر از نمونه‌های پژوهش در گروه آزمایش در این مطالعه ریزش داشتند که به علت کامل نبودن جلسات تمرین از مطالعه خارج شدند. میانگین سنی گروه آزمایش (0/24±21/65) و گروه شاهد (0/35±21/7) بود که بر اساس آماره تی مستقل تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت (0/16=P).
یافته‌ها نشان داد که میانگین نمرات عزت نفس واحدهای پژوهش قبل از آزمایش در گروه آزمایش (3±4/23) و در گروه کنترل (3/47±4/30) است. از لحاظ میانگین عزت نفس در دو گروه کنترل و آزمایش قبل از آزمایش تفاوت آماری معناداری دیده نشد (0/63=P)، اما بعد از آزمایش تفاوت آماری معناداری در میانگین نمرات بین دو گروه آزمایش و کنترل مشاهده شد (0/04=P) (جدول شماره 1).
دانشجویان پس از تکمیل فرم رضایت آگاهانه مصوب کمیته اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک و رعایت تمام کدهای اخلاقی مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پرسش‌نامه‌های اطلاعات فردی، عزت نفس و شادکامی را تکمیل کردند. به شرکت‌کنندگان اطمینان داده شد که اطلاعات آن‌ها محرمانه خواهد ماند. سپس نمونه‌های گروه آزمایش طی هشت هفته به مدت سی دقیقه در روز (بعدازظهر) پیاده‌روی فردی داشتند، در حالی که دانشجویان گروه کنترل در این مدت در هیچ برنامه تمرینی سازمان‌یافته و فعالیت ورزشی منظم شرکت نداشتند.
چنانچه نمونه‌های مورد بررسی بیشتر از سه جلسه ورزش نمی‌کردند از مطالعه حذف می‌شدند که چهار نفر از نمونه‌ها به دلیل کامل نبودن تمرینات از مطالعه حذف شدند. پس از هشت هفته مجدداً میزان عزت نفس و شادکامی واحدهای پژوهش اندازه‌گیری و با نتیجه شروع مطالعه مقایسه شد.
ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش شامل پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی، مقیاس استاندارد عزت نفس روزنبرگ و پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد بود. برای سنجش عزت نفس از مقیاس استاندارد عزت نفس روزنبرگ استفاده شد. این پرسش‌نامه شامل ده سؤال با گزینه‌های موافقم و مخالفم است. شیوه نمره‌گذاری این مقیاس به این ترتیب است: پاسخ موافق به هریک از عبارت‌های 1 تا 5 (1+)؛ پاسخ مخالف به هریک از عبارت‌های 1 تا 5 (1-)؛ پاسخ موافق به هریک از عبارت‌های 6 تا 10 (1-) و پاسخ مخالف به هریک از عبارت‌های 6 تا 10 (1+) دریافت می‌کند.
نمره بالاتر از صفر نشان‌دهنده عزت نفس بالا و نمره کمتر از صفر نشانه عزت نفس پایین است. نمره (10+) نشانه عزت نفس خیلی بالا و نمره (10-) نشانه عزت نفس خیلی پایین است؛ بنابراین هرچه نمره بالاتر باشد، به همان اندازه عزت نفس بالاتر خواهد بود و برعکس. دامنه نمرات پرسش‌نامه بین (10-) و (10+) قرار دارد [25].
اعتبار و پایایی این پرسش‌نامه در سال 2003 توسط گرین برگر و همکاران [26] و در ایران توسط ظهیری و رجبی اعتبارسنجی شده است [27]. در مطالعه رجبی در دانشگاه شهید چمران اهواز ضریب اعتبار پرسش‌نامه با روش تعیین همسانی درونی و آلفای کرونباخ برابر با 0/84 تعیین شده است [28].
پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد توسط آرگایل و همکاران تهیه شده و حاوی 29 سؤال چهار گزینه‌ای است که گزینه‌های آن به ترتیب از صفر تا سه نمره‌گذاری می‌شوند و بدین ترتیب، جمع نمرات مواد 29 گانه، نمره کل مقیاس را تشکیل می‌دهد. نمره کل آزمودنی‌ها از صفر تا 87 در نوسان است. روایی و پایایی این پرسش‌نامه در تحقیقات متعددی بررسی شده است. آرگایل و همکاران پایایی این پرسش‌نامه را با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0/90 و روایی هم‌زمان آن را 0/43 به دست آوردند [29].
در ایران نیز پایایی و روایی این پرسش‌نامه روی 101 دانشجو (62 زن و 39 مرد) بررسی شد و ضمن تأیید روایی، بررسی همسانی درونی مواد پرسش‌نامه نشان داد که تمام مواد 29 گانه آن با نمره کل همبستگی بالایی دارند، آلفای کرونباخ 0/93 و پایایی دو نیمه کردن آزمون 0/92 بود [30].
پژوهشگران خود را ملزم به رعایت کدهای اخلاقی مصوب در پژهش‌های پزشکی می‌دانستند. اصول اخلاقی شامل اخذ مجوز جهت انجام پژوهش، کسب رضایت‌آگاهانه کتبی شرکت‌کنندگان پژوهش، عدم وجود هر‌گونه اجبار برای شرکت در پژوهش و محرمانه نگه داشتن اطلاعات به‌دست‌آمده از آن‌ها، اعلام نتایج پژوهش بدون ذکر نام و مشخصات فردی دانشجویان رعایت شد. داده‌ها در محیط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 با استفاده از آزمون‌های توصـیفی (میـانگین و انحراف معیار) تجزیه‌و‌تحلیل شدند. با توجه به توزیـع نرمـال داده‌ها آزمون‌های آماری تی (زوجی و مستقل) جهت تجزیـه تحلیل استفاده شد. سـطح معنـاداری در این مطالعه P<0/05 بود.
یافته‌ها
در این مطالعه، هشتاد دانشجو مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که چهار نفر از نمونه‌های پژوهش در گروه آزمایش در این مطالعه ریزش داشتند که به علت کامل نبودن جلسات تمرین از مطالعه خارج شدند. میانگین سنی گروه آزمایش (0/24±21/65) و گروه شاهد (0/35±21/7) بود که بر اساس آماره تی مستقل تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت (0/16=P).
یافته‌ها نشان داد که میانگین نمرات عزت نفس واحدهای پژوهش قبل از آزمایش در گروه آزمایش (3±4/23) و در گروه کنترل (3/47±4/30) است. از لحاظ میانگین عزت نفس در دو گروه کنترل و آزمایش قبل از آزمایش تفاوت آماری معناداری دیده نشد (0/63=P)، اما بعد از آزمایش تفاوت آماری معناداری در میانگین نمرات بین دو گروه آزمایش و کنترل مشاهده شد (0/04=P) (جدول شماره 1).
یافته‌های پژوهش همچنین نشان می‌دهد که میانگین و انحراف معیار شادکامی قبل از انجام آزمایش در گروه آزمایش (19/01±43/08) و در گروه کنترل (19/48±39/40) بوده است. از لحاظ میانگین شادکامی در دو گروه کنترل و آزمایش قبل از آزمایش تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد (0/40=P). میانگین و انحراف معیار نمرات شادکامی پس از آزمایش در گروه آزمایش (19/28±52/16) و در گروه کنترل (18/80±41/05) بوده است. نتایج جدول شماره 2 بیانگر آن است که نمره شادکامی در مرحله بعد از آزمایش در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافته است (0/013=P) (جدول شماره 2).
.jpg)
بحث
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میانگین نمره عزت نفس دانشجویان گروه آزمایش به‌طور معناداری هشت هفته بعد از آزمایش نسبت به قبل از آن افزایش یافت (P<0/05). این امر نشان‌دهنده تأثیر ورزش بر عزت نفس است. مطالعات مشابهی در این زمینه صورت گرفته است، از‌جمله برانت و همکاران تأثیر شانزده هفته ورزش هوازی بر عزت نفس دانشجویان دختر را بررسی کردند که نتایج آن با یافته‌های مطالعه حاضر هم‌خوانی دارد [31].
همچنین مطالعه کائور و همکاران با هدف تعیین تأثیر ورزش هوازی بر عزت نفس دانشجویان دختر پرستاری نشان داد که گروه آزمایش بعد از آزمایش نسبت به گروه کنترل از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار بودند [17]. سعادت‌مهر و همکاران، تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر خودپنداره بدنی و عزت نفس پرستاران را مطالعه کردند. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه ورزشی هوازی نتوانسته عزت نفس پرستاران را افزایش دهد که با نتایج این پژوهش مغایرت دارد [23]. نتایج متفاوت این مطالعه می‌تواند به علت نوع یا مقدار تمرینات باشد. هر‌چند که مدت آزمایش در هر دو مطالعه مشابه بود، ولی در مطالعه حاضر شرکت‌کنندگان تمرینات ورزشی را هر روز انجام می‌دادند، در حالی که در مطالعه سعادت‌مهر تمرینات سه بار در هفته بود.
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که به دنبال ورزش شادکامی دانشجویان افزایش پیدا می‌کند. مقایسه حاصل از نتایج میزان شادکامی قبل و پس از آزمایش نشان داد که میانگین شادکامی در دانشجویان پس از هشت هفته در مقایسه با قبل از آزمایش افزایش یافت. تاجیک قلعه و همکاران تأثیر ورزش تای جی بر شادکامی مردان سالمند عضو کانون بازنشستگی پاکدشت تهران را بررسی کردند. میانگین نمرات شادکامی در قبل و بعد از انجام برنامه ورزشی تفاوت معناداری از لحاظ آماری داشتند که با یافته‌های این پژوهش هم‌خوانی دارد [32].
حمید و همکاران تأثیر تمرینات ورزشی ایروبیک بر شادکامی و اشتیاق به برقراری ارتباط در زنان افسرده را بررسی کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه ورزشی شادکامی و اشتیاق به برقراری ارتباط در زنان افسرده را افزایش داده بود که با نتایج این پژوهش مطابقت دارد [1]. همچنین مطالعه صدیقیان و همکاران با هدف تأثیر برنامه تمرین ورزش هوازی بر سلامت روان و نگرانی تصویر بدنی زنان دچار اَنگ چاقی نشان داد که برنامه ورزشی منجر به افزایش سلامت روان و کاهش نگرانی تصویر بدن زنان دارای انگ چاقی می‌شود [18].
فعالیت‌های ورزشی از منابع عمده شادی محسوب می‌شوند. تعدادی از مطالعات عنوان می‌کنند که ورزش و فعالیت بدنی سبب افزایش اندورفین پلاسما شده و با احساس شادی همراه است. اندورفین‌ها داروهای طبیعی کاهش درد هستند که منجر به احساسات خوشایند می‌شوند. همچنین تمرینات ورزشی موجب افزایش هورمون سروتونین (هورمون مؤثر در خلق‌و‌خو) می‌شود [33].
در مطالعه عشقباز و همکاران که تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر شادکامی، مهارت ارتباط اجتماعی و رضایت از زندگی در زنان را بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد تمرینات هوازی بر شادکامی و رضایت از زندگی زنان در گروه آزمایش مؤثر بوده است، اما ورزش هوازی اثر معناداری بر مهارت‌های اجتماعی و ابعاد آن (کنترل اجتماعی، حساسیت اجتماعی، بیان اجتماعی، کنترل هیجانی، حساسیت عاطفی و بیان عاطفی) نداشته است [34].
نتایج مطالعه بابایی بناب و همکاران که به بررسی تأثیر دوازده هفته تمرین هوازی بر میزان اضطراب و شادکامی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه پرداخته بودند، نشان داد تمرین هوازی بر ارتقای شادکامی و کاهش اضطراب دانش‌آموزان مؤثر بوده است [35].
نتایج مطالعه کیانیان و همکاران نیز نشان داد ورزش هوازی و غیر‌هوازی بر افسردگی، اضطراب، استرس و شادکامی دانشجویان پسر غیر‌ورزشکار تأثیر دارد [36]. از آنجا که انگیزه کسب آرامش، نشاط و شادابی از معیارهای سلامت روانی انسان‌ها است، نقش فعالیت‌های حرکتی و ورزشی منظم و مستمر در اصلاح شیوه زندگی و ایجاد شادابی و سلامت روانی مشهود است، به طوری که به اعتقاد کوپر اسمیت ورزشکاران از پایداری هیجانی و اعتماد به نفس بالایی برخوردارند و نسبت به خود و زندگی تصورات مثبتی دارند و عوامل شخصیتی آن‌ها به نحو بارزی رشد یافته است [1].
این پژوهش با محدودیت‌هایی همراه بود. جمعیت آماری این پژوهش دانشجویان دختر بوده است که امکان تعمیم‌پذیری این پژوهش به دانشجویان پسر یا دانشجویان سایر رشته‌ها وجود نداشت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود مطالعات دیگری با در نظر گرفتن محدودیت‌های یادشده، به نقش آزمایش ورزش در شادکامی و عزت نفس دانشجویان پسر و دانشجویان سایر رشته‌ها بپردازد.
نتیجه‌گیری
با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می‌رسد که ورزش می‌تواند از عوامل مهم و مؤثر در افزایش اعتماد به نفس و شادکامی دانشجویان باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌های ورزشی منظم در راستای ارتقای شادکامی و افزایش عزت نفس دانشجویان در دانشگاه مورد توجه قرار گیرد. همچنین با توجه به تنوع برنامه‌های ورزشی، مانند پیاده‌روی گروهی، ورزش‌های هوازی و سایر ورزش‌ها پیشنهاد می‌شود مطالعات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر دارای کد اخلاق IR. Arakmu. REC. 1395.70) و (IRCT2016090519102N4 از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک است. اصول اخلاقی شامل اخذ مجوز جهت انجام پژوهش، کسب رضایت آگاهانه کتبی شرکت‌کنندگان پژوهش، عدم وجود هر‌گونه اجبار برای شرکت در پژوهش و محرمانه نگه داشتن اطلاعات به‌دست‌آمده از آن‌ها، اعلام نتایج پژوهش بدون ذکر نام و مشخصات فردی بیماران رعایت شد.
حامی مالی
این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی شماره 2565 مصوب دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک است و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی اراک از این پژوهش حمایت مالی کرده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: مولود فرمهینی فراهانی، معصومه نوروزی ضامنجانی؛ روش پژوهش و نمونه‌گیری: مهدی هرورانی، نیلوفر براتی، مسعود حیدری؛ تحلیل داده‌ها: کبری راهزانی؛ نگارش متن و بازبینی: تمام نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک و دانشجویانی که با شرکت و همکاری صمیمانه خود ما را در انجام این مطالعه یاری کردند، تشکر و قدردانی می‌شود.
بحث
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میانگین نمره عزت نفس دانشجویان گروه آزمایش به‌طور معناداری هشت هفته بعد از آزمایش نسبت به قبل از آن افزایش یافت (P<0/05). این امر نشان‌دهنده تأثیر ورزش بر عزت نفس است. مطالعات مشابهی در این زمینه صورت گرفته است، از‌جمله برانت و همکاران تأثیر شانزده هفته ورزش هوازی بر عزت نفس دانشجویان دختر را بررسی کردند که نتایج آن با یافته‌های مطالعه حاضر هم‌خوانی دارد [31].
همچنین مطالعه کائور و همکاران با هدف تعیین تأثیر ورزش هوازی بر عزت نفس دانشجویان دختر پرستاری نشان داد که گروه آزمایش بعد از آزمایش نسبت به گروه کنترل از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار بودند [17]. سعادت‌مهر و همکاران، تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر خودپنداره بدنی و عزت نفس پرستاران را مطالعه کردند. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه ورزشی هوازی نتوانسته عزت نفس پرستاران را افزایش دهد که با نتایج این پژوهش مغایرت دارد [23]. نتایج متفاوت این مطالعه می‌تواند به علت نوع یا مقدار تمرینات باشد. هر‌چند که مدت آزمایش در هر دو مطالعه مشابه بود، ولی در مطالعه حاضر شرکت‌کنندگان تمرینات ورزشی را هر روز انجام می‌دادند، در حالی که در مطالعه سعادت‌مهر تمرینات سه بار در هفته بود.
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که به دنبال ورزش شادکامی دانشجویان افزایش پیدا می‌کند. مقایسه حاصل از نتایج میزان شادکامی قبل و پس از آزمایش نشان داد که میانگین شادکامی در دانشجویان پس از هشت هفته در مقایسه با قبل از آزمایش افزایش یافت. تاجیک قلعه و همکاران تأثیر ورزش تای جی بر شادکامی مردان سالمند عضو کانون بازنشستگی پاکدشت تهران را بررسی کردند. میانگین نمرات شادکامی در قبل و بعد از انجام برنامه ورزشی تفاوت معناداری از لحاظ آماری داشتند که با یافته‌های این پژوهش هم‌خوانی دارد [32].
حمید و همکاران تأثیر تمرینات ورزشی ایروبیک بر شادکامی و اشتیاق به برقراری ارتباط در زنان افسرده را بررسی کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه ورزشی شادکامی و اشتیاق به برقراری ارتباط در زنان افسرده را افزایش داده بود که با نتایج این پژوهش مطابقت دارد [1]. همچنین مطالعه صدیقیان و همکاران با هدف تأثیر برنامه تمرین ورزش هوازی بر سلامت روان و نگرانی تصویر بدنی زنان دچار اَنگ چاقی نشان داد که برنامه ورزشی منجر به افزایش سلامت روان و کاهش نگرانی تصویر بدن زنان دارای انگ چاقی می‌شود [18].
فعالیت‌های ورزشی از منابع عمده شادی محسوب می‌شوند. تعدادی از مطالعات عنوان می‌کنند که ورزش و فعالیت بدنی سبب افزایش اندورفین پلاسما شده و با احساس شادی همراه است. اندورفین‌ها داروهای طبیعی کاهش درد هستند که منجر به احساسات خوشایند می‌شوند. همچنین تمرینات ورزشی موجب افزایش هورمون سروتونین (هورمون مؤثر در خلق‌و‌خو) می‌شود [33].
در مطالعه عشقباز و همکاران که تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر شادکامی، مهارت ارتباط اجتماعی و رضایت از زندگی در زنان را بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد تمرینات هوازی بر شادکامی و رضایت از زندگی زنان در گروه آزمایش مؤثر بوده است، اما ورزش هوازی اثر معناداری بر مهارت‌های اجتماعی و ابعاد آن (کنترل اجتماعی، حساسیت اجتماعی، بیان اجتماعی، کنترل هیجانی، حساسیت عاطفی و بیان عاطفی) نداشته است [34].
نتایج مطالعه بابایی بناب و همکاران که به بررسی تأثیر دوازده هفته تمرین هوازی بر میزان اضطراب و شادکامی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه پرداخته بودند، نشان داد تمرین هوازی بر ارتقای شادکامی و کاهش اضطراب دانش‌آموزان مؤثر بوده است [35].
نتایج مطالعه کیانیان و همکاران نیز نشان داد ورزش هوازی و غیر‌هوازی بر افسردگی، اضطراب، استرس و شادکامی دانشجویان پسر غیر‌ورزشکار تأثیر دارد [36]. از آنجا که انگیزه کسب آرامش، نشاط و شادابی از معیارهای سلامت روانی انسان‌ها است، نقش فعالیت‌های حرکتی و ورزشی منظم و مستمر در اصلاح شیوه زندگی و ایجاد شادابی و سلامت روانی مشهود است، به طوری که به اعتقاد کوپر اسمیت ورزشکاران از پایداری هیجانی و اعتماد به نفس بالایی برخوردارند و نسبت به خود و زندگی تصورات مثبتی دارند و عوامل شخصیتی آن‌ها به نحو بارزی رشد یافته است [1].
این پژوهش با محدودیت‌هایی همراه بود. جمعیت آماری این پژوهش دانشجویان دختر بوده است که امکان تعمیم‌پذیری این پژوهش به دانشجویان پسر یا دانشجویان سایر رشته‌ها وجود نداشت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود مطالعات دیگری با در نظر گرفتن محدودیت‌های یادشده، به نقش آزمایش ورزش در شادکامی و عزت نفس دانشجویان پسر و دانشجویان سایر رشته‌ها بپردازد.
نتیجه‌گیری
با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می‌رسد که ورزش می‌تواند از عوامل مهم و مؤثر در افزایش اعتماد به نفس و شادکامی دانشجویان باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌های ورزشی منظم در راستای ارتقای شادکامی و افزایش عزت نفس دانشجویان در دانشگاه مورد توجه قرار گیرد. همچنین با توجه به تنوع برنامه‌های ورزشی، مانند پیاده‌روی گروهی، ورزش‌های هوازی و سایر ورزش‌ها پیشنهاد می‌شود مطالعات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر دارای کد اخلاق IR. Arakmu. REC. 1395.70) و (IRCT2016090519102N4 از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک است. اصول اخلاقی شامل اخذ مجوز جهت انجام پژوهش، کسب رضایت آگاهانه کتبی شرکت‌کنندگان پژوهش، عدم وجود هر‌گونه اجبار برای شرکت در پژوهش و محرمانه نگه داشتن اطلاعات به‌دست‌آمده از آن‌ها، اعلام نتایج پژوهش بدون ذکر نام و مشخصات فردی بیماران رعایت شد.
حامی مالی
این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی شماره 2565 مصوب دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک است و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی اراک از این پژوهش حمایت مالی کرده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: مولود فرمهینی فراهانی، معصومه نوروزی ضامنجانی؛ روش پژوهش و نمونه‌گیری: مهدی هرورانی، نیلوفر براتی، مسعود حیدری؛ تحلیل داده‌ها: کبری راهزانی؛ نگارش متن و بازبینی: تمام نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اراک و دانشجویانی که با شرکت و همکاری صمیمانه خود ما را در انجام این مطالعه یاری کردند، تشکر و قدردانی می‌شود.
References
1.Hamid N, Ahmadi Farsani M, Bakhsi L. The effectiveness of Aerobics Exercise on happiness and willing to communicate in depressed women (Persian)]. Knowledge & Research in Applied Psychology. 2020; 21(3):99-110. [DOI:10.30486/JSRP.2020.1881226.2113]
2.Razavi SMH, Alavi SH, Loghmani M. [Factor analysis of health indicators in students of University of Mazandaran with emphasize on sport activities (Persian)]. Journal of Sport Management and Motor Behavior. 2021; 17(33):243-58. [DOI:10.22080/JSMB.2019.7593.2037]
3.Azizi M, Khamseh F, Rahimi A, Barati M. [The relationship between self-esteem and depression in nursing students of a selected medical university in Tehran (Persian)]. Journal of Nursing Education. 2013; 1(1):28-34. http://ijpn.ir/article-1-62-en.html
4.Yousefi F, Mohamadkhani M. [Investigation of studentsâ mental health at Kurdistan University of Medical Science and it related with age, gender and their academic courses (Persian)]. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences. 2014; 56(6):354-61. [DOI:10.22038/MJMS.2014.2173]
5.Aghakhni N, Hazrati Marangaloo A, Jamalimoghadam N, Ghodsbin F. [A Study on the psychological state and academic performance of nursing students at Shiraz School of Nursing and Midwifery Shiraz, Iran (Persian)]. Sadra Medical Journal. 2019; 7(3):251-60. [DOI:10.30476/SMSJ.2019.81775.1004]
6.Rafiei M, Mosavipour S, Aghanajafi M. [Happiness, mental health, and their relationship among the students at Arak University of Medical Sciences in 2010 (Persian)]. Journal of Arak University of Medical Sciences. 2012; 15(3):15-25. http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-1257-en.html
7.Naderi H, Abdullah R, Aizan HT, Sharir J, Kumar V. Self-esteem, gender and academic achievement of undergraduate students. American Journal of Scientific Research. 2009; 3(1):26-37. https://www.researchgate.net/publication/254896618_Self_Esteem_Gender_and_Academic_Achievement_of_Undergraduate_Students
8.Barkhordary M, Jalalmanesh S, Mahmodi M. [The relationship between critical thinking disposition and self esteem in third and forth year bachelor nursing students (Persian)]. Iranian Journal of Medical Education. 2009; 9(1):13-9. http://ijme.mui.ac.ir/article-1-925-en.html
9.Alizadeh S, Namazi A, Kochakzadeh Talami S. [Student , educational achievement , self-esteem, emotional intelligence (Persian)]. Research in Medical Education. 2014; 6(1):1-9. [DOI:10.18869/acadpub.rme.6.1.1]
10.Moradi D, Karami M, Ghanei Gheshlagh R, Nemati M, Dehvan F. [Evaluation of the relationship between self-esteem and academic success in nursing students of Kurdistan university of medical sciences, Sanandaj, Iran in 2018 (Persian)]. Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty. 2018; 4(2):71-8. http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-175-en.html
11.Mousavi Gilani SR, Dashipour A. The effects of physical activity on self-esteem: A comparative study. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction. 2016; 6 (1):e35955. [DOI:10.5812/ijhrba.35955]
12.Almasi M, Mahmoudiani S, Jafari M. [Factors associated with feelings of happiness among the elderly (Persian)]. Iran Journal of Nursing. 2015; 27(92):23-32. [DOI:10.29252/ijn.27.92.23]
13.Hemmati R. [The sense of happiness and its academic determinants (case study: Female students of University of Isfahan) (Persian)]. Journal of Applied Sociology. 2018; 29(4):21-38. [DOI:10.22108/JAS.2018.109650.1313]
14.Lavasani M, Rastgoo L, Azarniad A, Ahmadi T. [The effect of happiness cognitive-behavioral training on self-efficacy beliefs and academic stress (Persian)]. Journal of Cognitive Strategies in Learning. 2015; 2(3):1-18. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=478758
15.Bahrami S, Rajaeepour S, Rizi HA, Zahmatkesh M, Nematolahi Z. The relationship between students’ study habits, happiness and depression. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2011; 16(3):217-21. [PMID]
16.Rashidi M, Rashidy-Pour A, Ghorbani R, Diyant H, Shahvaranian M. [The comparison of aerobic and anaerobic exercise effects on depression and anxiety in students (Persian)]. Koomesh. 2017; 19(2):333-40. http://koomeshjournal.semums.ac.ir/article-1-3290-en.html
17.Kaur S, Tak G, Garg SK. Aerobic exercises on self-esteem of female nursing students: A quasi experimental study. International Journal of Current Research. 2019; 11(8):6549-52. [DOI:10.24941/ijcr.36437.08.2019]
18.Seddighian SF, Hakim Javadi M, Rezaei S, Zebardast A. [The effect of aerobic exercise training program on mental health and body image concern of women with obesity stigma (Persian)]. Ouarterly Journal of Health Psychology. 2020; 9(34):137-54. https://hpj.journals.pnu.ac.ir/article_6972.html?lang=en
19.Arabameri E, Ehsani S, Dehkhoda S, Sayah M. [The relationship between public Slalamt status, depression and body mass index in male and female athletes and non-athletes Tehran University (Persian)]. Journal of Sports and Motor Development and Learning. 2009; 1(3):79-83. https://jsmdl.ut.ac.ir/article_22080.html?lang=en
20.Safari O, Hoseini F. [The effect of eight weeks aerobic exercise on blood pressure and happiness passive female employees of Nourabad Mamasani’s Islamic Azad University (Persian)]. Journal of Health Breeze. 2016; 5(2):33-40. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=308001
21.Kavosi A, Saadati M, Movahedi A, Farahnia M, Mohammadi G, Aghababayan A, et al. Physical activity enhances self-esteem of male college students; a randomized controlled trial. International Journal of Travel Medicine and Global Health. 2015; 3(2):49-52. [DOI:10.20286/ijtmgh-030298]
22.Bushehri N. [Investigation of the correlation between self-esteem level and physical fitness-movement in female students of Shahid Chamran University (Persian)] [ MSc thesis]. Ahvaz: Physical Education Faculty Shahid Chamran University; 1994.
23.Saadatmehr R, Nourozi K, Khaledi N, Bakhshian F, Rezasoltani P. [The effect of an aerobic training program on physical self-concept and self-esteem of nurses (Persian)]. Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing. 2014; 1(1):42-50. http://ijrn.ir/article-1-40-en.html
24.Shein Shao C, Shao J, Wang H, Lokhnygina Y. Sample size in clinical research. Florida: CRC Press; 2020. https://www.google.com/books/edition/Sample_Size_Calculations_in_Clinical_Res/AdyyzQEACAAJ?hl=en
25.Shadfard Z, Taghizadeganzadeh M, Pournouroz N, Maarefi F, Badiyepeymaiejahromi Z. [Investigating the role of self-esteem, happiness and hospital’s ethical climate in predicting perceived stress of paramedical students (Persian)]. 2020; 12(3):44-54. http://rme.gums.ac.ir/article-1-956-fa.html
26.Greenberger E, Chen C, Dmitrieva J, Farruggia SP. Item-wording and the dimensionality of the Rosenberg Self-Esteem Scale: Do they matter? Personality and Individual Differences. 2003; 35(6):1241-54. [DOI:10.1016/S0191-8869(02)00331-8]
27.Zahiri Naw B, Rajabi S. [The study of variables reducing academic motivation of â Persian language and literatureâ students (Persian)]. Daneshvar Raftar. 2009; 16(36):69-80. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=211170
28.Rajabi G, Karjo Ksmai S. [A study of confirmatory structure two-factor model of the Persian version Rosenberg self-esteem scale (Persian)]. Journal of Psychological Methods and Models. 2012; 2(6):33-43. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=306187
29.Argyle M, Martin M, Crossland J.Happiness as a function of personality and social encounters. In: Forgas JP, Innes JM, editors. Recent advances in social psychology: An international perspective. Netherlands: North Holland; 1989. https://www.google.com/books/edition/Recent_Advances_in_Social_Psychology/Y1DmAAAAIAAJ?hl=en
30.Alipoor A, Noorbala A. [A preliminary evaluation of the validity and reliability of the Oxford happiness questionnaire in students in the Universities of Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 1999; 5(1):55-66. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1777-en.html
31.Branet C, Florescu O, Pricop A, Rachita I. Study on the impact of aerobic exercise on self-image in young women. Physical Education, Sport and Kinetotherapy Journal. International Proceedings of Human Motricity. 2019; 41-7. https://discobolulunefs.ro/media/ICPESK2019DJ07.pdf
32.Tajik Ghaleh A, Rejeh N, Heravi Karimooi M, Samadi Kia P, Tadrisi SD. [Effect of “Tai Chi” on happiness in elderly men (Persian)]. Iranian Journal of Nursing Research. 2019; 13(5):1-7. http://ijnr.ir/article-1-2059-en.html
33.Salesi M, Jowkar B. [Effects of exercise and physical activity on happiness of postmenopausal female (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2011; 6(20):7-14. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-415-en.html
34.Eshghbaz M, Arefi M, Noori A. [Investigating the effect of aerobic training on welfare, social skills and life satisfaction in women (Persian)]. Woman & Study Of Family. 2014; 7(25):69-72. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=500907
35.Babaei Bonab S, Jamali Qarakhanlou B. [The effect of 12 weeks of aerobic exercise on anxiety and happiness of female high school students (Persian)].Depiction of Health. 2021; 12:149-57. [DOI:10.34172/doh.2021.15]
36.Kianian T, Kermansaravi F, Saber S, Aghamohamadi F. The impact of aerobic and anaerobic exercises on the level of depression, anxiety, stress and happiness of non-athlete male. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences. 2018; 20(1):e14349. [DOI:10.5812/zjrms.14349].
2.Razavi SMH, Alavi SH, Loghmani M. [Factor analysis of health indicators in students of University of Mazandaran with emphasize on sport activities (Persian)]. Journal of Sport Management and Motor Behavior. 2021; 17(33):243-58. [DOI:10.22080/JSMB.2019.7593.2037]
3.Azizi M, Khamseh F, Rahimi A, Barati M. [The relationship between self-esteem and depression in nursing students of a selected medical university in Tehran (Persian)]. Journal of Nursing Education. 2013; 1(1):28-34. http://ijpn.ir/article-1-62-en.html
4.Yousefi F, Mohamadkhani M. [Investigation of studentsâ mental health at Kurdistan University of Medical Science and it related with age, gender and their academic courses (Persian)]. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences. 2014; 56(6):354-61. [DOI:10.22038/MJMS.2014.2173]
5.Aghakhni N, Hazrati Marangaloo A, Jamalimoghadam N, Ghodsbin F. [A Study on the psychological state and academic performance of nursing students at Shiraz School of Nursing and Midwifery Shiraz, Iran (Persian)]. Sadra Medical Journal. 2019; 7(3):251-60. [DOI:10.30476/SMSJ.2019.81775.1004]
6.Rafiei M, Mosavipour S, Aghanajafi M. [Happiness, mental health, and their relationship among the students at Arak University of Medical Sciences in 2010 (Persian)]. Journal of Arak University of Medical Sciences. 2012; 15(3):15-25. http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-1257-en.html
7.Naderi H, Abdullah R, Aizan HT, Sharir J, Kumar V. Self-esteem, gender and academic achievement of undergraduate students. American Journal of Scientific Research. 2009; 3(1):26-37. https://www.researchgate.net/publication/254896618_Self_Esteem_Gender_and_Academic_Achievement_of_Undergraduate_Students
8.Barkhordary M, Jalalmanesh S, Mahmodi M. [The relationship between critical thinking disposition and self esteem in third and forth year bachelor nursing students (Persian)]. Iranian Journal of Medical Education. 2009; 9(1):13-9. http://ijme.mui.ac.ir/article-1-925-en.html
9.Alizadeh S, Namazi A, Kochakzadeh Talami S. [Student , educational achievement , self-esteem, emotional intelligence (Persian)]. Research in Medical Education. 2014; 6(1):1-9. [DOI:10.18869/acadpub.rme.6.1.1]
10.Moradi D, Karami M, Ghanei Gheshlagh R, Nemati M, Dehvan F. [Evaluation of the relationship between self-esteem and academic success in nursing students of Kurdistan university of medical sciences, Sanandaj, Iran in 2018 (Persian)]. Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty. 2018; 4(2):71-8. http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-175-en.html
11.Mousavi Gilani SR, Dashipour A. The effects of physical activity on self-esteem: A comparative study. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction. 2016; 6 (1):e35955. [DOI:10.5812/ijhrba.35955]
12.Almasi M, Mahmoudiani S, Jafari M. [Factors associated with feelings of happiness among the elderly (Persian)]. Iran Journal of Nursing. 2015; 27(92):23-32. [DOI:10.29252/ijn.27.92.23]
13.Hemmati R. [The sense of happiness and its academic determinants (case study: Female students of University of Isfahan) (Persian)]. Journal of Applied Sociology. 2018; 29(4):21-38. [DOI:10.22108/JAS.2018.109650.1313]
14.Lavasani M, Rastgoo L, Azarniad A, Ahmadi T. [The effect of happiness cognitive-behavioral training on self-efficacy beliefs and academic stress (Persian)]. Journal of Cognitive Strategies in Learning. 2015; 2(3):1-18. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=478758
15.Bahrami S, Rajaeepour S, Rizi HA, Zahmatkesh M, Nematolahi Z. The relationship between students’ study habits, happiness and depression. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2011; 16(3):217-21. [PMID]
16.Rashidi M, Rashidy-Pour A, Ghorbani R, Diyant H, Shahvaranian M. [The comparison of aerobic and anaerobic exercise effects on depression and anxiety in students (Persian)]. Koomesh. 2017; 19(2):333-40. http://koomeshjournal.semums.ac.ir/article-1-3290-en.html
17.Kaur S, Tak G, Garg SK. Aerobic exercises on self-esteem of female nursing students: A quasi experimental study. International Journal of Current Research. 2019; 11(8):6549-52. [DOI:10.24941/ijcr.36437.08.2019]
18.Seddighian SF, Hakim Javadi M, Rezaei S, Zebardast A. [The effect of aerobic exercise training program on mental health and body image concern of women with obesity stigma (Persian)]. Ouarterly Journal of Health Psychology. 2020; 9(34):137-54. https://hpj.journals.pnu.ac.ir/article_6972.html?lang=en
19.Arabameri E, Ehsani S, Dehkhoda S, Sayah M. [The relationship between public Slalamt status, depression and body mass index in male and female athletes and non-athletes Tehran University (Persian)]. Journal of Sports and Motor Development and Learning. 2009; 1(3):79-83. https://jsmdl.ut.ac.ir/article_22080.html?lang=en
20.Safari O, Hoseini F. [The effect of eight weeks aerobic exercise on blood pressure and happiness passive female employees of Nourabad Mamasani’s Islamic Azad University (Persian)]. Journal of Health Breeze. 2016; 5(2):33-40. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=308001
21.Kavosi A, Saadati M, Movahedi A, Farahnia M, Mohammadi G, Aghababayan A, et al. Physical activity enhances self-esteem of male college students; a randomized controlled trial. International Journal of Travel Medicine and Global Health. 2015; 3(2):49-52. [DOI:10.20286/ijtmgh-030298]
22.Bushehri N. [Investigation of the correlation between self-esteem level and physical fitness-movement in female students of Shahid Chamran University (Persian)] [ MSc thesis]. Ahvaz: Physical Education Faculty Shahid Chamran University; 1994.
23.Saadatmehr R, Nourozi K, Khaledi N, Bakhshian F, Rezasoltani P. [The effect of an aerobic training program on physical self-concept and self-esteem of nurses (Persian)]. Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing. 2014; 1(1):42-50. http://ijrn.ir/article-1-40-en.html
24.Shein Shao C, Shao J, Wang H, Lokhnygina Y. Sample size in clinical research. Florida: CRC Press; 2020. https://www.google.com/books/edition/Sample_Size_Calculations_in_Clinical_Res/AdyyzQEACAAJ?hl=en
25.Shadfard Z, Taghizadeganzadeh M, Pournouroz N, Maarefi F, Badiyepeymaiejahromi Z. [Investigating the role of self-esteem, happiness and hospital’s ethical climate in predicting perceived stress of paramedical students (Persian)]. 2020; 12(3):44-54. http://rme.gums.ac.ir/article-1-956-fa.html
26.Greenberger E, Chen C, Dmitrieva J, Farruggia SP. Item-wording and the dimensionality of the Rosenberg Self-Esteem Scale: Do they matter? Personality and Individual Differences. 2003; 35(6):1241-54. [DOI:10.1016/S0191-8869(02)00331-8]
27.Zahiri Naw B, Rajabi S. [The study of variables reducing academic motivation of â Persian language and literatureâ students (Persian)]. Daneshvar Raftar. 2009; 16(36):69-80. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=211170
28.Rajabi G, Karjo Ksmai S. [A study of confirmatory structure two-factor model of the Persian version Rosenberg self-esteem scale (Persian)]. Journal of Psychological Methods and Models. 2012; 2(6):33-43. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=306187
29.Argyle M, Martin M, Crossland J.Happiness as a function of personality and social encounters. In: Forgas JP, Innes JM, editors. Recent advances in social psychology: An international perspective. Netherlands: North Holland; 1989. https://www.google.com/books/edition/Recent_Advances_in_Social_Psychology/Y1DmAAAAIAAJ?hl=en
30.Alipoor A, Noorbala A. [A preliminary evaluation of the validity and reliability of the Oxford happiness questionnaire in students in the Universities of Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 1999; 5(1):55-66. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1777-en.html
31.Branet C, Florescu O, Pricop A, Rachita I. Study on the impact of aerobic exercise on self-image in young women. Physical Education, Sport and Kinetotherapy Journal. International Proceedings of Human Motricity. 2019; 41-7. https://discobolulunefs.ro/media/ICPESK2019DJ07.pdf
32.Tajik Ghaleh A, Rejeh N, Heravi Karimooi M, Samadi Kia P, Tadrisi SD. [Effect of “Tai Chi” on happiness in elderly men (Persian)]. Iranian Journal of Nursing Research. 2019; 13(5):1-7. http://ijnr.ir/article-1-2059-en.html
33.Salesi M, Jowkar B. [Effects of exercise and physical activity on happiness of postmenopausal female (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2011; 6(20):7-14. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-415-en.html
34.Eshghbaz M, Arefi M, Noori A. [Investigating the effect of aerobic training on welfare, social skills and life satisfaction in women (Persian)]. Woman & Study Of Family. 2014; 7(25):69-72. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=500907
35.Babaei Bonab S, Jamali Qarakhanlou B. [The effect of 12 weeks of aerobic exercise on anxiety and happiness of female high school students (Persian)].Depiction of Health. 2021; 12:149-57. [DOI:10.34172/doh.2021.15]
36.Kianian T, Kermansaravi F, Saber S, Aghamohamadi F. The impact of aerobic and anaerobic exercises on the level of depression, anxiety, stress and happiness of non-athlete male. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences. 2018; 20(1):e14349. [DOI:10.5812/zjrms.14349].
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
پرستاری و مامایی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
مجله طب مکمل
اراک، سردشت، میدان بسیج، مجتمع دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی اراک، بال آبی، دفتر مجله طب مکمل
تلفن دفتر نشریه: 08634173524
ایمیل: journalcmjaarakmu.ac.ir
